1783

1783
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Ans : 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 Decennis : 1750 1760 1770 1780 1790 1800 1810 Sègles : Sègle XVII Sègle XVIII Sègle XIX Millennis : Millenni I Millenni II Millenni III Cronologia mesadièra : Gen - Feb - Mar - Abr - Mai - Junh Julh - Ago - Set - Oct - Nov - Dec Cronologias tematicas : Arquitectura • Drech • Literatura • Teatre Autres calendièrs : Roman • Chinés • Gregorian • Ebrieu • Indó • Musulman • Persan • Republican

Aquesta pagina concernís l'an 1783 del calendièr gregorian.

EvenimentsModificar

OccitàniaModificar

Lo 8 de junh, acomençament de l'erupcion dau volcan Laki en Islàndia. Pus gròssa erupcion de lava de l'Istòria umana, la catastròfa entraïnèt una famina importanta dins l'illa que tuèt un quart de sa populacion (aperaquí 9 300 abitants). Lei gas desgatjats per l'erupcion foguèron a l'origina de perturbacions climaticas lòngas dins l'illa e tanben dins lo rèsta d'Euròpa.

AfricaModificar

EtiopiaModificar

Perseguida dei trèbols intèrns liats a l'afondrament dau poder imperiau en 1768-1769 ambé la descubèrta d'un complòt còntra lo negus Tekle Giyorgis I^èr organizat per lei senhors Ali Gwangul e Haile Yosadiq. Lo negus decidèt alora d'atacar Haile Yosadiq puei de s'ocupar d'Ali Gwangul. Pasmens, son premier adversari capitèt de defugir una batalha e de gropar sei fòrças amb aquelei de son aliat.

OyoModificar

Revirada saunosa d'una campanha militara còntra lo reiaume de Borgo.

AmericaModificar

Estats Units d'AmericaModificar

Signatura dau Tractat de París (3 de setembre) que marquèt la fin oficiala de la guèrra d'independéncia deis Estats Units.

AsiaModificar

JaponModificar

Perseguida de la Granda Famina de Tenmei que tuèt entre 200 000 e 900 000 abitants de 1782 a 1787. Una erupcion dau Mont Asama agravèt la catastròfa dins lei regions centralas de l'archipèu (1 400 mòrts dirèctes e 20 000 indirèctes en causa de la destruccion dei recòltas).

ArtsModificar

Sciéncias e tecnicasModificar

QuimiaModificar

Après la publicacion de Lavoisier sus l'existéncia de dos gas principaus dins l'èr l'annada precedenta, lo quimista anglés Henry Cavendish capitèt de menar la premiera estimacion precisa dau rapòrt entre lei dos. Trobèt 20,8% d'oxigèn, 79,2% d'azòt e aperaquí 1% d'un gas desconegut (identificat en 1894 coma l'argon).