Garriga

Pels articles omonims, vejatz Garrigas.

En botanica, la garriga es una formacion vegetala caracteristica de las regions mediterranèas, pròcha del maquís. Segon l'Escòla Agronomica de Montpelhièr, la garriga es situada sus terren calcari alara que lo maquís es sus terren siliçós. L'Escòla Agronomica de Tolosa assòcia lo tèrme de garriga a l'escalonament de la vegetacion.

De naturalistas que i a classifican la garriga en 4 menas de zònas, definidas per una planta mestra, en mai de l'avaus qu'es la mena de planta caracteristica de la garriga. Tres zònas del sud al nòrd:

La garriga de nerta (o erba dau lagui) coma a La Gardiòla, mas la nerta i es rara.
La garriga de blaca (o euse) coma las d’Aumelaç.
La de róver (o rove) : ròdols dau nòrd de Montpelhièr, Las Matelas per exemple.

E una zòna d’evolucion: La garriga d’aledas (asphodelus cerasifer): ròdol de Bel Er, per ex. : es la mena mai degradada de garriga.

Etimologia

Lo tèrme de garriga ven de la rasic preïndoeuropèa kar (o gar, kal, gal), que significa « pèira » o « ròc », e per extension « abric de pèira, ostal, fortalesa, vilatge ». Aquesta rasic donèt las paraulas guarric en celtic e garric en occitan, es a dire « l'arbre del ròc ». De la meteissa rasic venon: Gard, Carcassona, carst, cala, clapàs, grava, e mai

Localizacion

Aquela formacion, que s'installa dins los massís calcaris en terren sec e filtrant, resulta de la degradacion de la selva de blaca originala.

En Occitània, ocupa gaireben 400 000 ectaras, subretot en Provença e Lengadòc.

Activitas ancianas

S'i pòt trobar de rèstas preïstorics e medievals (megalits, castelars, baumas fortificadas, ermitatges...).

Activitats d'abaliment

Los tropèls de cabras o de fedas i pasturavan

Utilizacion de la lenha

Los utilizaires de forns s'i installavan per aprofeitar la lenha: los veirièrs, los forns de calç. Los boscatièrs i copavan e brutlavan la lenha per ne far de carbon.

Recòltas e cultura

Los ruscaires recoltavan diferents tipes de ruscas pels blanquièrs. S'i recoltava la lavanda d'espics (Lavandula angustifolia) De pichons proprietaris i plantavan sus de laissas d'olivièrs o de vinhas.

Espècias vegetalas caracteristicas

Plantas caracteristicas de la garriga:

lo bragalon (Aphyllanthes monspeliensis)
l'arboç (Arbutus unedo),
l'asfodèl (Asphodelus),
la camelèa (Cneorum tricoccon)
la garrolha (Quercus coccifera),
l'euse (Quercus ilex),
lo cabrifuèlh, (Lonicera etrusca) o (Lonicera implexa),
la moja blanca (Cistus albidus),
l'aladèrn de fuèlha estrecha (Phillyrea angustifolia),
l'aladèrn de fuèlha larga (Phillyrea latifolia),
lo cade (Juniperus oxycedrus),
la sabina (Juniperus phoenicea),
l'argelàs (Genista scorpius),
lo restincle o (Pistacia lentiscus),
l'aladèrn (Rhamnus alaternus),
l'olivièr (Olea sylvestris),
lo petelin (Pistacia terebinthus),
lo romanin (Rosmarinus officinalis),
l'ariège (Smilax aspera),
la frigola (Thymus vulgaris),

Bragalon
Arboç
Asfodèl
Camelèa
Garrolha
Moja blanca
Lachuscla
verboisset
Euse
Cabrifuèlh
Cade
Genèbre
Sabina
Gadòus
Lentiscle
Aladèrn
Romanin
Ariège
Frigola
Olivièr
Limodorum abortivum (Orquidèa terrèstre)
Ophrys lutea
Moja de fuèlha de sàlvia
Garança
Jansemin jaune
Lo bois

Moja blanca

Bragalon

Vejatz tanben

Bibliografia

(fr) Hubert Delobette, Alice Dorques, Trésors retrouvés de la garrigue, Le Papillon Rouge Éditeur, 2003 ISBN: 2-9520261-0-6
(fr)Stéphane Batigne, Arnavielle, une famille des garrigues, Mille et une vies, 2008 ISBN: 978-2-923692-01-2

Ligams intèrnes

Maquís

Ligams extèrnes

(fr)Garrigues en pays languedocien