Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/junh de 2010

Mai de 2010

Julhet de 2010

Aquesta pagina e sas sospaginas mesadièras son consacradas a l’organizacion e a la mantenença del quadre Lutz sus... de la pagina d’acuèlh.

Aquesta es emplena per l'apèl de {{Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/{{CURRENTDAY}} de {{CURRENTMONTHNAME}}}} (çò que significa que son contengut es lo del Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/jorn, ont jorn es lo jorn e lo mes del jorn corrent (ora UTC)). La frequéncia de renovelament dels quadres es quotidiana.

• Los articles presentats dins los diferents quadres son unicament los promouguts als labèls « Articles de qualitat » e « Bon article ».
• Evitatz de metre mai de 500 caractèrs/100 mots dins los quadres per fin de manténer l'equilibri de las colomnas sus la pagina d'acuèlh ont aquestes quadres son transcluses.

Calendièr per junh de 2010

Articles « Lutz sus... » ja pareguts sus l’acuèlh del mes de junh de 2010 :

1èr de junh de 2010 veire/modificar La lavanda es un aubret dicotiledonèu de la familha dei Lamiacèas e dau genre Lavandula, de flors lo pus sovent mauvas o violetas dispausadas en espigas, coma la majoritat deis espècias, fòrça nolentas; s'utilizan largament dins totei lei brancas de la perfumariá. Vènon subretot sus lei sòus calcaris secs e solelhós, a l'excepcion de L. stoechas, que preferís lei sòus siliciós. Totei lei lavandas son de plantas mellifèras, fòrça recercadas per leis abelhas.	2 de junh de 2010 veire/modificar Los lepidoptèrs (Lepidoptera) son un òrdre d'insèctes tanben apelats parpalhòls o parpalhons. Se caracterizan per tres parelhs de patas (coma totes los insèctes) e per dos parelhs d'alas recobèrtas d'escatas de colors fòrt variadas segon las espècias (d'ont lor nom : lepidoptèr, del latin lepidoptera, el meteis del grèc λεπίς « escata » e πτερόν « ala »). Los lepidoptèrs pondon d'uòus que donan naissença a de larvas apeladas rucas. Aquestas darrièras fabrican de seda, e forman puèi sovent un cocon ont se transforman en adulte.
3 de junh de 2010 veire/modificar Mapa del lac Lo lac Baikal (en rus Озеро Байкал = Ozero Baikal) o lac Baigal (en mongòl Байгал нуур = Baigal nuur) es un lac d'origina tectonica, localizat dins lo sud de Siberia, en Russia, entre Irkutsk Oblast al nord-oèst e Boriatia al sud-èst, prèp d'Irkutsk. Son nom deriva del tatar Bai-Kul - «lac ric». Es tanben conegut coma l'Uèlh blau de Siberia o La Pèrla d'Asia per la qualitat de sas aigas, qu'èran demest las melhoras de la planeta mas que subisson actualament una pollucion.	4 de junh de 2010 veire/modificar Torre de Pisa. La Torre inclinada de Pisa es lo campanar de la catedrala de Pisa. Foguèt bastida per tal de demorar verticala, pasmens comencèt de se clinar tre lo moment que s'entamenèron las òbras en agost de 1173. La nautor de la torre es de 55 m dempuèi la basa, se chifra que son pes es de 14 700 tonas, son inclinason es d'aperaquí 10% e ten 294 escalons.
5 de junh de 2010 veire/modificar Glacièr Aletsch, Soïssa Un glacièr (var. glacèir, glacèr, glacier) es una massa gròssa de glaç mai o mens espandida que se forma a la superfícia de la Tèrra per compactacion e cristallizacion de la nèu. Los glacièrs se forman dins d'airals ont s'acomola mai de nèu en ivèrn que la que se fond en estiu. [...] La dimension dels glacièrs depend del clima de la region ont s'encontran. La diferéncia entre çò que s'amolona dins la partida superiora respècte a çò que fond dins la partida inferiora constituís lo nombre de balança glaciària.	6 de junh de 2010 veire/modificar De volcans sus l'illa de Java, Indonesia Un volcan es un relèu terrèstre, sosmarin o extraterrèstre format a la seguida de l'ejeccion e de l'empilament de materials eissits del mantèl (jos forma de lavas, cendres, etc). L'acumulacion pòt aténher de milierats de mètres d'espessor formant atal de montanhas o d'illas. La natura dels materials, lo tipe d'erupcion, lor frequéncia e l'orogenèsi donan als volcans de formas variadas, mas prenon en general l'aspècte d'una montanha conica coronada per un cratèr o una caldeira.
