Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/abril de 2010

Març de 2010

Mai de 2010

Aquesta pagina e sas sospaginas mesadièras son consacradas a l’organizacion e a la mantenença del quadre Lutz sus... de la pagina d’acuèlh.

Aquesta es emplena per l'apèl de {{Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/{{CURRENTDAY}} de {{CURRENTMONTHNAME}}}} (çò que significa que son contengut es lo del Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/jorn, ont jorn es lo jorn e lo mes del jorn corrent (ora UTC)). La frequéncia de renovelament dels quadres es quotidiana.

• Los articles presentats dins los diferents quadres son unicament los promouguts als labèls « Articles de qualitat » e « Bon article ».
• Evitatz de metre mai de 500 caractèrs/100 mots dins los quadres per fin de manténer l'equilibri de las colomnas sus la pagina d'acuèlh ont aquestes quadres son transcluses.

Calendièr per abril de 2010

Articles « Lutz sus... » ja pareguts sus l’acuèlh del mes d'abril de 2010 :

1èr d'abril de 2010 veire/modificar Glacièr Aletsch, Soïssa Un glacièr (var. glacèir, glacèr, glacier) es una massa gròssa de glaç mai o mens espandida que se forma a la superfícia de la Tèrra per compactacion e cristallizacion de la nèu. Los glacièrs se forman dins d'airals ont s'acomola mai de nèu en ivèrn que la que se fond en estiu. [...] La dimension dels glacièrs depend del clima de la region ont s'encontran. La diferéncia entre çò que s'amolona dins la partida superiora respècte a çò que fond dins la partida inferiora constituís lo nombre de balança glaciària.	2 d'abril de 2010 veire/modificar La Catedrala de Sent Front. La Catedrala de Sent Front es la catedrala dau diocesi de Perigòrd. Se tròba en Periguers, prefectura dau departament de Dordonha. La catedrala es nomenada d'après sent Front, que sa legenda ditz qu'evangelizet la region au segle III. Sas relíquias fugueren conservadas dins la catedrala jurqu'en 1575. Fuguet bastida au segle XII, dins un estile que mesla las influéncias romanicas e bizantinas.
3 d'abril de 2010 veire/modificar Cap Hòrn vist del sud. L'illa del Cap Hòrn (...) es la tèrra pus al sud de l'archipèla de la Tèrra del Fuòc al sud de Chile. Lo Cap Hòrn es abitualament considerat per èsser lo punt mai al sud de l'America del Sud, e marca la termièra nòrd del pas de Drake; Pendent fòrça annadas servissiá de bòrna sus la rota dels clippers, que las naus de comèrci i carrejavan de mercandisas a l'entorn del monde.	4 d'abril de 2010 veire/modificar La piramida graduada de Djòser a Saqara. La Piramida Graduada de Saqqara o Piramida de Djòser qu’ei lo mei vielh bastiment de pèira talhada deu mòn e donc la purmèra e la mei vielha de totas las piramidas d’Egipte. Que ho bastida peu faraon Djòser de la IIIau dinastia e peu son arquitècte Imhotep. Qu’ei considerada coma ua evolucion deu modèl precedent de tombas: los mastabas (un petit bastiment qui cobreish ua tomba devath la tèrra).
5 d'abril de 2010 veire/modificar Andòrra, oficialament en catalan lo Principat d'Andorra, es un pichon Estat independent de l'Euròpa sud-occidentala, situat dins los Pirenèus entre Espanha e França, en limitant amb la comunitat autonòma de Catalonha al sud, e amb los departaments dels Pirenèus Orientals (Catalonha Nòrd) e d'Arièja (Occitània) al nòrd. Andòrra es un dels Estats mai pichons del mond, amb solament 468 km2 e una populacion estimada de 80 000 personas. Amb 81 222 abitants, representa 0,59% de la populacion totala dels Païses Catalans.	6 d'abril de 2010 veire/modificar Torre de Pisa. La Torre inclinada de Pisa es lo campanar de la catedrala de Pisa. Foguèt bastida per tal de demorar verticala, pasmens comencèt de se clinar tre lo moment que s'entamenèron las òbras en agost de 1173. La nautor de la torre es de 55 m dempuèi la basa, se chifra que son pes es de 14 700 tonas, son inclinason es d'aperaquí 10% e ten 294 escalons.
