Prèmi Nobel de Quimia

Prèmi Nobel

La lista çai jos compren totes los laureats del Prèmi Nobel de Quimia de 1901 fins a l'ora d'ara.

Medalha Prèmi Nobel
Medalha Prèmi Nobel





Ans 1900 - 1910 - 1920 - 1930 - 1940 - 1950 - 1960 - 1970 - 1980 - 1990 - 2000 - 2010

Ans 1900 modificar

pels servicis extraordinaris qu'a rendut amb las descobèrtas de las leis de la dinamica quimica e de la pression osmotica de las solucions

pels servicis extraordinaris qu'a rendut per sos trabalhs sus la sintèsi dels idrats de carbòni e de las purinas

pels servicis extraordinaris renduts a l'avançament de la quimia per sa teoria de la dissociacion de las electrolitas

en reconeissença de la descobèrta dins l'aire d'elements gasoses inèrtes, e de la determinacion de lor posicion dins la taula periodica

pels servicis renduts a l'avançament de la quimia organica e industriala, gràcias a sos trabalhs suls colorants organics e los compausats idroaromatics

en reconeissença dels grands servicis qu'a rendut per la descobèrta del fluòr e de sas proprietats, e per aver mes a disposicion de la sciéncia lo forn electric que pòrta son nom

per sas recèrcas en bioquimia e la descobèrta de la fermentacion en l'abséncia de cellulas

per sas recèrcas sus la desintegracion dels elements e la quimia de las substàncias radioactivas

en reconeissença de sos trabalhs sus la catalisi e per sas recèrcas suls principis fondamentals que govèrnan los equilibris quimics e las velocitats de reaccion

Ans 1910 modificar

en reconeissença dels servicis renduts a la quimia organica e a l'industria quimica per sos trabalhs de pionièr dins lo domeni dels compausats aliciclics

pels servicis renduts a l'avançament de la quimia per sa descobèrta dels elements radi e polòni, per aver isolat lo radi e estudiat la natura e los compausats d'aqueste element remirable

¹ per sa descobèrta del reactiu dich de Grignard, lo qual a permés de complir de grands progrèsses en quimia organica sas darrièras annadas
² per son metòde d'idrogenacion dels compausats organics en preséncia de metals finament devesits, çò qu'a permés de grands progrèsses en quimia organica sas darrièras annadas

per sos trabalhs sus las ligasons dels atòms dins las moleculas, gràcias als quals a portat un esclairatge novèl sus d'estudis anteriors e dobèrt de domenis novèls de recèrca, tot particularament en quimia minerala

en reconeissença de sas determinacions precisas dels peses atomics d'un grand nombre d'elements quimics

per sas recèrcas suls pigments de las plantas e especialament sus la clorofilla

  • 1916 Prèmi non decernit
  • 1917 Prèmi non decernit

per la sintèsi de l'ammoniac a partir de sos elements
NB : prèmi decernit en 1919 e remés en 1920

  • 1919 Prèmi non decernit

Ans 1920 modificar

en reconeissença de sos trabalhs en termoquimia

per sas contribucions a sas coneissenças de la quimia de las substàncias radioactivas, e per sas recèrcas sus la natura dels isotòps

per sas descobèrtas gràcias a l'espectromètre de massa, d'un grand nombre d'isotòps non radioactius, e mai per l'enonciat de la règla dels entièrs per las massas atomicas

per son invencion del metòde de microanalisi de las substàncias organicas

  • 1924 Prèmi non decernit

per sa demostracion de la natura eterogenèa de las solucions colloïdalas e pels metòdes qu'a utilizat, los quals son venguts d'un interès fondamental dins la quimia colloïdala modèrna

per sos trabalhs suls sistèmas dispersats

per sas recèrcas sus la constitucion dels acids binaris e de las substàncias aparentadas

pels servicis renduts per sas recèrcas sus la constitucion dels esteròls e lors relacions amb las vitaminas

per lors trabalhs sus la fermentacion dels sucres e los enzims qu'i participan

Ans 1930 modificar

per sos trabalhs sus la constitucion de l'emina e de la clorofilla e especialament per la sintèsi de l'emina

en reconeissença de lor contribucion dins la descobèrta e lo desvolopament dels metòdes quimics jos nauta pression

per sas descobèrtas e trabalhs dins lo domeni de la quimia de las superfícias

  • 1933 Prèmi non decernit

per sa descobèrta de l'idrogèn pesuc

en reconeissença de lors sintèsis d'elements radioactius novèls

per sas contribucions a la coneissença de l’estructura moleculara gràcias a sas recèrcas suls moments dipolars e sus la difraccion X e electronica dels gases