7 de junh de 2010 veire/modificar Fichièr:Flag of Occitania.png Bandièra d'Occitània La crotz occitana [...] es lo simbòl d'Occitània. Dins la cançon de la crosada, a lo nom de crotz ramondina. Es lo derivat de las armas dels comtes de Tolosa e dels marqueses de Provença e tanben, anteriorament e probablament, dels senhors de Forcauquier en Provença. Aquesta bandièra es utilizada per representar la lenga e la cultura occitanas, o mai generalament coma un emblèma regional. La crotz occitana jauna sus a fons roge, amb l'estela del Felibritge de sèt brancas amont a drecha, es lo drapèl modèrne d'Occitània.	8 de junh de 2010 veire/modificar Fichièr:Flag of Occitania.png Bandièra d'Occitània La crotz occitana [...] es lo simbòl d'Occitània. Dins la cançon de la crosada, a lo nom de crotz ramondina. Es lo derivat de las armas dels comtes de Tolosa e dels marqueses de Provença e tanben, anteriorament e probablament, dels senhors de Forcauquier en Provença. Aquesta bandièra es utilizada per representar la lenga e la cultura occitanas, o mai generalament coma un emblèma regional. La crotz occitana jauna sus a fons roge, amb l'estela del Felibritge de sèt brancas amont a drecha, es lo drapèl modèrne d'Occitània.
9 de junh de 2010 veire/modificar Los lepidoptèrs (Lepidoptera) son un òrdre d'insèctes tanben apelats parpalhòls o parpalhons. Se caracterizan per tres parelhs de patas (coma totes los insèctes) e per dos parelhs d'alas recobèrtas d'escatas de colors fòrt variadas segon las espècias (d'ont lor nom : lepidoptèr, del latin lepidoptera, el meteis del grèc λεπίς « escata » e πτερόν « ala »). Los lepidoptèrs pondon d'uòus que donan naissença a de larvas apeladas rucas. Aquestas darrièras fabrican de seda, e forman puèi sovent un cocon ont se transforman en adulte.	10 de junh de 2010 veire/modificar La Catedrala de Sent Front. La Catedrala de Sent Front es la catedrala dau diocesi de Perigòrd. Se tròba en Periguers, prefectura dau departament de Dordonha. La catedrala es nomenada d'après sent Front, que sa legenda ditz qu'evangelizet la region au segle III. Sas relíquias fugueren conservadas dins la catedrala jurqu'en 1575. Fuguet bastida au segle XII, dins un estile que mesla las influéncias romanicas e bizantinas.
11 de junh de 2010 veire/modificar La piramida de Djòser. La Piramida Graduada de Saqqara o Piramida de Djòser qu’ei lo mei vielh bastiment de pèira talhada deu mòn e donc la purmèra e la mei vielha de totas las piramidas d’Egipte. Que ho bastida peu faraon Djòser de la IIIau dinastia e peu son arquitècte Imhotep. Qu’ei considerada coma ua evolucion deu modèl precedent de tombas: los mastabas (un petit bastiment qui cobreish ua tomba devath la tèrra).	12 de junh de 2010 veire/modificar Construccion oficiala del simbòl de l’èuro L’èuro es la moneda comuna dels 27 estats de l’Union Europèa (UE) — e la moneda unica de 13 estats membres pel moment — que succedís a l’ECU (European Currency Unit, o « unitat de compte europèa ») que n'èra la moneda comuna. Es la moneda comuna de facto de certans estats e territòris, coma Kosovo. L’èuro es administrat per la Banca Centrala Europèa que ne'n contraròtla l'emission. Lo simbòl ISO 4217 de l'èuro es EUR, lo simbòl usual es €. Es devesit en 100 cents o centims.