7 d'abril de 2010 veire/modificar Glacièr Aletsch, Soïssa Un glacièr (var. glacèir, glacèr, glacier) es una massa gròssa de glaç mai o mens espandida que se forma a la superfícia de la Tèrra per compactacion e cristallizacion de la nèu. Los glacièrs se forman dins d'airals ont s'acomola mai de nèu en ivèrn que la que se fond en estiu. [...] La dimension dels glacièrs depend del clima de la region ont s'encontran. La diferéncia entre çò que s'amolona dins la partida superiora respècte a çò que fond dins la partida inferiora constituís lo nombre de balança glaciària.	8 d'abril de 2010 veire/modificar Calligrafia del mot japonés karatedo Hanashiro Chomo Lo karate es un art marcial d'ataca e de defensa, d'origina japonesa, que consistís a concentrar tota la fòrça del còs en un endrech determinat. Atal doncas, es un art d'autodefensa amb un aspècte espiritual predominant. (...) Lo karate se desvolopèt dins l'illa d'Okinawa, ont los ocupants japoneses avián enebit l'us de las armas.
9 d'abril de 2010 veire/modificar La bandiera de la vila. Valéncia (en catalan València) es una vila dei País Catalans e es la capitala dau País Valencian, en Espanha. Es tanben la capitala de la comarca de l'Horta e de la província de Valéncia. Es en riba de la mar Mediterranèa e ten un dei pòrts pus importants de la Peninsula Iberica. Còmpta 807 000 abitants, segon leis estimacions de 2006.	10 d'abril de 2010 veire/modificar Los Massais son un grop etnic indigèna d'Africa de l'Èst entre los pòbles mièg nomadas que vivon en Kenya e al nòrd de Tanzania. Tenon de costumas e de vestits particulars e demòran prèp dels grands pargues naturals d'Africa de l'Èst, çò que ne'n fa demest los mai coneguts dels grops etnics africans. Parlan maa, una lenga de la familha nilosahariana ligada a las lengas dinka and nuer, e son tanben educats dins las lengas oficialas de Kenya e Tanzania: swahili e anglés.
11 d'abril de 2010 veire/modificar La Ciutat de Carcassona La Ciutat de Carcassona es un ensemble arquitectural medieval que se tròba dins la vila occitana de Carcassona dins Aude. Se situa sus la riba drecha d'Aude, al sud-èst de la vila actuala. Las originas d'aquesta Ciutat medievala fortificada, remontan al periòde galloroman. La Ciutat compren un castèl (lo castèl comtal) e una basilica (la basilica de Sant Nazari).	12 d'abril de 2010 veire/modificar Glacièr Aletsch, Soïssa Un glacièr (var. glacèir, glacèr, glacier) es una massa gròssa de glaç mai o mens espandida que se forma a la superfícia de la Tèrra per compactacion e cristallizacion de la nèu. Los glacièrs se forman dins d'airals ont s'acomola mai de nèu en ivèrn que la que se fond en estiu. [...] La dimension dels glacièrs depend del clima de la region ont s'encontran. La diferéncia entre çò que s'amolona dins la partida superiora respècte a çò que fond dins la partida inferiora constituís lo nombre de balança glaciària.
13 d'abril de 2010 veire/modificar Foeniculum vulgare Lo fenolh (var. fenon, henolh, holh) (Foeniculum vulgare) es una planta erbacèa mediterranèa de la familha deis Apiaceae (o ombellifèras dins la terminologia anciana). Es conegut dempuei l'Antiquitat per sei proprietats aromaticas; sa cultura sembla de remontar au sègle XVI.	14 d'abril de 2010 veire/modificar Vista de Clarmont-Ferrand Clarmont-Ferrand (nommat tanben Clarmont - forma corta - o Clarmont d'Auvèrnhe / -nha - forma literària- ), z-es la capitala d'Auvèrnhe (Occitània) ; maitot z-es lo chapluòc dau departament dau Puèi Domat dinc la region administrativa d'Auvèrnhe. (...) Sos abitants son nommats los clarmodaires o clarmontés, e mai especificament los dau quartèir de Montferrand los montferrandés. (...)
