Portal:Argentina

Portau d'Argentina [ modificar ]

Localizacion d'Argentina dens lo monde.

La Republica Argentina qu'ei un país atlantic deu Còn Sud d'America deu Sud qui partatja ua termièra dab Uruguai, Brasil, Paraguai, Bolívia e Chile. La soa capitala qu'ei la Ciutat Autonòma de Buenos Aires qui acessa (amassa dab las aglomeracions qui l'entornejan e qui forman lo Gran Buenos Aires) de cap a un terç de la populacion deu país.

Anciana colonia espanhòla vaduda Vicereiautat de l'Arriu de la Plata, que conquestè la soa independéncia de facto lo 25 de mai de 1810 a maugrat qui non la declarè pas oficiaument abans lo 9 de julhet de 1816.

Lutz sus... [ modificar ]

Jòc de pato

Lo pato qu'ei un espòrt equestre argentin. Que's pòt simplificar en disent qu'ei au basquetbòl çò que lo polo qu'ei au hòquei sus pelosa ; aquò que vòu díser que lo pretzhèit deus cavaèrs qu'ei de gahar un balon provesit de cinglas de cuer, de'u se guardar (en bèth respectar la règla deu jòc qui vòu que lo balon e deu poder estar panat per un jogador de l'equipa adversa) e de l'arronçar dens un anèth apitat au cap deu camp adverse.

Musica [ modificar ]

Musica classica
- Compositors: Domenico Zipoli - Alberto Ginastera - Lalo Schifrin - Horacio Salgán - Ástor Piazzolla - Mariano Mores - Atilio Stampone - Ariel Ramírez
- Virtuòsis: Martha Argerich, Miguel Ángel Estrella
- Cap d'orquèstra: Daniel Barenboim

Tango:
- Carlos Gardel - Agustín Magaldi -Tita Merello - Hugo del Carril - Edmundo Rivero - Alberto Castillo - Julio Sosa - Miguel Montero - Roberto Goyeneche - Raúl Lavié - Rubén Juárez - Susana Rinaldi - Eladia Blázquez - Adriana Varela - María Graña
- Compositors e Musicians: Eduardo Arolas - Osvaldo Pugliese - Aníbal Troilo
- Escrivans de tango: Enrique Santos Discépolo
- Ensembles de tango: Sexteto Mayor - Cuarteto Cedrón

Folclòre:

Jorge Cafrune
- Instruments : Charango - Bombo - Guitarra - Quena - Vriulon - Siku - Bandoneon - Erque
- Ritmes deu folclòre : Chacarera - Malambo - Zamba - Gato - Cueca - Carnavalito - Escondido - Takirari - Chamamé - Milonga -
- Cantaires: Gabino Ezeiza - Atahualpa Yupanqui - Jorge Cafrune - César Isella - Argentino Luna - Horacio Guaraní - Mercedes Sosa - Oscar Palavecino - Soledad Pastorutti
- Musicians: Jaime Torres - Uña Ramos - Peteco Carabajal - Eduardo Falú - Sixto Palavecino
- Grops: Los Fronterizos - Los de Salta - Los Cantores del Alba - Los Cantores del Quilla Huasi - Los Calchaleros - Los Carabajal - Los Nocheros

Les Luthiers

Varietat e Ròc:

Los Gatos
- Grops : Los Gatos - Vox Dei - Sui Generis - Serú Girán - Los Abuelos de la Nada - Fabulosos Cadillacs - Rata Blanca - Los Twist - Los Auténticos Decadentes - Menphis la Blusera - Los Caballeros de la Quema - La Renga - La Mosca - Soda Stereo - Patricio Rey y sus Redonditos de Ricota - La Zimbabwe - Attaque 77 - Los Pericos - Los Piojos
- Cantaires: Leonardo Favio - Litto Nebbia - Luis Alberto Spinetta - Nitto Mestre - Nacha Guevara - Charly García - León Gieco - Ignacio Copani - Fito Páez
- Musicians: Pappo - Walter Giardino

Tradicions [ modificar ]

Verge de Luján

Mates argentins

Lengas:Castelhan - Lunfardo - Quíchoa - Guaraní - Toba - Mapuche
Religion: Verge de Luján - Verge d'Itatí - Ceferino Namuncurá
Mate
Gauchos : Facón, Boleadoras, Tirador, Recado, Poncho
Chivau : sulqui
Orfebreria
Jòcs:Truco - Pirinola - Sapo - Pato - Corruda d'anèth
Gastronomia:
- Còca de Ricota -Empanadas - Humita - Tamal - Locro - Parrillada - Fainà
- Doçors : alfajores - dulce de leche - Havanna

Literatura [ modificar ]