¹ per sas recèrcas suls glucids e la vitamina C
² per sas recèrcas suls carotenoïdes, las flavinas e las vitaminas A e B2

per sos trabalhs suls carotenoïdes e las vitaminas

¹ per sos trabalhs sus las ormonas sexualas
² per sos trabalhs suls polimetilèns e los terpèns superiors

Ans 1940 modificar

  • 1940 Prèmi non decernit
  • 1941 Prèmi non decernit
  • 1942 Prèmi non decernit

per sos trabalhs sus l'utilizacion dels isotòps coma traçaires dins l'estudi dels procèssus quimics

per sa descobèrta de la fission dels nuclèus pesucs

per sas recèrcas e sas invencions en quimia agricòla e alimentària, e especialament per son metòde de conservacion del ferratge

¹ per la descobèrta de la cristallizacion dels enzims
² per la preparacion d'enzims e de proteïnas viralas jos forma purificada

per sas recèrcas sus las substàncias vegetalas d'importància biologica, particularament los alcaloïdes

per sas recèrcas sus l'analisi per electroforèsi e adsorpcion, e en particular per sas descobèrtas de la natura complèxa de las seroproteïnas

per sas contribucions a la termodinamica quimica, e en particular per aver estudiat las proprietats dels còrses a temperatura fòrça bassa

Ans 1950 modificar

per aver descobèrt e desvolopat la sintèsi dienica

per lors descobèrtas dins la quimia dels elements transuranians

per lor invencion de la cromatografia de partiment

per sas descobèrtas dins lo domeni de la quimia macromoleculara

per sas recèrcas sus la natura de la ligason quimica e lors aplicacions a la determinacion de l’estructura de substàncias complèxas

per sas recèrcas suls compausats sofrats d'importància biologica e particularament per la primièra sintèsi d'una ormona polipeptidica

per lors recèrcas suls mecanismes de las reaccions quimicas

per sos trabalhs sus las nucleotids e las coenzims nucleotidics

per son trabalh sus l’estructura de las proteïnas, especialament la de l'insulina

per la descobèrta e lo desvolopament del metòde d'analisi polarografic

Ans 1960 modificar

per son metòde de datacion al carbòni 14 utilizable en arqueologia, geofisica, e dins d'autres domeni de la sciéncia

per sos trabalhs sus l'assimilacion del dioxide de carbòni sus las plantas

per lors trabalhs sus l’estructura de las proteïnas globularas

per lors descobèrtas dins lo domeni de la quimia e de la tecnologia dels nauts polimèrs

per la determinacion per la tecnica de la cristallografia de rais X de l’estructura d'importantas substàncias biologicas.

per sas realizacions remirablas dins l'art de la sintèsi organica

per son trabalh fondamental concernent las ligasons quimicas e l’estructura electronica de las moleculas pel metòde de las orbitalas molecularas

per lors estudis de las reaccions quimicas extrèmament rapidas efectuadas en perturbant l'equilibri amb l'ajuda d'impulsions d'energia cortetas

per la descobèrta de las relacions recipròcas que pòrta son nom e que son fondamentalas dins la termodinamica dels procèssus irreversibles

per lor contribucion al desvolopament del concèpte de conformacion e son aplicacion en quimia

Ans 1970 modificar

per la descobèrta dels nucleotids-sucres e de lor ròtle dins la biosintèsi dels idrats de carbònis

per sas contribucions a la coneissença de l’estructura electronica e de la geometria de las moleculas, e en particular dels radicals liures

¹ per sos trabalhs sus la ribonucleasa, e especialament los que concernisson la relacion entre la sequéncia dels acids aminats e la conformacion biologicament activa
² per lor contribucion a la coneissença de las relacions entre l’estructura quimica e l'activitat catalitica del centre actiu de la ribonucleasa

per lors trabalhs de pionièrs, realizats independentament, suls compausats organometallics apelats compausats sandwich

per sos trabalhs teorics e experimentals dins lo domeni de la quimia fisica macromoleculara

