Aquesta pagina e sas sospaginas mesadièras son consacradas a l’organizacion e a la mantenença del quadre Lutz sus... de la pagina d’acuèlh.
Aquesta es emplena per l'apèl de {{Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/{{CURRENTDAY}} de {{CURRENTMONTHNAME}}}} (çò que significa que son contengut es lo del Wikipèdia:AcuèlhLutzSus/jorn, ont jorn es lo jorn e lo mes del jorn corrent (ora UTC)). La frequéncia de renovelament dels quadres es quotidiana.
Los articles presentats dins los diferents quadres son unicament los promouguts als labèls « Articles de qualitat » e « Bon article ».
Evitatz de metre mai de 500 caractèrs/100 mots dins los quadres per fin de manténer l'equilibri de las colomnas sus la pagina d'acuèlh ont aquestes quadres son transcluses.
Calendièr per febrièr de 2010
Articles « Lutz sus... » ja pareguts sus l’acuèlh del mes de febrièr de 2010 :
Antonio Lucio Vivaldi, compositor barròc, violonista, mèste de vriulon e cap d'orquèstra vadut a Venècia lo 4 de març de 1678 e mort a Viena lo 28 de julhet de 1741. La fama colossau de las soas Quate Sasons (qui son en vertat los 4 purmèrs concertos deu son opus titolat Il Cimento dell'Armonia e dell'Invenzione) qu'esconen ua òbra rica (500 concertos haut o baish, detzeas d'operas, òras de musica religiosa) variada e innovanta (d'ua influéncia màger suber l'istòria de la musica en generau e deu concerto e deu vriulon en particular).
Antonio Lucio Vivaldi, compositor barròc, violonista, mèste de vriulon e cap d'orquèstra vadut a Venècia lo 4 de març de 1678 e mort a Viena lo 28 de julhet de 1741. La fama colossau de las soas Quate Sasons (qui son en vertat los 4 purmèrs concertos deu son opus titolat Il Cimento dell'Armonia e dell'Invenzione) qu'esconen ua òbra rica (500 concertos haut o baish, detzeas d'operas, òras de musica religiosa) variada e innovanta (d'ua influéncia màger suber l'istòria de la musica en generau e deu concerto e deu vriulon en particular).
Antonio Lucio Vivaldi, compositor barròc, violonista, mèste de vriulon e cap d'orquèstra vadut a Venècia lo 4 de març de 1678 e mort a Viena lo 28 de julhet de 1741. La fama colossau de las soas Quate Sasons (qui son en vertat los 4 purmèrs concertos deu son opus titolat Il Cimento dell'Armonia e dell'Invenzione) qu'esconen ua òbra rica (500 concertos haut o baish, detzeas d'operas, òras de musica religiosa) variada e innovanta (d'ua influéncia màger suber l'istòria de la musica en generau e deu concerto e deu vriulon en particular).
Antonio Lucio Vivaldi, compositor barròc, violonista, mèste de vriulon e cap d'orquèstra vadut a Venècia lo 4 de març de 1678 e mort a Viena lo 28 de julhet de 1741. La fama colossau de las soas Quate Sasons (qui son en vertat los 4 purmèrs concertos deu son opus titolat Il Cimento dell'Armonia e dell'Invenzione) qu'esconen ua òbra rica (500 concertos haut o baish, detzeas d'operas, òras de musica religiosa) variada e innovanta (d'ua influéncia màger suber l'istòria de la musica en generau e deu concerto e deu vriulon en particular).
La plaça de Mayo vista desempuish l'ostau deu govern de la Ciutat Autonòma de Buenos AiresLa plaça de Mayo[...] qu'ei un lòc important dens la ciutat de Buenos Aires on e trobam bastiments oficiaus com l'Ostau Arroset, la Catedrau Metropolitana de Buenos Aires, la Banca de la Nacion Argentina, l'ostau deu govern de la ciutat autonòma de Buenos Aires e lo Cabildo. Per'mor d'aquò qu'ei un lòc de protestacion o d'expression d'ideas politicas ; durant la dictatura militara de la fin de las annadas setanta e de la debuta de las annadas ueitanta, las Mairs de la plaça de Mayo qu'i mièn un combat vadut famós en defiant lo poder en bèth amassà's entà'u demandar çò qu'eran vaduts los lors hilhs desapareishuts.
La trompeta es un instrument de la familha dels aerofòns, instruments de coire, constituit per una embocadura ligada a un tube corbat qu'es acabat per un pavalhon.
La trompeta qu'ei un instrument qui coneish ua grana quantitat de variantas. Los modèls los mei emplegats que son las trompetas de pistons en Ut (la soa nòta la mei grava produsida shens prémer cap piston qu'i ei lo do) e en Sib (un ton mei baish que la precedenta).
