Aush
Vila d'Occitània |
Aush (Auch en francés) qu'ei ua vila d'Occitània e qu'ei la capitala istorica d'Armanhac. Que constitueish ua comuna gascoa situada dens lo departament de Gers e la region Occitània, ancianament de Mieidia-Pirenèus. La sia devisa qu'ei: "Tot solet, non pòt Aush"[1].
Aush
Auch | ||
---|---|---|
L'ostau de comuna. | ||
| ||
| ||
Geografia fisica | ||
Coordenadas | 43° 38′ 47″ N, 0° 35′ 08″ E | |
Superfícia | 72,48 km² | |
Altituds · Maximala · Mejana · Minimala |
281 m 134 m 115 m | |
Geografia politica | ||
País | Gasconha | |
Parçan | Armanhac | |
Estat | França | |
Region 76 |
Occitània | |
Departament 32 |
Gers | |
Arrondiment 321 |
Aush | |
Canton 3299 |
Burèu centralizator de Aush-1, Aush-2, Aush-3, ancianament Caplòc de 4 cantons: Aush Sud-Èst Aush Nòrd-Èst Aush Sud-Oèst Aush Nòrd-Oèst | |
Intercom 243200540 |
CC deu Gran Aush Còr de Gasconha (residéncia) | |
Cònsol | Christian Laprébende (2020-2026) | |
Geografia umana | ||
Populacion Populacion totala (2018) |
22 200 ab. 23 299 ab. | |
Densitat | 302,98 ab./km² | |
Autras informacions | ||
Gentilici | aushés, aushesa | |
Còde postal | 32000 | |
Còde INSEE | 32013 | |
http://www.mairie-auch.fr/ |
Lo gentilici qu'ei aushés -esa.
Geografia
modificarLa vila es situada au ras de Gers, riu qui se geta dens Garona.
Perimètre deu territòri
modificarToponimia
modificarLo nom de Aush que veng deu nom deu pòble deus Ausci(i) (Cesar, 1èr sègle abans J-C) dont èra la capitala (Elimberrum civitas Auscius, au començament deu sègle IV, episcopus de Auscius en 506). Lo radicau qu'ei lo deu nom basco de la lenga, euskara, euskera. Lo nom d'origina, Elimberrum (1èr sègle ap. J-C) qu'ei format de l'aquitanic (ací, que s'ageish deu basco) ili « vila », berri « nava »[2],[3].
Istòria
modificarEveniments
modificarAdministracion
modificarDemografia
modificar
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 | 1841 | 1846 | 1851 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
8 444 | 7 696 | 8 918 | 9 670 | 9 801 | 10 867 | 12 323 | 12 141
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1856 | 1861 | 1866 | 1872 | 1876 | 1881 | 1886 | 1891 | 1896 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
12 001 | 11 899 | 12 500 | 13 087 | 13 785 | 14 186 | 15 090 | 14 782 | 14 838
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1901 | 1906 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1946 | 1954 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
13 939 | 13 526 | 13 638 | 11 825 | 12 272 | 12 567 | 13 313 | 15 253 | 16 382
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2008 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
18 918 |
21 462 |
23 185 |
23 258 |
23 136 |
21 838 |
21 545 |
21 704 |
21 744 23 049 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2009 | 2010 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
21 792 23 153 |
21 576 22 931 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fonts | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE |
Economia
modificarAush qu'ei lo caplòc de la Cramba de comerça e d'industria de Gers.
