Estanc

una comuna francesa
Vilatge d'Occitània

Estang[1] o Estanc [2],[3],[4] (Estang en francés) qu'ei ua comuna gascoa d'Occitània, situada dens lo departament de Gers e la region d'Occitània, ancianament de Mieidia-Pirenèus.

Estanc
Estang
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Las areas d'Estanc.
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 43° 52′ 03″ N, 0° 06′ 27″ O
Superfícia 22,51 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
157 m
100 m
82 m
Geografia politica
País  Gasconha
Contrada Baish Armanhac
Estat Bandièra de França França
Region
76
Occitània
Departament
32
Gers Armas deu Departament de Gers
Arrondiment
322
Condòm
Canton
3204
Lo Gran Bas-Armanhac (Casaubon abans 2015)
Intercom
243200458
CC deu Gran Armanhac
Cònsol Christophe Rande
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
646 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

661 ab.
Densitat 28,48 ab./km²
Autras informacions
Còde postal 32240
Còde INSEE 32127

Geografia modificar

Estanc qu' ei ua comuna situada au Nòrd-Oèst deu departament de Gers, pròisha deu meridian de Greenwich, au centre de l'ancian parçan de Novempopulània, qui avè l'anciana Elusa (Eusa) per Caplòc. Dens lo Baish Armanhac, país conegut per la soa produccion d'armanhac. Los bòscs d'alentorn que balhan au paisatge ua color escura qui l'a valut lo nom d'Armanhac Negre.

Lo borg qu'es traversat pr'un arriu qui parteish lo vilatge en dus vielèrs. Qu'a la hont au lòc-dit « La Hont Santa ». Aquera hont generosa, uei captada, que serv a alimentar en aiga un detzenat de vilatges ad arron.

A chic de distància que's crotzan las rotas D30 qui arreliga Aush au Mont (via Eusa) dab la D32 de Casaubon a Aira d'Ador. La ciutat d'Aira que's tròba a 25 km e lo caplòc de canton, Casaubon, qu'es a 9 km. Lo Mont que n'es lo màger pòl d'atraccion. Estang qu'es a 150 km de cadua de las duas metropòlis regionaus, Bordèu e Tolosa.

La Companhia deu Miegjorn qu'arrefusà de har passar lo camin de hèr (Agen/Lo Mont via Pòrt Senta Maria, Nerac) per Estanc meilèu que per La Bastida d'Armanhac. Estanc qu'es donc un vilatge shens gara de trens, mes autobús que hèn lo servici (la carta deu hialat deus autobús departamentaus subvencionats en 1929 preu Conselh Generau de Gers indica Estanc com "dessèrta"). Lo Gers qu'est un important departament jacquaire : la via Podiensis (deu Puèi de Velai) que passa a quate lègas d'Estanc, en lo dar lo torn preu sud.

L’Estanc, arrelhòt de las arribas omprivas pr'amor d'ua ripisilva estreta, que s'escor au long deu borg. Qu'a la hont a Liars d’Armanhac e que's vueita au Midor. La soa limpidité que plai aus salmonids, ressorsa alieutica qui permetèt lo classament d'ua part deu son recorregut en purmèra categoria. Dens la comuna, las soas aiguas vivas accionavan las palas de dus molins dont un, hèra originau, adretament restaurat per lo son navèth proprietari. Un tresau, uèi arroeinat, qu'èra alimentat per l'arrivèt surgissant de la Hont Santa. Au nord qu'arraja la Douze qui de l'Edat mejana dinc a la Revolucion separava los diocèsis d’Aush e d’Aire. Qu'ei atau que la parròpia d'Estang dépendit de l'archiprêtré de Mauléon, lui-même relevant deu diocèsi d'Aire. Au sud, qu'arraja lo Midor. Dens los temps ancians, entà anar d’Estang au Hogar que calèva passar aqueth arrivèt a Monguilhem e perseguir lo son camin via Tojosa. La carte de Cassini qu'indica aqueth traçat unic (la rota directa, via Montlesun d’Armanhac, qu'ei posteriora).

Estang qu'ei situat dens paisatges alternant entre costalats, sèrras boscosas, vinhaus d'Armanhac.

Au sègle XIXau, Estang que passava lo milèr d’abitants. L’emorragia de la Grana Guèrra, la politica païsana deu hilh unic que lo pair maridava dab ua hilha unica (évitant ainsi la dispersion deu patrimòni fonzièr) e l’exòde rurau més tardiu contribuèrent a redusir de més de la mitat la populacion d'aqueth vilatge. En periòde estivau, lo complèxe deus Lacs de Courtes dab lo son parc residencial de lesers e lo son camping gonfle temporariament los effectius.

 
Comunas a l'entorn.