Borges

Escrivans :
- Domingo Faustino Sarmiento - Alèxi Peiret - Pau Grossac - Leopoldo Lugones - Victoria Ocampo Aguirre - Ernesto Sábato - Juan José Saer - Jorge Luis Borges - Adolfo Bioy Casares - Leopoldo Marechal - Julio Cortázar - María Elena Walsh
- Literatura gauchesca : José Hernández - Esteban Echeverría
- Revista Sur

Bèras Arts [ modificar ]

Los Capataces de Pueyredon

Musèu de las Bèras Arts de Buenos Aires
Escultors:Lola Mora
Pintres:Prilidiano Pueyrredon - Benito Quinquela Martín - Raúl Soldi - Florencio Molina Campos - Antonio Seguí
Dessenhaires de Benda dessenhada:

Lola Mora
Dante Quinterno (Patoruzú, Patorucito) - Quino (Mafalda) - René Goscinny (Asterix) - Manuel García Ferré (Anteojito, Hijitus) - Héctor Germán Oesterheld (El Eternauta) - Nick (Gaturro) - Maitena - Robin Wood (Nippur de Lagash) - Roberto Fontanarrosa (Inodoro Pereyra) - Alberto Salinas (Dago) - Guillermo Mordillo
Arquitectura:Catedrau Metropolitana de Buenos Aires - Obelisc de Buenos Aires - Tor deus anglés - Cabildo de Buenos Aires - Ostau Arroset

Torisme [ modificar ]

Ostau de Tucumán

Lòc istoric : Cabildo de Buenos Aires - Ostau de Tucumán - Convent de San Carlos Borromeo - Catedrau Metropolitana de Buenos Aires - Basilica de Nosta Dauna de Luján - Cabildo de Salta

Parcs Nacionaus : Reserva Ecologica de Buenos Aires

Nòrd oest : Humahuaca - Vaths Calchaquís

Portals connèxes [ modificar ]

Portal de Brasil

Buenos Aires [ modificar ]

Obelisc suber l'avienguda 9 de Julio

Buenos Aires qu'ei la capitala d'Argentina. La soa populacion b'èra de 2 776 138 abitants en 2001 e la soa superficia de 203 km².

Que ho fondada ua pumèra vegada en 1536 per Pedro de Mendoza e un dusau còp peu basco Juan de Garay en 1583. Estremada de la resta deu mòn abans de vàder capitala de la Vicereiautat de l'Arriu de la Plata, que creishè pauc abans l'arrivada massiva d'emigrant a partir de la segonda meitat deu sègle XIX. A la medisha epòca que vadó Capitala Federau e que ho desseparada de la Província de Buenos Aires. Desempuish 1996, los portènhes (qu'ei a díser los abitants de Buenos Aires) que poden elegir directament lo govern de la ciutat qui ei adara oficiaument designada com Ciutat Autonòma de Buenos Aires.

Istòria [ modificar ]

Banèra federau de Juan Manuel de Rosas

Lo territòri argentin que ho poblat abans l'arribada deu europèus per divèrses pòbles enter lo quaus òm pòt mentàver los indians sosmès a l'Empèri Inca, los Guaraní e los diverses pòbles Auraucans de la Patagonia e de la Pampa. Que ho colonizat peus espanhòus qui creèn la Vicereiautat de l'Arriu de la Plata en 1776. Aquesta autoritat que cabussè dab la Revolucion de Mai de 1810 ; las Províncias Unidas de l'Arriu de la Plata que demorèn totun lo Congrès de Tucumán entà declarar l'independéncia. Arron la Guèrra d'Independéncia gavidada peu generau José de San Martín, Argentina que conegó conflictes internes enter partisans deus camps federau e unitari. En 1853, lo regim federau e estricte de Juan Manuel de Rosas que cadó. La segonda meitat deu sègle XIX que vedó ad arribar milions d'emigrants. Lo sègle XX que ho marcat per ua grana inestabilitat politica a maugrat d'ua grana prosperitat viscuda mei que mei durant las annadas 40 e 50 qui vedón la purmèra pujada au poder e la caduda deu generau Juan Domingo Perón.

Cristina Fernández de Kirchner
. Chic a chic, lo país que cabussè dens ua crisi economica e politica qui miè a la dictatura sanhosa de la fin de las annadas setanta. La des.hèita argentina durant la Guèrra de las Malvinas que he càder la junta militara. Durant las annadas 90, en lòc de remborsar lo deute nacionau deishat per la dictatura, lo govern qu'empruntè enqüera mei en tot mantiéner ua politica de paritat de la moneda nacionau dab lo dolar american, facilitant atau las importacions au detriment de las exportacions. La resulta que ho ua crisi importanta qui obliguè lo navèth president Fernando de la Rúa a demissionar. Desempuish quauques annadas, ua politica d'inflacion e de remborsament au FMI que tornè l'estabilitat au país. L'actuau president qu'ei Cristina Fernández de Kirchner.