Contengut recomandat del jorn

L’apartheid foguèt una politica de segregacion raciala qu’es estada en vigor entre 1948 e 1990 en Sud-Africa e Namibia (alara jos tutèla sud-africana). Aqueste mot foguèt prononciat per lo primièr còp dins un discors de Jan Smuts, primièr Ministre d’Africa del Sud. Lo tèrme significa « separacion » en afrikaans e neerlandés mas es estat adoptat per gaireben totas las lengas per exprimir una situacion de discriminacion raciala.

La segregacion raciala comencèt durant lo colonialisme, mas l’oficializacion de l’apartheid comencèt après las eleccions generalas de 1948. La nòva legislacion classificava los abitants en grops racials (blancs, negres, coloured e indians) e las zònas residencialas foguèron segregadas per de transferiments forçats de populacion. Los abitants negres foguèron despossedits de la ciutadanetat e transferits dins un dels 10 territòris tribals autonòms diches bantostans, que quatre venguèron d’estats "independents". Lo govèrn segreguèt l’educacion, la santat e d’autres servicis publics, e reservèt per los blancs los de melhora qualitat e pels negres los piègers.

L’apartheid encontrèt una resisténcia intèrna considerabla. Lo govèrn respondiguèt a las protèstas e rebellions en illegalizant l’oposicion, e per una fòrta repression e en empresonant los líders anti-apartheid mai significatius, coma Nelson Mandela. Las reformas promogudas dins los ans 1980 capitèron pas d’estofar l’oposicion, e en 1990 lo president Frederik Willem de Klerk comencèt las negociacions per metre fin al sistèma. En 1994 i aguèt d'eleccions multiracialas per sufragi universal que ganhèt lo Congrès Nacional African de Nelson Mandela.

Actualitats

• 10 de julhet de 2017: Khaltmaagiin Battulga (imatge) ven president de Mongolia.
• 6 de julhet: Tallis Obed Moses es elegit president de Vanuatu.
• 5 de julhet: Va'aletoa Sualauvi II es elegit cap de l’estat de Samoa.
• 4 de julhet: Manuela Schwesig ven ministra-presidenta de Meclemborg-Cispomerània.
• 1 de julhet: Nuria Gorrite ven presidenta del conselh d’estat de Vaud; Sabine Pegoraro ven presidenta del govèrn de Basilèa-Campanha; Guido Graf ven president del govèrn de Lucèrna; Maya Büchi-Kaiser ven Frau Landamann de Sursilvània; Yvonne von Deschwanden ven Frau Landamann de Sutsilvània.
• 1 de julhet: Carrie Lam ven lo cap de l’executiu de Hong Kong.
• 17 de junh: morís lo president Lonsdale de Vanuatu.