Lo rus (autonim: русский язык, russkiy yazyk, [ˈruskʲɪj jɪˈzɨk]) es la lenga parlada en la zòna mai larga en Eurasia, e la pus parlada de las lengas eslavas.

Rus
русский язык
Ruština_ve_světě.svg
Lo monde russofòn.
Locutorsper primièra lenga 145 milions; per segonda lenga 110 milions de
TipologiaSVO [1] Accentuala
Familha lingüisticaLengas indoeuropèas
Sistèma d'escrituraalfabet cirillic
Estatut oficial
Oficial deRussia, Bielorussia, Cazacstan, Quirguizstan, Tatgiquistan, Nacions Unidas, Crimèa, Abcazia, Ossètia del sud, Transnistria, Gagauzia.
AcadèmiaРосси́йская Акаде́мия Нау́к
Còdis de lenga
ISO 639‐1ru (en)
ISO 639‐2rus (en)
ISO 639‐3rus (en)
ISO 639-6rus (en)
Mòstra
Article primièr de la Declaracion dels Dreches de l'Òme

Статья 1

Все люди рождаются свободными и равными в своем достоинстве и правах. Они наделены разумом и совестью и должны поступать в отношении друг друга в духе братства.

Lo rus es una lenga indoeuropèa. Al dintre de la familha de las lengas eslavas, es una de las tres lengas vivas del grop eslau oriental amb l'ucraïnian (inclusent lo rutèn modèrne) e lo bielorús.

Las primièras atestacions de Slavonic oriental son del sègle X. Lo rus a servat la màger part de l'estructura sintetico-inflexionala e de las rasics del vocabulari de la lenga anciana mai se integrèt un fais de vocabulari internacional dins los domenis de la politica, de la sciéncia e de la tecnologia.

Foguèt una lenga de granda importància internacionala al sègle XX e es una de las lengas oficialas de las Nacions Unidas.

Prononciacion e alfabet modificar

L'alfabet rus.

Lo rus es una lenga non tonala ; l'accent dels mots es variable (se pòt desplaçar d'una forma a l'autra). Las vocalas non accentuadas son brèvas e reduchas (la sillaba non accentuada precedent l'accent es mens reducha que las autras).

Lo rus s'escriu amb una version de l'alfabet cirillic comportant 33 letras.

Lo tablèu seguent presenta las majusculas e lor equivalent :

Majuscula Minuscula Nom Transliteracion Prononciacion
(AFI)
Prononciacion
(occitan)
А а a a [a] a
Б б be b [b] ~ [bʲ] b
В в ve v [v] ~ [vʲ] v (fr)
Г г ge g [g] ~ [gʲ] g dur
Д д de d [d] ~ [dʲ] d
Е е je e, è, ye [ʲɛ]
Ё ё jo o, yo [ʲo] yo
Ж ж že ž, j, zh [ʒ] j
З з ze z [z] ~ [zʲ] z
И и i i [i] i
Й й i s kratkoj
и с краткой
j, y, ĭ [j] y
К к ka k [k] ~ [kʲ] k
Л л el l [ɫ] ~ [ʎ] l
М м em m [m] ~ [mʲ] m
Н н en n [n] ~ [nʲ] n
О о o o [o] o
П п pe p [p] ~ [pʲ] p
Р р er r [r] ~ [rʲ] r
С с es s [s] ~ [sʲ] s dur
Т т te t [t] ~ [tʲ] t
У у u u [u] o
Ф ф ef f [f] ~ [fʲ] f
Х х ha h, kh [x] ~ [xʲ] kh arabi, jota
Ц ц ce c, ts͡ [ʦ] ts
Ч ч če č, tch [ʧʲ] tch
Ш ш ša š, ch [ʃ] ch
Щ щ šča ŝ, šč, chtch [ʃʲʧʲ] chtch
Ъ ъ tvjordyj znak
твёрдый знак
”, " - [palat.] muet
Ы ы y
(jery, еры)
y [ɨ] i tendu
Ь ь mjahkij znak
мягкий знак
’, ' + [palat.] y
Э э è oborotnoje
э оборотное
è, ė, e [ɛ] è
Ю ю ju û, you, iu, iu͡ [ʲu] io
Я я ja â, ya, ia, ia͡ [ʲa] ia