¹ per sos trabalhs sus l'estereoquimia de las reaccions enzimaticas
² per sos trabalhs sus l'estereoquimia de las moleculas e de las reaccions organicas

per sos trabalhs sus l’estructura dels borans, qu'an portat un esclairatge novèl sus la ligason quimica

per sa contribucion a la termodinamica del non-equilibri, e mai particularament per la formulacion de la teoria de las estructuras dissipativas

per sa contribucion a la compreneson del transferiment de l'energia biologica per la teoria quimiosmotica

pels progrèsses aportats, per lors trabalhs respectius, suls compausats del bòr e del fosfòr, als metòdes de la sintèsi organica

Ans 1980 modificar

¹ per sos estudis fondamentals de la bioquimia dels acids nucleïcs, e en particular de l'ADN recombinant
² per lors contribucions a la determinacion de las sequéncias de basas dins los acids nucleïcs

per lors teorias, desvolopadas caduna separadament, sul cors de las reaccions quimicas

per aver desvolopat la microscopia electronica cristallografica e per aver determinat l’estructura dels complèxes acids-nucleïcs proteïnas biologicament importants

per sos trabalhs suls mecanismes de las reaccions per transferiment d'electrons, en particular dins los complèxes metallics

per son desvolopament de la metodologia de la sintèsi quimica sus matritz solida

per lors realizacions remirablas dins la mesa al punt de metòdes dirèctes de determinacion de las estructuras cristallinas

per lors contribucions a la dinamica dels procèssus quimics elementaris

per l'elaboracion e l'utilizacion de molecula exercent, del fach de lors estructuras, d'interaccions nautament selectivas

per la determinacion de l’estructura tridimensionala d'un site de la reaccion fotosintetica

per la descobèrta de las proprietats cataliticas de l'acid ribonucleïc

Ans 1990 modificar

pel desvolopament de la teoria e de la metodologia de la sintèsi organica

per sas contribucions al desvolopament de l'espectrometria de ressonància magnetica nucleara a nauta resolucion

per sas contribucions a la teoria de las reaccions per transferiment d'electrons dins los sistèmas quimics

¹ per son invencion de la reaccion en cadena implicant l'ADN polimerasa
² per sas contribucions fondamentalas a la coneissença de la mutagenèsi e a l'estudi de las proteïnas

per sas contribucions a la quimia de las carbocacions

per lors trabalhs sus la quimia de l'atmosfèra, particularament en çò que concernís la formacion e la descomposicion de l'ozòn

per lor descobèrta de las fullerènas

¹per lor elucidacion del mecanisme enzimatic de la sintèsi de l'adenosina trifosfat
²per la primièra descobèrta d'un enzim transportaire d'ions, lo Na+,K+-ATPase

¹per sa teoria de las foncions de densitat
²per aver desvolopat de metòdes de calculs informatics en quimia quantica

per sos estudis dels estats de transicion de las reaccions quimicas, en utilizant l'espectroscopia de femtosegonda

Ans 2000 modificar

per la descobèrta e lo desvolopament de polimèrs conductors

¹per lors trabalhs sus las reaccions d'idrogenacion amb catalisi quirala
²per sos trabalhs sus las reaccions d'oxidacion en catalisi quirala

¹per lor desvolopament dels metòdes de desorpcion per ionizacion doça per d'analisis de macromoleculas biologicas per espectrometria de massa
²per son desvolopament de l'espectroscopia per ressonància magnetica nucleara per la determinacion de l’estructura tri-dimencionala de macromoleculas biologicas en solucion

¹per la descobèrta de las aqüaporinas dins las membranas cellularas
²per sos estudis estructurals e mecanistics dels canals ionics dins las membranas cellularas

per lors trabalhs sus la degradacion de las proteïnas contrarotlada per l'ubiquitina

per lors trabalhs sul desvolopament del metòde de la metatèsi en sintèsi organica

Ans 2010 modificar

Referéncias modificar

Ligam extèrne modificar