Vista del Castèl de Montsegur sul seu puòg.[...] Lo castèl de Montsegur se trapa en Lengadòc, dins la comuna de Montsegur (departament d'Arièja). Aqueste castèl se situa en cima de la sèrra que se quilha en naut del vilatge, a 1207 mètres d'altitud. [...] Se qualifica sovent lo castèl de Montsegur de castèl catar. De fach, lo castèl se bastiguèt sul quite endrech ont foguèt desrocat l'ancian vilatge fortificat qu'èra, fins al sètge de 1244, lo luòc emblematic de la resisténcia occitana, mai que mai dels catars e dels faidits.
Lo can (var. chan) o gos o chin es un mamifèr de l'òrdre dels carnivòrs e de la familha dels Canidae, coma tanben los lops, las mandras e los coiòts. Se pensa que foguèt d'en primièr la resulta de la domesticacion de lops que se seriá facha fa aperaquí 15 000 ans. La femèla es la canha o la gossa e los pichòts (cadèls) son de canhòts o gossets.
Lo fach d'aver de gossets se pòt dire canhotar o gossetar. De scientifics pensan que lo gos domestic es una sotespècia de lop, Canis lupus familiaris.
Flor de cocorda
Una flor es l'organ reproductiu caracteristic de las plantas espermatofitas. La foncion de la flor es de produsir de granas a travèrs de la reproduccion sexuala. Per las plantas, las granas son la generacion seguenta, e constituisson lo principal mejan per las espècias de se perpetuar e se propagar. [...] A travèrs de l'istòria e de las diferentas culturas, la flor a totjorn agut una plaça dins las societats umanas, siá per sa beutat intrinseca o son simbolisme.
Se compausa de talús de tèrra qu'enròdan mantun cercles de bèlas pèiras plantadas e es un dels sits preïstorics mai famós del mond. Los arqueològs pensan que las pèiras ficadas foguèron quilhadas entre 2500 e 2000 abans lo Crist, emai que los talús e valats exteriors que constituisson la pus anciana partida del monument, son datats d'a pauc près 3100 abans lo Crist.
Un rangièr dins son abitat naturau
Lo rangièr (var. rangier, rangèir), o rèn, conegut coma caribó en America dau Nòrd, es un tipe de cèrvi (concretament Rangifer tarandus) qu'abita en Artica e dins lei regions subarticas. Lei rangièrs se trapan en mantuna zòna d'Escandinàvia (inclusa Islàndia), en Russia, Groenlàndia, Canadà e Alaska.
Mar d'Aral vista de l'espaci, imatge satellitari de la NASA
La mar d'Aral es lo nom d'una mar interiora endorreïca d'Asia Centrala, situada entre 43° e 46° de latitud nòrd e entre 58° e 62° de longitud èst. Se parteja entre Cazacstan al nòrd e Ozbequistan al sud. En 1960, cobrissiá 68 000 km² e èra la quatrena superfícia d'aiga salada interiora del mond. En 2000, aquela superfícia foguèt devesida per dos. Aquel assecament, causat pel desviament dels dos principals flumes, es una de las mai importantas catastròfas environamentalas del sègle XX.
Dunas d'arena dins la Val de la Mòrt en Califòrnia
Un desèrt es una region que reçaup pauc de pluèja. Coma consequéncia, los desèrts an la reputacion d'albergar pauc d'èssers vius. En los comparar amb de regions mai umidas aquò pòt èsser verai, pasmens, en l'examinar d'un biais pus detalhat, los desèrts albèrgan sovent una riquesa de vida que normalament demòra esconduda (especialament durant lo jorn) per tal de conservar l'umiditat. Aperaquí dos novens de la superfícia continentala de la Tèrra son desertics.
Mart (o Mars) es la quatrena planeta del Sistèma Solar en foncion de sa distància al Solelh.
Fa partida de çò que se sona planetas telluricas (es a dire de natura rocosa, coma la Tèrra) e es la primièra de las planetas exterioras a l'orbita terrèstra. A dos satellits naturals o lunas, Fòbos e Deimos, de talha plan pichona e de forma irregulara.
Lo prefixe areo- s'aplica per Mart coma lo prefixe geo- per se referir a la Tèrra. Per exemple, s'emplega areologia per Mart, qu'es l'equivalent de geologia per la Tèrra.
Lo palai de Potala
Lo palais de Potala se tròba a Lhasa, la capitala de l’actuala Region Autonòma de Tibet, en Republica Populara de China. Foguèt la residéncia dels dalai-lama fins que lo darrièr s'exilièt en Índia en 1959. Es vengut ara un musèu e es estat declarat Patrimòni de l'Umanitat per l'UNESCO. Lo Potala es, sens dobte, lo bastiment pus grand e espectaclós de Tibet. En mai de la residéncia del dalai-lama, èra tanben lo luòc dels grands actes oficials de l'estat e lo sèti del govèrn tibetan.
