Nòva York
Nòva York (var. Nava York, Nuòva York) (en anglés: New York City, New York) es la vila mai granda dels Estats Units d'America e una de las ciutats principalas del mond en populacion totala e tanben en activitats economicas e culturalas. La vila de Nòva York se tròba a l'extrèm sud de l'estat de Nòva York. La quita vila es dividida en 5 boroughs (quartièrs o districtes): Manhattan, Brooklyn, lo Bronx, lo Queens e Staten Island.
|
Nòva York
New York City (en) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Escais | « The Big Apple » (La Gròssa Poma) | ||||||
| Geografia fisica | |||||||
|
| |||||||
| Coordenadas | 40° 42′ 46″ N, 74° 00′ 21″ O | ||||||
| Superfícia | 1214 km² | ||||||
| Geografia administrativa | |||||||
| País |  Estats Units
| ||||||
| Estat |  Nòva York
| ||||||
| Comtat | Bronx (Lo Bronx) Nòva York (Manhattan) Queens (Queens) Kings (Brooklyn) Richmond (Staten Island) | ||||||
| Cònsol | Eric Adams | ||||||
| Geografia umana | |||||||
| Populacion (2012) | 8 336 697 (vila meteissa) | ||||||
| Densitat | 10 292 ab./km² | ||||||
| Autras informacions | |||||||
| Fondacion | 1625 | ||||||
| Fus orari | EST (UTC -5) | ||||||
| · estiu (DST) | EDT (UTC -4) | ||||||
| http://www1.nyc.gov/ | |||||||
Sa populacion totala èra estimada a 8 404 190 abitants en 2020 (20 140 470 abitants dins la region metropolitana). La superfícia totala de la vila es 1214,4 km² (dont 785,5 km² de tèrra).
De grandas entrepresas an lors sètis socials dins la ciutat. Lo nom d'escais de la vila es "the Big Apple" (la poma granda). Lo gentilici es nòvayorkés -esa (var. navayorkés -esa, nuòvayorkés -esa).
Istòria modificar
La region de la futura Nava York qu'èra originalament poblada d'indians Lenape. Que ho explorada per l'explorator Giovanni da Verrazzano peu compte deu rei de França Francés I en bèth l'aperar Nava Engoleime. En 1614, d'Olandés que fondèn ua vila batejada Nava Amsterdam au sud de l'isla de Manhattan. Lo Director-generau, Peter Minuit, que comprè l'isla aus indians Lenape per 60 guilders (ua unitat monetària qui avèva chic o brica de sens entà eths).
En 1664, los anglés que conquestèn la vila en la tornar batejar Nava York, en aunor deu duc de York e d'Albany. A la fin de la Guèrra Anglo-olandesa, la possession anglesa que ho confirmada en escambi de rum.
La nava ciutat anglesa que pravè. Los anglés qu'i fondèn la Columbia University en 1754.
Lo 30 d'abriu de 1789 George Washington qu'i vadó president deus Estats Units.
Los sègle XIX que vedó la vila a créisher mercès a l'arribada massiva d'immigrants e en 1835 que vadó la màger vila deus país en despassant Filadèlfia.
Geografia modificar
Nòva York es al nòrd-èst dels Estats Units, al sud-èst de l'estat de Nòva York e a mièg camin aproximativament entre Washington DC e Boston.[1] La situacion dins la boca del flume Hdson a l'ocean Atlantic, que forma un pòrt protegit de forma naturala, a ajudat al creissement de la vila e a contribuït a l'aumentacion de l'importància comerciala de la ciutat. La major part de Nòva York s'estend subre tres illas: Manhattan, Staten Island e Long Island; lo terrenh edificable es escàs e, en conseqüéncia, i a una fòrta densitat de populacion.
Lo riu Hudson s'escorrís a travèrs de la val omònima fins a la badia de Nòva York. Entre Nova York e la vila de Troy lo riu se convertís en un estuari.[2] Hudson separa Nòva York de Nòva Jersei. L'East River fluís dempuèi l'estreit de Long Island e separa lo Bronx e Manhattan de Long Island. Lo riu Harlem, entre los rius East e Hudson, separa Manhattan del Bronx.
Lo territòri de la vila s'es alterat considerablament a causa de l' intervencion umana: s'es ganhat fòrça terrenh als rius dempuèi los temps colonials neerlandeses. Aquò se nòta especialament al sud de Manhattan, ont foguèron menat a tèrme de planificacions coma Battery Park City dins los ans 70 e 80 del sègle XX.[3] D'unas variacions d'altitud dins la topografia foguèron anivellada, particularament a Manhattan.[4]
L'aira urbana de la vila es de 831,4 km².[5] Lo punt mai naut es lo puèg Todt, a Staten Island (124,9 mètres desubre lo nivèl de la mar). Aqueste pujòl es cobèrt de bòsques, ja que es part de la cintura verda de Staten Island.[6]
Personalitats que visquèron a Nòva York modificar
Galariá modificar
,_Statue_of_Liberty_--_2012_--_6819.jpg)
Nòtas e referéncias modificar
- ↑ Per carretera la distància de Washington, D.C. a Nova York és de 366,9 km, i Boston és a 349,2 km. Google Maps
- ↑ Information about the Hudson River estuary.
- ↑ Modèl:Ref-llibre
- ↑ Modèl:Ref-llibre
- ↑ New York City Department of City Planning. Land Use Facts. L'aira totala de la ciutat es de 1.214,4 km²: 414,1 km² son aiga e 800,3 km² son tèrra.
- ↑ Modèl:Ref-llibre