13 de junh de 2010 veire/modificar Pipistrela comuna Las ratapenadas (var. ratapinhata), l'òrdre dels quiroptèrs, es lo segond dels mamifèrs en nombre d'espècias (prèp de 950), es davançat per l'òrdre dels rosegaires. Çaquelà, sembla qu'aqueste òrdre siá lo primièr en nombre d'individús (dos tèrces dels mamifèrs vivents son de ratapenadas). La caracteristica mai remarcabla de las ratapenadas es que sas patas de davant son desvolopadas coma d'alas, çò que fa qu'es lo solet mamifèr del mond capable de volar d'un biais natural [...].	14 de junh de 2010 veire/modificar Lo riu Amazonas, en portugués Rio Amazonas, en espanhòl Río Amazonas, es un flume d'America del Sud que nais dins la Cordilhièra dels Andes, travèrsa Peró e Brasil e se geta dins l'Atlantic al nivèl de l'eqüator. Es un dels dos flumes pus longs del mond, l'autre essent Nil. Sa longor es de 6448 km, mas vària de 6259 km a 6800 km segon las diferentas definicions de la font d'una ribièra. (...)
15 de junh de 2010 veire/modificar Drapèu escocés. Escòcia (Scotland en anglés, Alba en gaelic escocés) es una nacion del nòrd-oèst d'Euròpa, al nòrd de l'illa de Grand Bretanha. Es reconeguda coma una de las «nacions» que constituisson oficialament lo Reialme Unit: constituís una region autonòma segon lo sistèma de la «devolucion». Sa capitala es Edimborg.	16 de junh de 2010 veire/modificar Un gòt de whisky Lo whisky (en escocés uisge-beatha), o whiskey (en irlandés uisce beatha o fuisce) es una bevenda alcolizada d'origina irlandesa o escocesa a basa d'òrdi. Existís actualament qualques destillariás dins un fum de païses mas la majoritat de la produccion es encara en Escòcia; aqueste whisky es nomenat Scotch whisky, Whisky d'Escòcia en occitan, segon una lei escocesa que certificada l'origina de la bevenda.
17 de junh de 2010 veire/modificar Construccion oficiala del simbòl de l’èuro L’èuro es la moneda comuna dels 27 estats de l’Union Europèa (UE) — e la moneda unica de 13 estats membres pel moment — que succedís a l’ECU (European Currency Unit, o « unitat de compte europèa ») que n'èra la moneda comuna. Es la moneda comuna de facto de certans estats e territòris, coma Kosovo. L’èuro es administrat per la Banca Centrala Europèa que ne'n contraròtla l'emission. Lo simbòl ISO 4217 de l'èuro es EUR, lo simbòl usual es €. Es devesit en 100 cents o centims.	18 de junh de 2010 veire/modificar La taiga se trapa dins las latituds nòrd, entre la tondra, e l'estèpa La taiga es un biòma caracterizat principalament per de bòsques de conifèrs en un clima freg. La taiga s'estend generalament per dessús los 60º de latitud nòrd fins arribar dins la zòna de la tondra. Al sud es limitada pel bòsc caducifòli temperat. (...) Bòsc boreal de conifèrs es un sinonim de taiga. (...)
19 de junh de 2010 veire/modificar Mar d'Aral vista de l'espaci, imatge satellitari de la NASA La mar d'Aral es lo nom d'una mar interiora endorreïca d'Asia Centrala, situada entre 43° e 46° de latitud nòrd e entre 58° e 62° de longitud èst. Se parteja entre Cazacstan al nòrd e Ozbequistan al sud. En 1960, cobrissiá 68 000 km² e èra la quatrena superfícia d'aiga salada interiora del mond. En 2000, aquela superfícia foguèt devesida per dos. Aquel assecament, causat pel desviament dels dos principals flumes, es una de las mai importantas catastròfas environamentalas del sègle XX.	20 de junh de 2010 veire/modificar Olivas sus una branca d'oliu. L'oliva es lo fruch de l'olivièr. Botanicament es una drupa de pèl lisa, d'envolopa carnuda rica en matèria grassa contenent un clòsc força dur, ossós que dedins i a una grana, rarament doas. La seuna color d'en primièr es verda, puèi ven negra quand es madura. La culhida de l'oliva se fa en espandir un ret jos l'arbre e en fasent tombar los fruchs dedins amb de pergas o de maquinas.