Flor de Safran
Lo safran es una espècia tirada d'un genre de crocus (Crocus sativus) de la familha de las Iridacèas. La flor possedís tres estigmatas (extremitats distalas de las carpèlas de la planta). Estils (la « tija » religant una estigmata amb la rèsta de la planta) e estigmatas son sovent secats e utilizats en cosina coma assasonament o coma agent colorant. Lo safran, que foguèt pendent mantun decenni l'espècia mai cara al mond, es originari de l'Orient Mejan. Foguèt cultivat pel primièr còp dins las províncias grègas.
A la pression atmosferica normala (101 325 Pa), l'aiga es sota forma de glaç quand sa temperatura es inferiora a sa temperatura de fusion qu'es de 0 °C (273,15 K). Pasmens, d'aiga tranquilla (se contèn ges de cristau de glaç) pòt èsser refrejada en de temperaturas inferioras a 0 °C sensa se congelar, en un estat d'equilibri inestable nomenat subrefusion, fins en de temperaturas de −20 °C.
La temperatura de fusion dau glaç serviguèt de ponch fixe per la definicion originala de l'escala de temperaturas Celsius.
Lo leopard es un dels quatre felins del genre Panthera. Caça sonque de nuèch e sòl passar la jornada aconsomit dins la vegetacion, dins las tutas d'autres animals o, mai sovent, sus la branca d'un arbre que los escalan amb una granda agilitat.
Pel leopard, l'arbre representa a l'encòp l'endrech ont se pausa, lo ponch d'ont va caçar e ont emmagazina son manjar.
Vista del Castèl de Montsegur sul seu puòg.[...] Lo castèl de Montsegur se trapa en Lengadòc, dins la comuna de Montsegur (departament d'Arièja). Aqueste castèl se situa en cima de la sèrra que se quilha en naut del vilatge, a 1207 mètres d'altitud. [...] Se qualifica sovent lo castèl de Montsegur de castèl catar. De fach, lo castèl se bastiguèt sul quite endrech ont foguèt desrocat l'ancian vilatge fortificat qu'èra, fins al sètge de 1244, lo luòc emblematic de la resisténcia occitana, mai que mai dels catars e dels faidits.
Mar d'Aral vista de l'espaci, imatge satellitari de la NASA
La mar d'Aral es lo nom d'una mar interiora endorreïca d'Asia Centrala, situada entre 43° e 46° de latitud nòrd e entre 58° e 62° de longitud èst. Se parteja entre Cazacstan al nòrd e Ozbequistan al sud. En 1960, cobrissiá 68 000 km² e èra la quatrena superfícia d'aiga salada interiora del mond. En 2000, aquela superfícia foguèt devesida per dos. Aquel assecament, causat pel desviament dels dos principals flumes, es una de las mai importantas catastròfas environamentalas del sègle XX.
Lo Pòrt Vièlh de Marselha. Au fons: la glèisa de Nòstra Dòna de la Gàrdia.Marselha es una vila d'Occitània, en Provença, en riba de la mar Mediterranèa. Es la primiera vila e lo primier pòrt d'Occitània. Tanben es la segonda o tresena vila de França e n'es lo primier pòrt. Es la prefectura dau departament dei Bocas de Ròse e de la region de Provença-Aups-Còsta d'Azur. Son escaisnom, la Ciutat Focèa, ramenta que foguèt fondada en 600 avC. per de marins grècs de Focèa. A 808 700 estatjants e n'a 1 516 340 dins l'aglomeracion.
La trompeta es un instrument de la familha dels aerofòns, instruments de coire, constituit per una embocadura ligada a un tube corbat qu'es acabat per un pavalhon.
La trompeta qu'ei un instrument qui coneish ua grana quantitat de variantas. Los modèls los mei emplegats que son las trompetas de pistons en Ut (la soa nòta la mei grava produsida shens prémer cap piston qu'i ei lo do) e en Sib (un ton mei baish que la precedenta).
Antonio Lucio Vivaldi, compositor barròc, violonista, mèste de vriulon e cap d'orquèstra vadut a Venècia lo 4 de març de 1678 e mort a Viena lo 28 de julhet de 1741. La fama colossau de las soas Quate Sasons (qui son en vertat los 4 purmèrs concertos deu son opus titolat Il Cimento dell'Armonia e dell'Invenzione) qu'esconen ua òbra rica (500 concertos haut o baish, detzeas d'operas, òras de musica religiosa) variada e innovanta (d'ua influéncia màger suber l'istòria de la musica en generau e deu concerto e deu vriulon en particular).
.jpg)