15 d'abril de 2010 veire/modificar Mapa del lac Lo lac Baikal (en rus Озеро Байкал = Ozero Baikal) o lac Baigal (en mongòl Байгал нуур = Baigal nuur) es un lac d'origina tectonica, localizat dins lo sud de Siberia, en Russia, entre Irkutsk Oblast al nord-oèst e Boriatia al sud-èst, prèp d'Irkutsk. Son nom deriva del tatar Bai-Kul - «lac ric». Es tanben conegut coma l'Uèlh blau de Siberia o La Pèrla d'Asia per la qualitat de sas aigas, qu'èran demest las melhoras de la planeta mas que subisson actualament una pollucion.	16 d'abril de 2010 veire/modificar Renoir, La Grenouillère, Metropolitan Museum of Art, Nòva York L'impressionisme es una escòla picturala francesa, nascuda de l'associacion d'artistas francés de la segonda mitat del segle XIX. Fòrtament criticat al començament, lo movement se manifèsta subretot de 1874 a 1886 par uèit exposicions publicas a París, e marca la ruptura de l'art modèrne amb l'academisme. L'impressionisme es subretot caracterizat per una tendéncia a notar las impressions fugitivas dels fenomèns puslèu que l'aspècte estable e conceptual de las causas.
17 d'abril de 2010 veire/modificar Trompeta de pistons en Sib La trompeta es un instrument de la familha dels aerofòns, instruments de coire, constituit per una embocadura ligada a un tube corbat qu'es acabat per un pavalhon. La trompeta qu'ei un instrument qui coneish ua grana quantitat de variantas. Los modèls los mei emplegats que son las trompetas de pistons en Ut (la soa nòta la mei grava produsida shens prémer cap piston qu'i ei lo do) e en Sib (un ton mei baish que la precedenta).	18 d'abril de 2010 veire/modificar Calligrafia del mot japonés karatedo Hanashiro Chomo Lo karate es un art marcial d'ataca e de defensa, d'origina japonesa, que consistís a concentrar tota la fòrça del còs en un endrech determinat. Atal doncas, es un art d'autodefensa amb un aspècte espiritual predominant. (...) Lo karate se desvolopèt dins l'illa d'Okinawa, ont los ocupants japoneses avián enebit l'us de las armas.
19 d'abril de 2010 veire/modificar Neptun vist per Voyager 2 Neptun es l'ochena planeta del Sistèma Solar en proximitat al Solelh. Es la quatrena en diamètre mas la tresena en massa pr'amor qu'es pus densa qu'Uranus. Es una giganta gasosa e fa partida de las planetas exterioras. Son orbita foguèt predicha, de manièra independenta, per John Couch Adams (1845) e per Urbain Le Verrier (1846) a partir de las anomalias de l'orbita d'Uranus respècte a las leis de Kepler e de la lei de la gravitacion universala de Newton. Foguèt descubèrt per Johann Gottfried Galle, lo 23 de setembre de 1846 a 1° d'interval de la posicion predicha per Adams e Le Verrier. Mai tard, s'avertiguèt que Galilèu l'aviá ja observat en 1612, mas l'aviá pres per una estela.	20 d'abril de 2010 veire/modificar Los Massais son un grop etnic indigèna d'Africa de l'Èst entre los pòbles mièg nomadas que vivon en Kenya e al nòrd de Tanzania. Tenon de costumas e de vestits particulars e demòran prèp dels grands pargues naturals d'Africa de l'Èst, çò que ne'n fa demest los mai coneguts dels grops etnics africans. Parlan maa, una lenga de la familha nilosahariana ligada a las lengas dinka and nuer, e son tanben educats dins las lengas oficialas de Kenya e Tanzania: swahili e anglés.
21 d'abril de 2010 veire/modificar Torre de Pisa. La Torre inclinada de Pisa es lo campanar de la catedrala de Pisa. Foguèt bastida per tal de demorar verticala, pasmens comencèt de se clinar tre lo moment que s'entamenèron las òbras en agost de 1173. La nautor de la torre es de 55 m dempuèi la basa, se chifra que son pes es de 14 700 tonas, son inclinason es d'aperaquí 10% e ten 294 escalons.	22 d'abril de 2010 veire/modificar Luís de Camões per François Gérard Luís Vaz de Camões o Camoens (v. 1524 — 10 de Junh de 1580) es frequentament considerat coma lo pus grand poèta de lenga portuguesa e un dels pus grands de l'Umanitat. Lo seu gèni es comparable a aquel de Virgili, Dante, Cervantes o Shakespeare; de sas òbras, L'epopèia Os Lusíadas es la pus significativa. (...) Lo seu paire foguèt Simão Vaz de Camões e la seuna maire Ana de Sá e Macedo. Dins branca pairala, se tròba el trobador galèc Vasco Pires de Camões, e de branca mairala, lo navigador Vasco de Gama.
