Sant Ponç de Tomièiras

Sant Ponç de Tomièiras (Saint-Pons-de-Thomières en francés) es una comuna lengadociana situada dins lo departament d'Erau e la region d'Occitània, ancianament de Lengadòc-Rosselhon.

Sant Ponç de Tomièiras
Saint-Pons-de-Thomières

Vista generala sus la vila e la catedrala.

Armas

Geografia fisica

Coordenadas

43° 29′ 22″ N, 2° 45′ 39″ E

Superfícia

40,99 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

1 026 m
320 m
273 m

Geografia politica

Lengadòc

França

Capluòc, puèi burèu centralizator del Canton de Sant Ponç de Tomièiras

Intercom
243400553

CC del Menerbés al Carós (residéncia)

Cònsol

André Arrouche
(2020-2026)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2018)

1 839 ab.

Evolucion de la populacion

2 018 ab.

Densitat

48,62 ab./km²

Autras informacions

Gentilici

Santponés, santponesa; Santponenc, santponenca (Lo balés dialectic)

Còde postal

34220

Còde INSEE

34284

Geografia

La vila es situada entre Menerbés, Montanha Negra e Espinosa, dins lo Pargue Natural Regional del Naut Lengadòc, al pè de la sèrra de Somalh. Lo riu de Jaur i a sa font. La vila s'es desvolopada a l'entorn de son abadiá sus las doas ribas del riu de Jaur: Sant Ponç, la "vila màger" d'un costat, e Tomièiras, la "vila mendre" de l'autre costat.

Comunas a l'entorn.

Toponimia

Sant Ponç

La prononciacion es [sam pus]. Las fòrmas ancianas son : glorioso martyri Pontio, Thomeriensi monasterio, S. Pontio Thomeriensi monasterio, en 936, monasterium... nomine Tomerias en 939, monasterii S. Pontii Tomeriensis, monasterio S. Pontii Tomeriarum en 940, S. Pontio Thomeriensi en 942, S. Poncii ad Tomerias en 961, S. Pontio in monasterio Tomerias, cap a 972, a S. Poncione monasterio, que vocant Tomerias en 991, S. Pontio Tomeriacensis monasterii en 1062, abbas S. Pontii en 1171, villam S. Poncii en 1224, abbati S. Pontii de Thomeriis en 1274, Sant Pos de Tomeiras en 1282, Sant Pons de Thomeiyras en 1341, Sanct Pons en 1442, Saint-Pons de Toumières en 1487, Saint-Pons de Thoumières en 1609, S. Pol de Tómiere en 1613, St Pons en 1643, 1740-60, 1771, St Pons de Thomieres en 1773-74 (mapa de Cassini)^[1].

Sant Ponç ven de Pontius, nom latin de mai d'un sant, dont un sant d'Asia Menora al sègle III e un ermita de Jura^[2].

Tomièiras

Tomièiras ven, segon Frank R. Hamlin, de l'occitan tomièra « cleda de lachariá » (mot prelatin); seriá donc un mot ligat a la fabricacion del formatge^[3].

Istòria

L'abadiá de Sant Ponç foguèt fondada en 936 per lo comte de Tolosa Raimon III per devocion a Sant Ponç, martirizat a Cimiés prèp de Niça en 257. Per aquò, de monges foguèron mandats de l'abadiá de Sant Geraud d'Orlhac. Dins la segonda mitat del sègle XI, lo monastèri foguèt florissènt, dirigit per l'abat Frotard que serà legat del papa Gregòri VII e jogarà lo ròtle d'ambassador prèp de Ramon e Berenguer comtes de Barcelona. L'abadiá amassarà alara a l'entorn d'ela mantun monastèri coma: Sant Martin de Les pròche Quilhan, e d'autres en Catalonha : Sant Benet de Bages, Sant Cugat del Vallès, Sant Pere de Roda e lo d'Òsca en Aragon. Una glèisa nòva pus granda foguèt bastida, acabada e inaugurada en 1096 pel papa Urban II. En 1170 a la seguida de bregas entre l'abat de Sant Ponç, Raimon de Dornha e lo vescomte de Besièrs, Rogièr II Trencavel, aqueste darrièr desmoliguèt e saquegèt lo monastèri. En 1318, la glèisa foguèt enauçada al reng de catedrala. En 1567 los uganauds dintrèron dins la vila e arroïnèron un còp de mai la glèisa e lo monastèri.

En 1785, las clastras foguèron destruidas per far passar la rota actuala. Los capitèls amb esculturas romanicas foguèron escampilhats e venduts a de musèus nombroses, lo Musèu dels Agustins a Tolosa, lo Musèu del Lovre a París, lo Victoria and Albert Museum de Londres, lo Museum of Fine Art de Boston, lo Fogg Art Museum de Cambridge, lo Metropolitan Museum of Art de Nòva York ...

Administracion

Lista dels cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2020	2020	André Arrouche	PS ?	tecnician principal de la gestion del domèni public
2014	2020	Georges Cebe	divèrs esquèrra
2008	2012	Kléber Mesquida	PS
	2008
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 1993, totala: 2180

7 128

7 271

7 056

-

5 809

-

-

2 738

-

2 900

3 267

3 117

2 733

2 566

2 287

2 157

2 161

2 121
2 301

2009

2010

2 091
2 272

2 062
2 241

Fonts

Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

En 2018 la populacion èra de 1839 abitants e la densitat èra de 44,86 ab/km².

Luòcs e monuments

Torre del comte Ponç
Pòrta dels mòrts (catedrala)
Portal primitiu de la catedrala
Pòrta de Nòstre Sénher.

Clicatz sus una vinheta per l’agrandir.

Personalitats ligadas a la comuna

Tomas de Treil de Pardalhan : Senhor de Pardalhan, deputat a la Revolucion Francesa
Melquiòr Bartés (1818-1886), escrivan e botanista occitan
Ferdinand Fabre: escrivan

Veire tanben

Comunas d'Erau

Ligams extèrnes

(fr) Istòria de Sant Ponç

Nòtas

↑ Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 365-366
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 624
↑ Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 398

Portal de Lengadòc

[1] Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 365-366

[2] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 624

[3] Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 398

[1]

[2]

[3]