21 de junh de 2010 veire/modificar Fichièr:Flag of Occitania.png Bandièra d'Occitània La crotz occitana [...] es lo simbòl d'Occitània. Dins la cançon de la crosada, a lo nom de crotz ramondina. Es lo derivat de las armas dels comtes de Tolosa e dels marqueses de Provença e tanben, anteriorament e probablament, dels senhors de Forcauquier en Provença. Aquesta bandièra es utilizada per representar la lenga e la cultura occitanas, o mai generalament coma un emblèma regional. La crotz occitana jauna sus a fons roge, amb l'estela del Felibritge de sèt brancas amont a drecha, es lo drapèl modèrne d'Occitània.	22 de junh de 2010 veire/modificar Vietnam (en vietnamian Việt Nam) es un país d'Asia del Sud-Èst. Confronta la Republica Populara de China al nòrd, e Laos e Cambòtja a l'oèst. [...] Vietnam a una superfícia de 331 688 km² (leugièrament mai pichon qu'Alemanha). Lo relèu consistís en monts pichons e montanhas nautas densament cobèrtas d'arbres, per 20% del territòri; 40% del territòri es montanhòs e los bòsques ocupan 75%. Lo punt culminant del país, la montanha de Fan Si Pan, a 3142 m d'altitud.
23 de junh de 2010 veire/modificar Lo fenolh (var. fenon, henolh, holh) (Foeniculum vulgare) es una planta erbacèa mediterranèa de la familha deis Apiaceae (o ombellifèras dins la terminologia anciana). Es conegut dempuei l'Antiquitat per sei proprietats aromaticas; sa cultura sembla de remontar au sègle XVI.	24 de junh de 2010 veire/modificar Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/24 de junh de 2010
25 de junh de 2010 veire/modificar Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/25 de junh de 2010	26 de junh de 2010 veire/modificar Vietnam (en vietnamian Việt Nam) es un país d'Asia del Sud-Èst. Confronta la Republica Populara de China al nòrd, e Laos e Cambòtja a l'oèst. [...] Vietnam a una superfícia de 331 688 km² (leugièrament mai pichon qu'Alemanha). Lo relèu consistís en monts pichons e montanhas nautas densament cobèrtas d'arbres, per 20% del territòri; 40% del territòri es montanhòs e los bòsques ocupan 75%. Lo punt culminant del país, la montanha de Fan Si Pan, a 3142 m d'altitud.
27 de junh de 2010 veire/modificar Construccion oficiala del simbòl de l’èuro L’èuro es la moneda comuna dels 27 estats de l’Union Europèa (UE) — e la moneda unica de 13 estats membres pel moment — que succedís a l’ECU (European Currency Unit, o « unitat de compte europèa ») que n'èra la moneda comuna. Es la moneda comuna de facto de certans estats e territòris, coma Kosova. L’èuro es administrat per la Banca Centrala Europèa que ne'n contraròtla l'emission. Lo simbòl ISO 4217 de l'èuro es EUR, lo simbòl usual es €. Es devesit en 100 cents o centims.	28 de junh de 2010 veire/modificar Olivas sus una branca d'oliu. L'oliva es lo fruch de l'olivièr. Botanicament es una drupa de pèl lisa, d'envolopa carnuda rica en matèria grassa contenent un clòsc força dur, ossós que dedins i a una grana, rarament doas. La seuna color d'en primièr es verda, puèi ven negra quand es madura. La culhida de l'oliva se fa en espandir un ret jos l'arbre e en fasent tombar los fruchs dedins amb de pergas o de maquinas.
29 de junh de 2010 veire/modificar La piramida graduada de Djòser a Saqara. La Piramida Graduada de Saqqara o Piramida de Djòser qu’ei lo mei vielh bastiment de pèira talhada deu mòn e donc la purmèra e la mei vielha de totas las piramidas d’Egipte. Que ho bastida peu faraon Djòser de la IIIau dinastia e peu son arquitècte Imhotep. Qu’ei considerada coma ua evolucion deu modèl precedent de tombas: los mastabas (un petit bastiment qui cobreish ua tomba devath la tèrra).	30 de junh de 2010 veire/modificar Fichièr:Flag of Occitania.png Bandièra d'Occitània La crotz occitana [...] es lo simbòl d'Occitània. Dins la cançon de la crosada, a lo nom de crotz ramondina. Es lo derivat de las armas dels comtes de Tolosa e dels marqueses de Provença e tanben, anteriorament e probablament, dels senhors de Forcauquier en Provença. Aquesta bandièra es utilizada per representar la lenga e la cultura occitanas, o mai generalament coma un emblèma regional. La crotz occitana jauna sus a fons roge, amb l'estela del Felibritge de sèt brancas amont a drecha, es lo drapèl modèrne d'Occitània.