Perimètre deu territòri modificar

Toponimia modificar

Dauzat, qui coneish pas que lo nom francés e ua fòrma escrita estranha (Esta, en 1274), qu'interprèta lo nom com estanh [5]. Atau que hè Negre[6].
Lo nom qu'a benlèu un ligam dab lo nom estanc e lo vèrbe estancar, mès qu'ei mauaisit de motivar aqueth ligam.

Istòria modificar

Administracion modificar

Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
2020 2026 Christophe Rande   agricultor
2014 2020 France Ducos divèrs esquèrra  
1995 2014 Jacques Cohen   mètge
1989 1995 Pierre Rouquette    
1977 1989 Marcel Carrère    
1976 1977 André Descat    
1947 1976 Léon Hugot    
elegit en 1947   Pierre Destibarde    
1908 1947 Roger Bon    
1888 1908 Ernest CAILLEBAR    
1881 1888 Paul DUBEDAT    
1876 1880 Joseph de la Baume    
1875 1876 Jean-Marie Denux    
1865 1874 Joseph Lassalle    
1852 1865 Hyacinthe d' Ayrenx    
1848 1852 Dutrey    
1843 1848 Théodose CAILLEBAR    
1839 1843 Dutrey    
1835 1838 Pierre d'Ayrenx    
1832 1834 Joseph SAINT LOUBERT BIE    
1830 1832 Théodose CAILLEBAR    
1826 1830 Joseph SAINT LOUBERT BIE    
1819 1826 Pierre Ducor    
1817 1819 Joseph Lacome    
1815 1817 Gabriel Biensan    
1800 1815 Jean Martial Dussans    
1799 1800 Joseph Baylin    
1798 1799 Jean-Pierre Laborde    
1793 1798 Joseph CAILLEBAR [7]    
Totas las donadas son pas encara conegudas.
  • Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna qu'èra deu canton de Casaubon; qu'ei ara deu canton deu Gran Bas-Armanhac (burèu centralizator : Nogaròu).

Demografia modificar

modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 641, totala:
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
1 160 1 056 1 181 1 200 1 174 1 303 1 336 1 342

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
1 400 1 426 1 424 1 403 1 410 1 383 1 405 1 396 1 323

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
1 370 1 227 1 111 974 985 972 997 979 906

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
942
892
847
818
724
643
666
673
657
669
2009 2010
643
654
630
642
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • En 2018 la populacion qu'èra de 646 abitants e la densitat qu'èra de 28,7 ab/km².

Lòcs e monuments modificar

Nòstra Dauna modificar

Las Arenas modificar

Autres edificis deu petit patrimòni modificar

Capèra deu Convent modificar

Crotz de hèr hargat modificar

Bastiment de l'escòla comunala modificar

Ancian lavador modificar

Personalitats ligadas dab la comuna modificar

  • Arnaud-Seguin : Seigneur d'Estang, vers 1273 il fut député à l'assemblée de la cour générale de Gasconha tenue à Saint-Sever par Edouard, roi d'Angleterre.
  • Robert Tarride deu Haget (Estang vers 1702 - Brèst 1757) : Ecuyer, il fut un immigrant (Acadie). Major des troupes de l’Isle Royale, chevalier de St Louis. Il épousa le 25 sept. 1737 Marguerite Rousseau de Chamoy et ce à Louisbourg (ancienne place forte et ancien grand port de pêche pour la morue). Il possédait une des plus grandes résidences privées de cette vila.
  • Abbé Paul Tallez (Estang 1846 - Aush 1938) : écrivain de langue gasconne. Il fut professeur au séminaire d'Aush. Il est l'auteur de quelques courts poèmes et de chansons (texte et mélodie).
  • Francis Jammes (Tournay 1868 - Hasparren 1938) : auteur de « L’glèisa habillée de feuilles » et que lui inspira l’glèisa de Maupas toute proche. Il séjourna plusieurs fois à Estang, rendant visite à sa sœur mariée audit lieu.
  • Le général Poeymirau (Pau 1869 - Paris 1924) : bien que n'étant pas natif d'Estang il est néanmoins inhumé dens lo cimetière deudit village. Il fut au Maroc un des plus proches collaborateurs de Lyautey, futur maréchal. La vila de Pau l’honore d’une statue et deu nom d’une avenue.

Véser tanben modificar

Ligams extèrnes modificar

Nòtas e referéncias modificar

  1.  Grafia d'après la mapa de las comunas de Gers en gascon. del siti oficial del departament de Gers. (fr)
  2. Patrici Pojada, Répertòri toponimic de las Comunas de la Region Miègjorn-Pirenèus, ed. Loubatières, Portèth de Garona, 2009, p. 67
  3. http://bdtopoc.org/?city_selected=Estang
  4. https://web.archive.org/web/20170919200819/http://www.locongres.org/oc/aplicacions/top-oc/topoc-recerca/
  5. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 273
  6. Ernest Nègre, Toponymie générale de la France, 1990-98, vol. II, p. 1078, par. 20319
  7. https://www.annuaire-mairie.fr/ancien-maire-estang.html