23 d'abril de 2010 veire/modificar Neptun vist per Voyager 2 Neptun es l'ochena planeta del Sistèma Solar en proximitat al Solelh. Es la quatrena en diamètre mas la tresena en massa pr'amor qu'es pus densa qu'Uranus. Es una giganta gasosa e fa partida de las planetas exterioras. Son orbita foguèt predicha, de manièra independenta, per John Couch Adams (1845) e per Urbain Le Verrier (1846) a partir de las anomalias de l'orbita d'Uranus respècte a las leis de Kepler e de la lei de la gravitacion universala de Newton. Foguèt descubèrt per Johann Gottfried Galle, lo 23 de setembre de 1846 a 1° d'interval de la posicion predicha per Adams e Le Verrier. Mai tard, s'avertiguèt que Galilèu l'aviá ja observat en 1612, mas l'aviá pres per una estela.	24 d'abril de 2010 veire/modificar Vista del Castèl de Montsegur sul seu puòg. [...] Lo castèl de Montsegur se trapa en Lengadòc, dins la comuna de Montsegur (departament d'Arièja). Aqueste castèl se situa en cima de la sèrra que se quilha en naut del vilatge, a 1207 mètres d'altitud. [...] Se qualifica sovent lo castèl de Montsegur de castèl catar. De fach, lo castèl se bastiguèt sul quite endrech ont foguèt desrocat l'ancian vilatge fortificat qu'èra, fins al sètge de 1244, lo luòc emblematic de la resisténcia occitana, mai que mai dels catars e dels faidits.
25 d'abril de 2010 veire/modificar Trompeta de pistons en Sib La trompeta es un instrument de la familha dels aerofòns, instruments de coire, constituit per una embocadura ligada a un tube corbat qu'es acabat per un pavalhon. La trompeta qu'ei un instrument qui coneish ua grana quantitat de variantas. Los modèls los mei emplegats que son las trompetas de pistons en Ut (la soa nòta la mei grava produsida shens prémer cap piston qu'i ei lo do) e en Sib (un ton mei baish que la precedenta).	26 d'abril de 2010 veire/modificar Luís de Camões per François Gérard Luís Vaz de Camões o Camoens (v. 1524 — 10 de Junh de 1580) es frequentament considerat coma lo pus grand poèta de lenga portuguesa e un dels pus grands de l'Umanitat. Lo seu gèni es comparable a aquel de Virgili, Dante, Cervantes o Shakespeare; de sas òbras, L'epopèia Os Lusíadas es la pus significativa. (...) Lo seu paire foguèt Simão Vaz de Camões e la seuna maire Ana de Sá e Macedo. Dins branca pairala, se tròba el trobador galèc Vasco Pires de Camões, e de branca mairala, lo navigador Vasco de Gama.
27 d'abril de 2010 veire/modificar La piramida de Djòser. La Piramida Graduada de Saqqara o Piramida de Djòser qu’ei lo mei vielh bastiment de pèira talhada deu mòn e donc la purmèra e la mei vielha de totas las piramidas d’Egipte. Que ho bastida peu faraon Djòser de la IIIau dinastia e peu son arquitècte Imhotep. Qu’ei considerada coma ua evolucion deu modèl precedent de tombas: los mastabas (un petit bastiment qui cobreish ua tomba devath la tèrra).	28 d'abril de 2010 veire/modificar Lo fenolh (var. fenon, henolh, holh) (Foeniculum vulgare) es una planta erbacèa mediterranèa de la familha deis Apiaceae (o ombellifèras dins la terminologia anciana). Es conegut dempuei l'Antiquitat per sei proprietats aromaticas; sa cultura sembla de remontar au sègle XVI.
29 d'abril de 2010 veire/modificar Drapèu escocés. Escòcia (Scotland en anglés, Alba en gaelic escocés) es una nacion del nòrd-oèst d'Euròpa, al nòrd de l'illa de Grand Bretanha. Es reconeguda coma una de las «nacions» que constituisson oficialament lo Reialme Unit: constituís una region autonòma segon lo sistèma de la «devolucion». Sa capitala es Edimborg.	30 d'abril de 2010 veire/modificar La Catedrala de Sent Front. La Catedrala de Sent Front es la catedrala dau diocesi de Perigòrd. Se tròba en Periguers, prefectura dau departament de Dordonha. La catedrala es nomenada d'après sent Front, que sa legenda ditz qu'evangelizet la region au segle III. Sas relíquias fugueren conservadas dins la catedrala jurqu'en 1575. Fuguet bastida au segle XII, dins un estile que mesla las influéncias romanicas e bizantinas.