William Shakespeare

William Shakespeare

Shakespeare Droeshout 1623.jpg
Unic retrach reconegut de William Shakespeare.

Naissença batejat lo 26 d'abril de 1564
Stratford-upon-Avon, Warwickshire, (Anglatèrra)
N. a
Decès 23 d'abril de 1616
Stratford-upon-Avon, Warwickshire, (Anglatèrra)
D. a
Causa de decès
Assassinat/ada per
Luòc d'enterrament
Lenga mairala
Fogal ancestral
País de nacionalitat
Paire
Maire
Oncle
Tanta
Grands
Bèlamaire
Bèlpaire
Fraire
Sòrre
Conjunt
Companh/a
Filh/a
Religion
Membre de
Familha nòbla
Membre de
l'equipa esportiva
posicion de jòc
tir (esquèrra/drecha)
grad dan/kyu
Grop etnic
Orientacion sexuala
Profession
Emplegaire
Domeni d'activitat
Escolaritat
Diplòma
Director de tèsi
Estudiant de tèsi
Foncion politica
Residéncia oficiala
Predecessor
Successor
Partit
Tessitura
Label discografic
Lista de cançons
Discografia
Mission de l'astronauta
Distincions e prèmis
Branca militara
Grad militar
Etapa de canonizacion
Familha nòbla
Títol de noblesa
Títol onorific
Comandament
Conflicte
Jorn de la fèsta
Autres noms poèta nacional d'Anglatèrra
Bard of Avon
Activitat(s) dramaturg, poèta
Lenga d'escritura anglés
Movement(s) teatre elizabetan
Genre(s) Comèdia
Tragèdia
Poesia
Tièra de 1000 articles que totas las Wikipèdias deurián aver.

William Shakespeare, (batejat lo 26 d'abril de 1564 - mòrt lo 23 d'abril de 1616) èra un poèta e dramaturg anglés, generalament considerat coma lo mai grand escrivan de lenga anglesa e lo dramaturg màger de tota la literatura. Es sovent escaissat lo « poèta nacional d'Anglatèrra » o lo « Bard of Avon ». Las òbras que daissa, entre las qualas qualques trabalhs collaboratius, son constituidas per 38 pèças de teatre, 154 sonets, dos longs poèmas narratius, e mantun autre poèma. Sas pèças foguèron traduchas dins un grand nombre de lengas e son demest las pus jogadas al mond.

William Shakespeare, lo Retrach de Chandor

Shakespeare nasquèt e cresquèt a Stratford-upon-Avon. A 18 ans, se maridèt a Anne Hathaway, que li balhèt tres mainatges: Susanna, e los bessons Hamnet e Judith. Entre 1585 e 1592, comencèt d'aver de succès a Londres coma actor, escrivan, e proprietari de parts dins una tropa d'actors dicha Lord Chamberlain's Men, que serà mai tard sonada King's Men. Sembla que se retirèt a Stratford cap a 1613, ont moriguèt tres ans pus tard.

Shakespeare produsiguèt la màger part de sas òbras famosas entre 1589 e 1613. Sas primièras pèças èran mai que mai de comedias e d'istòrias, genre que portèt a son trescòl de sofisticacion e de qualitat artistica a la fin del sègle XVI. Escriguèt alara mantuna tragedia fins cap a 1608, entre las qualas Hamlet, King Lear, e Macbeth, consideradas coma èsser demest las melhoras òbras en lenga anglesa.

Se moriguèt lo 23 d'abril de 1616, a sonque dequ'unas paucas oras après lo siu e màger condiscípol espanhòl en Miguel de Cervantes y Saavedra.

L'òbraModificar

Las pèçasModificar

Article detalhat : Las pèças de Shakespeare.

Las pèças cononicas son:

Comèdias
  1. The Tempest
  2. Two Gentlemen of Verona
  3. The Merry Wives of Windsor
  4. Measure for Measure **
  5. The Comedy of Errors
  6. Much Ado About Nothing
  7. Love's Labour's Lost
  8. A Midsummer Night's Dream
  9. The Merchant of Venice **
  10. As You Like It
  11. The Taming of the Shrew
  12. All's Well That Ends Well **
  13. Twelfth Night
  14. The Winter's Tale * **
  15. Pericles, Prince of Tyre * ***
  16. The Two Noble Kinsmen * ***

Istòrias
  1. King John
  2. Richard II
  3. Henry IV, Partida 1
  4. Henry IV, Partida 2
  5. Henry V
  6. Henry VI, Partida 1
  7. Henry VI, Partida 2
  8. Henry VI, Partida 3
  9. Richard III
  10. Henry VIII

Tragèdias
  1. Troilus and Cressida **
  2. Coriolanus
  3. Titus Andronicus
  4. Romeo and Juliet
  5. Timon of Athens **
  6. Julius Caesar
  7. Macbeth
  8. Hamlet
  9. King Lear
  10. Othello
  11. Antony and Cleopatra
  12. Cymbeline *

Nota: Las pèças marcada d'un asterisc (*) son ara abitualament consideradas coma "darrièras romanças". Las pèças marcadas amb dos asteriscs (**) son a vegadas nomenadas "pèças problematicas". Las doas pèças marcadas de tres asteriscs (***) son pas incluidas dins lo Primièr Fòlio.

Los sonetsModificar

Article detalhat : Los sonets de Shakespeare.

Los sonets de Shakespeare es lo títol d'una colleccion de 154 sonets que cobrís de tèmas coma lo passatge del temps, l'amor, la beutat e la mortalitat. Los primièrs 126 sonets son adressats a un jovent; los darrièrs 28 a una joventa.

Los sonets al jovent exprimisson de biais irresistible, l'amor obsessional.[1] Lo tèma màger del debat es de totjorn se demora platonic o ven fisic.[2] Los primièrs 17 poèmas, (procreation sonnets), son adreissats al jovent li demandant de que se marride e aja d'enfants per qu'immortalizèsse sa beutat la passant a la generacion venenta.[3] D'autres sonets exprimisson l'amor de l'orator pel jovent; groar de solitud, mort, e la brevetat de la vida; sembla criticar lo jovent per estimar mai un poèta rival; exprimís de sentiments ambigús per la mestressa de l'orator; e fa un jòc de mot sul nom del pèta. Los darrièrs dos sonets son de tractaments allegorics dels epigramas grècs en referéncia al "pichon dieu de l'amor" Cupidon.

ReferénciasModificar

  1. Sobran, Joseph Shakespeare's Disgrace, Shakespeare Oxford Newsletter, Spring 1997
  2. Ogburn, Charlton The Mysterious William Shakespeare: The Myth & The Reality, EPM Publications, 1992, p342
  3. Stanley Wells and Michael Dobson, eds., The Oxford Companion to Shakespeare Oxford University Press, 2001, p. 439.

(Traducccion d'una part de l'article de la Wikipèdia en anglés)