Personalitatas ligadas dab la vila
modificarNascuts en Aush
modificar- Dominic Serres, (1719-1793) pintor
- l'abat Jean Bernard de Vienne, Canonge de Nòstra Dòna de París & darrèr abat de l'abbadiá Nòstra Dòna de la Casa Dieu
- Jean Paul de Vienne (1730-1792) conse d'Aush de 1782 a 1789
- Louis Thomas Villaret de Joyeuse (1747-1812), amirau
- Jean Joseph Dessolles (1767-1828), generau, òme politic
- Jean Louis Brigitte Espagne (1769-1809), generau d'Empèri, que ho mortalament nafrat a Essling
- Jean Laborde, (1805-1878), conquistaire pacific de Madagascar
- Albert Fedel, (1870 - 1961), universitari e sindicalista francés
- Antoine Ellen-Prévot(1877-1952), deputat de la Tresau Republica, militant de la SFIO e deu Partit socialista democratic
- Arnaud Denjoy (1884-1974), matematician
- Constantin Font (1890-1954), pintor
- Général Georges Pelletier-Doisy, (1892-1953) precursor de l'aviacion
- Georges Vedel, (1910-2002), jurista e academician
- Raymond Mastrotto (1934-1984) es un ancian corredor ciclista professional
- Jacques Fouroux (1947-2005, rugbiman)
- Jean-Marc Rouillan, né en 1952, Cofondador deu movement anarquista Action Directe
- Frédéric Couzier, nascut en 1983, rugbiman
- Nicolas Portal, nascut en 1979, ciclista
Abitants d'Aush
modificar- Blaise de Monluc, (1500-1577), soldat e escrivan gascon
- Guilhèm de Sallusti deu Bartàs, (1544-1590), poèta
- D'Artanhan (1611-1673), l'illustre gascon qui ho tuat durant lo sètge de Maastricht
- Jean Lannes (1769-1809), marescau d'Empèri, amic de Napoleon mortalament nafrat a Essling
- Prosper-Olivier Lissagaray (Tolosa 1839 - París 1901) - jornalista- juntat a la Comuna de París e exiliat en Anglatèrra dinc a l'amnistia de 1880 - Lo Miquelet de la Comuna.
- Joseph de Pesquidoux (1869-1946), escrivan
- Maurice Parisot (1899-1944), resistant
- Maurice Fréchard, nascut en 1928, Arquevesque d'Aush de 1996 à 2004
- Maurice Gardès, nascut en 1945, Arquevesque d'Aush dempuish 2004
- André Daguin, restaurator
- Henry Broncan esportiu, actuau entrainaire de l'Espòrting Union Agen Lot-et-Garonne ( club de rugbi )
- Loís Enric de Pardalhan
- Paul Armanhac, pilòt gascon
- Gustave Lassale-Bordes (1814-1886), pintor
Lòcs d'ensenhament
modificarEscòlas
modificarEscòlas purmèras publicas
- Escòla mairau e elementària Arago
- Escòla elementària d'Artagnan
- Escòla elementària d'aplicacion Condorce
- Escòla mairau La Hourre - Georges Coulongues
- Escòlas mairau e elementària Guynemer
- Escòla elementària Jean Jaurès
- Escòla mairau Lissagaray
- Escòla elementària Marianne
- Escòla mairau e elementària Pont national
- Escòla mairau Jean Rostand I & II
- Escòla elementària Rouge de Lisle
- Escòla mairau e elementària Saint-Exupéry
Escòlas purmèras privadas
- Escòla mairau e elementària Saint Paul
Collègis
modificarLista de continuar :
- Collègi Carnot : Collègi public[4]
- Collègi Mathalin : Collègi public[5]
- Collègi Salinis : Collègi public[6]
Licèus
modificar- Licèu de Garros : Licèu public
- Licèu Pardailhan : Licèu public
- LEGTA Beaulieu-Lavacant
- Licèu Oratoire St Marie : Licèu privat
Institut universitari de tecnologia A :
- Departament Gestion de las Entrepresas e de las Administracions
- Departament Engenhariá Biologica
- Departament Igièna e Securitat
Monuments e lòcs toristics
modificarEspòrts
modificarEmbessonatges
modificarVéser tanben
modificarLigams extèrnes
modificarNòtas e referéncias
modificar- ↑ Les Devises des villes de France, Henri Tausin, 1914, p. 356.
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 35
- ↑ Ernest Nègre, Toponymie générale de la France, 1990-98, vol. I, p. 59, par. 1197
- ↑ Site internet : https://web.archive.org/web/20090904022734/http://automne-carnot-auch.ac-toulouse.fr/
- ↑ Site internet : https://web.archive.org/web/20141224064704/http://automne-clg-mathalin.ac-toulouse.fr/
- ↑ Site internet : https://web.archive.org/web/20100421220501/http://pedagogie.ac-toulouse.fr/col-salinis-auch/
|