Lengadòc
Lengadòc es una region culturala e istorica dins lo centre-sud d'Occitània. Es lo nom donat a una província francesa d'ancian regim, mai que mai eissida de l'annexion del Comtat de Tolosa a la corona francesa en 1271, Comtat que se i es ajustat mantun territòri.
| |
  | |
| Administracion | |
|---|---|
| Lenga oficiala | occitan (principalament lengadocian, mas tanben gascon, provençal, vivaroalpenc e auvernhat) |
| Geografia | |
.svg)  | |
| Coordenadas | 43° 40′ 00″ N, 3° 10′ 00″ E |
| Superfícia | 41 500 km² |
Lo gentilici es lengadocian -a.
Las doas vilas principalas son Tolosa e Montpelhièr.
Lengadòc, que pren son nom de la lenga d'òc, a donat son nom a un dels grands dialèctes de l'occitan, lo lengadocian, mas i aguèt pas jamai correspondéncia entre entitat lingüistica e politica.
Geografia
modificar
Lo Lengadòc istoric dessenha un arc de cercle de Tolosa a Vivarés. D'oèst en èst inclutz Tolosan, Albigés, Carcassés, Rasés, Corbièras, Fenolhedés, Menerbés, Narbonés, Bas Lengadòc (de Besièrs a Nimes), Cevenas, Gavaudan, Vivarés e Velai. Las doas vilas màgers i son Tolosa e Montpelhièr.
Istòria
modificar
La màger part de Lengadòc faguèt partida de la província romana de Narbonesa, puèi de Septimània. Foguèt conquistat pels Visigòts al sègle V que lo sonèron Gòtia e Tolosa foguèt lor capitala. Foguèron acaçats pels Francs que los obliguèron a se replegar en Espanha. Los Francs conquistèron tanben una partida de Lengadòc que foguèt possession dels Sarrasins.
A partir del sègle X Lengadòc foguèt confondut amb lo comtat de Tolosa, conquistat pels franceses durant la Crosada contra los Albigeses.
|
Blasonament: «Del camp de gules cargat d'una crotz de Tolosa d'aur»
|
Lingüistica
modificarLevat qualques comunas arpitanas a l'extrèm Nòrd de Vivarés, lo Lengadòc istoric es de lenga occitana e s'i parla cinc de sos sièis grands dialèctes:
- de segur lo lengadocian sus la màger part del territòri, mas tanben :
- lo gascon a l'oèst de Tolosa
- lo provençal a l'èst de Vidorle (region de Nimes)
- lo vivaroalpenc dins lo nòrd de Vivarés (Naut Vivarés e Botèiras) e dins l'èst de Velai (a l'entorn de Sinjau).
- l'auvernhat velaiés dins la màger part de Velai (levat a l'entorn de Sinjau).
Viticultura
modificarArticle principal: Viticultura de Lengadòc
