Sant Martin de Les

una comuna francesa
Vilatge d'Occitània

Sant Martin de Les (Saint-Martin-Lys en francés) es una comuna lengadociana de Fenolhedés situada dins lo departament d'Aude e la region d'Occitània, ancianament de Lengadòc-Rosselhon.

Sant Martin de Les
Saint-Martin-Lys
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Vista generala.
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 42° 49′ 42″ N, 2° 13′ 36″ E
Superfícia 9,99 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
1 041 m
380 m
340 m
Geografia politica
País Armas de Lengadòc Lengadòc
Estat Bandièra de França França
Region
76
Occitània
Departament
11
Aude Escut del Departament d'Aude
Arrondiment
112
Limós
Canton
1114
La Val Nauta d'Aude (Quilhan abans 2015)
Intercom
200043776
CC dels Pirenèus audencs
Cònsol Rose-Marie Manaud
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
25 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

27 ab.
Densitat 3,1 ab./km²
Autras informacions
Còde postal 11500
Còde INSEE 11358

Geografia

modificar
 
Comunas a l'entorn.

Perimètre del territòri

modificar
Comunas confrontantas de Sant Martin de Les
Bèlvianes e Cavirac
Quirbajon   La Pradèla e Puèglaurenç
Calhan Atsat

Toponimia

modificar

Las fòrmas ancianas son Domus Sancti Martini, cujus basilica sita est in territorio Fenioletense, en 898, Monasterium Sancti Martini quod vocatur Alenis, en 955, Cœnobium Sancti Martini de Lenis, en 1038, Cœnobium almi confessoris et presulis Martini, quod es fundatum..., in valle antiquitus vocata Bollecarne, quod alio nomine vocatur Lenis, en 1045, Sanctus Martinus de Petra Lesia, en 1360, Sainct Martin de la Pierre, en 1547, Sainct Martin, quarante maisons pauvrement basties, ensemble vingt-quatre patus, ayant ledit lieu esté bruslé, les guerres passées, par ceux de la religion préthendue refformée, Sainct Martin del Lez..., maison de Sainct Martin del Lez, assise au lieu dit à la val de Volcarnie..., Sainct Martin del Lez à présent Sainct Martin de la Pierre, en 1639, Sanctus Martinus de Leso, de 1208 al sègle XVIII, Saint Martin de Pierre Lis, en 1781 [1].
Bollecarne e Volcarnie sont lo meteis mot e n'es atal del nom Alenis, vengut Lenis per aferèsi, puèi Les (per l'intermediari de *Lens). La latinizacion Alenis es benlèu en relacion ambe'l nom gallic d'òme Alenos [2] (las tèrras d'Alenos ?). En francés, Pierre-Lys representa la frau (la gòrja, l'estreit). Les es le nom d'una anciana circonscripcion territoriala en partida sul canton de Quilhan e en partida sul canton d'Atsat. Las fòrmas ancianas de Les son : In Alaceitia en 898, Lenis en 954, Vallis Bolecarnea en 955, Vallis Bolecarne quae alio nomine vocatur Lenis en 1045, val de Volcarnie en 1639 [3]. Les autres noms son misterioses.
Sant Martin, avesque de Tors, èra un evangelizator de las Gàllias al sègle IV [4],[5] e las parròquias que pòrtan son nom datan sovent de la Nauta Edat Mejana.

Artòsol(s)

modificar

Artòsol es un ancian vilatge e un ancian priorat del vocable de Sant Miquèl unit a l'abadiá de Sant Martin de Les, situat al sud-èst de Sant Martin, dins un site extraordinàriament penjalut. Demòra una paret de la glèisa [6]. Las fòrmas ancianas son Attosol en 954, Artosolum en 955, Ecclesia Sancti Michaelis de Artosolo en 1045, Artosol en 1594, Sainct Michel d'Artosal en 1049-1639, Au lieu d'Artoul en 1076-1639, Ortosol en 1138-1639, Ortosels en 1639, Artozoul en 1781, Artauzouls (cadastre). Antòni Savartés ne parla coma d'una bòria (començament del sègle XX) [7]. Lo nom es d'origina gallica, format d'arto- e de -ialon. Lo primièr element pòt èsser artos « ors », mes per Artheuil, Delamarre ne fa lo vilatge d'Artos, d'un nom de persona [8]. Fondar un vilatge supausa de desbosigar un bòsc, d'aquí lo sens d'« esclairada, espaci descobèrt » per ialon, que, a la fin, èra benlèu utilizat coma un simple sufixe per un vilatge [9]. -S finala sembla recenta.
Per la fonetica de -ialon en -òsol(s) e pas en -òjol(s) o en -uèjols, conferir ambe Conòsols, a un quinzenat de km.

Istòria

modificar

L'abadiá a l'origina del vilatge existissiá dempuèi la debuta del sègle IX al mens. Es protegit pels comtes de Rasés puèi pels comtes de Cerdanha e Besalú, mèstres del Fenolhedés dempuèi 950. Contarotlava las glèisas e vilatges d'Artosol (a Sant Martin de Les), Coronda (a Calhan), Combret (a Escolobre), Pèiralada (Sant Pau de Fenolhet) o encara Voluda (a Marçan, País de Saut). En 1066 èra vengut sonqu'un priorat del monastèri de Sant Ponç de Tomièiras. La vida monastica desaparéis segurament al sègle XII abans que son patrimòni passa a l'arquevescat de Narbona en 1271. Les bastiments serián estats destrusits dins la guèrras religiosas al sègle XVI.
Las roïnas de l'abadiá son al lòc nommat Le Couvent dins lo cadastre [1], le Vieux Couvent sus la mapa de Cassini, al nòrd de Sant Martin.

Administracion

modificar
Lista dels cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
mai de 2020 (2026) Rose-Marie Manaud[10]    
març de 2008 2020 Francine Aicart Front d'Esquèrra (FG)  
març de2001 2008 Emile Rios PS  
  2001      
Totas las donadas non son pas encara conegudas.
  • A la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna, qu'èra del canton de Quilhan, i demorèt. Tornèron batejar lo canton Canton de la Val Nauta d'Aude (traduccion) per decret del 27 de decembre 2015.

Demografia

modificar
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 31, totala: 33
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
158 181 231 205 235 247 238 242

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
216 243 234 220 202 204 214 185 448

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
212 184 166 110 82 82 74 36 90

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
66
67
44
40
31
46
47
49
50
52
2009 2010
45
49
40
42
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • Los trabalhs de construccion del camin de fer (linha dubèrta en 1904) explican probablament la populacion de 1896.
  • En 2018 la populacion èra de 25 abitants e la densitat èra de 2,5 ab/km².

Lòcs e monuments

modificar

Personalitats ligadas amb la comuna

modificar

Véser tanben

modificar

Ligams extèrnes

modificar
  1. 1,0 et 1,1 Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, 1912, p. 406, legir en linha https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f498.item.texteImage
  2. Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 45
  3. Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, p. 210, legir en linha https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f302.image.texteImage
  4. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 614-615
  5. https://nominis.cef.fr/contenus/saint/13/Saint-Martin-de-Tours.html
  6. https://teuliere.github.io/artosoul/artosoul.html
  7. Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, 1912, p. 13, legir en linha https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f105.item.texteImage
  8. Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 62
  9. Xavier Delamarre, Dictionnaire de la Langue gauloise, ed. Errance, 2na edicion, 2008, p. 185
  10. https://teuliere.github.io/temps/temps.html?#tempsmaire