Focèa
Focèa (en grèc Φώκαια = Phṓkaia, en turc Foça) es una vila de Turquia; e tanben es una anciana ciutat grèga d'Asia Menora que sos abitants anèron fondar Marselha.
|
Focèa
| |
|---|---|
 | |
| Roïnas de l'ancian teatre de Focèa | |
| Caracteristicas | |
| Region: | Asia menora |
| Epòca: | |
| Liga: | Liga Ioniana |
| Ciutats filhas: | Massalia, Avenio, Agatha Tyche, Antipolis, Nikaia, Alalia, Elea, Emporion |
Son gentilici es focèu, -èa.
Istòria modificar
Originas modificar
Los tèxtes ancians parlan pas gaire de las originas de la ciutat. Se ditz pasmens que foguèt benlèu fondada per l'atenenc Filogèn amb de colons d'Atenas e de Focida.
Segon Erodòt, Focèa foguèt fondada dins la region del melhor clima del monde.
La Liga Ioniana modificar
Focèa aparten a la Liga Ioniana, recampant dotze ciutats (dodecapòli) d'Asia Menora.
Aquela confederacion èra pas pro fòrta per resistir a las temptativas de dominacion forastièras a partir del sègle VII aC.
La tutèla lidiana modificar
A la començança del s. VII aC, per lutar contra l'invasion cimeriana, Gigès, rei de Lidia, establís una aligança amb los grècs, que s'acabarà per la mesa jos protectorat lidian de las ciutats ionianas.
Las colonias focèas modificar
Al sègle VI aC., Focèa participa al movement de colonizacion en Mediterranèa occidentala.
Los focèus fondan Massalia en 600 aC. puèi Avenio, Agatha Tyche, Antipolis e Nikaia en Occitània, mas tanben Alalia en Corsega, Elea en Campània, Emporion en Catalonha, Lampsacos e Amisos en Asia Menora.
Destruccion de la ciutat modificar
En 546 aC., Focèa es presa pels Pèrsas de Cirus lo Grand, e destrusida. Las familhas mai poderosas de la metropòli aguèron lo temps de fugir de cap a las colonias. Pasmens lo site serà pas jamai complètament abandonat. Aital lo teatre es bastit al sègle IV aC.
Monedas modificar
Après los Lidians, los Focèus foguèron demèst los primièrs qu'utilizèron las pèças de moneda. Las pus ancianas èron en electron, un aligatge natural d'argent e d'aur. De pèças representan de fòcas, qu'en grèc Φώκη es la fòca.
Eiretatge modificar
Lo nom de Focèa es encara viu a Marselha, de còps nomenada la Ciutat Focèa.
Un asteroïde descobèrt a Marselha es tanben apelat Focèa.