Lista de las reinas de França
lista d'un projècte Wikimèdia
Aquò es una lista de las reinas de França. Per lors esposes, consultatz la lista dels monarcas de França.
Cal remarcar d'en primièr que lo títol de "reina de França" es pas qu'un títol onorific. D'un punt de vista estrictament juridic, e aquò, en aplicacion de la lei salica, aquelas femnas portavan lo títol d'"esposa de rei dels Francs", "esposa de rei de França" o "esposa de rei dels Franceses". Doncas, avián pas cap de vocacion a regnar, levat dins lo cas particular de la regença (qu'èra pas l'expression d'un poder que lor seriá estat pròpri, perque podián pas governar pas qu'en luòc e plaça del rei, temporàriament).
- Basina de Turíngia, esposa de Basin, rei de Turíngia, puèi de Childeric Ièr, rei dels Francs e maire de Clovis Ièr.
- Clotilda, (465 - 545), segonda esposa de Clovis Ièr. Filha de Chilperic, rei dels Burgondas.
- Ultrogòta, (497 - ?), esposa de Childebèrt Ièr.
- Gondiòca, (env.495-532) esposa de Clodomir Ièr puèi de Clotari Ièr.
- Chunsèna, esposa de Clotari Ièr.
- Ingonda, (env. 499-546) esposa de Clotari Ièr.
- Arnegonda (515-573) esposa de Clotari Ièr.
- Radegonda (519 - 587) esposa de Clotari Ièr.
- Deoteria, primièra esposa de Teodebèrt Ièr. Princessa nòbla galloromana d'Auvèrnhe.
- Bertruda (o Bertrada o Beretruda), (582-620), segonda esposa de Clotari II, rei de Neustria, maire supausada de Dagobèrt Ièr.
- Gomatruda (o Gomotruda), (env. 598-630)) primièra esposa de Dagobèrt Ièr. Repudiada en 629.
- Nantilda (o Nantechilda), (610 - 642), segonda esposa de Dagobèrt Ièr, maire de Clovis II.
- Ragnetruda (o Raintruda), tresena esposa de Dagobèrt Ièr.
- Santa Batilda, (vèrs 626-680), esposa de Clovis II, maire de Clotari III, de Childeric II e de Tièri III.
- Bilichilda, († 675), esposa de Childeric II.
- Clotilda dicha Doda, (env. 650 – 699), esposa de Tièri III, maire de Clovis III e Childebèrt III.
- Bertrada de Laon (o Berta dicha del grand pè), (719 – 783), tresena esposa de Pepin lo Brèu, maire de Carlesmanhe e de Carloman Ièr. Filha de Caribèrt II, comte de Laon.
- Imiltruda, primièra esposa de Carlesmanhe.
- Desirada de Lombardia (cf. Lombards), segonda esposa de Carlesmanhe (770), repudiada en 771. Es nomenada Desirada pels istorians, mas son nom vertadièr nos es demorat desconegut fins a uèi. Filha de Daidièr de Lombardia, rei dels Lombards.
- Ildegarda, (758 – 783), tresena esposa de Carlesmanhe (772), maire de Loís Ièr. Filha de Geròld Ièr de Vintzgau e Emma d'Alemània.
- Fastrada, († 794), quatrena esposa de Carlesmanhe. Filha de Raol III de Franconia e d'Aèda de Bavièra.
- Luitgarda d'Alemània, cinquena esposa de Carlesmanhe. Filha de Luitfrid II de Sundgau e d'Iltruda de Wormsgaü.
- Madelgarda, seisena esposa de Carlesmanhe.
- Gerswinda de Saxònia, setena esposa de Carlesmanhe. Filha del duc de Saxònia Widukind.
- Adelinda, novena esposa de Carlesmanhe.
- Ermengarda d'Hesbaye (o Ermingarda, Irmangarda), († 818), primièra esposa de l'emperaire Loís Ièr. Filha del Robercian Ingramm, comte d'Hesbaye.
- Judit de Bavièra, (800 – 845), segonda esposa de Loís Ièr, maire de Carles lo Calv. Filha de Welf Ièr, senhor de Bavièra.
- Ermentruda d'Orleans, († 869), esposa de Carles II lo Calv, maire de Loís II lo Bègue. Filha d'Eudes d'Orleans comte d'Orleans.
- Richilda de Provença (o Richeut), (? - 910), segonda esposa de Carles II lo Calv. Filha de Bivin de Gorsa, comte d'Ardena, es la sòr del rei Boson de Provença.
- Ansgarda d'Hiémois (o de Borgonha) (826-880/882) esposada (secretament) en 862 pel prince Loís, repudiada en 876/877, es la maire de Loís III e de Carloman II.
- Adelaïda (o Aèlis) (853-901), segonda esposa de Loís II Le Bègue, maire de Carles III lo Simple. Filha d'Aldalhard, comte del palais e comte de París.
- Ricarda de Soab, († 894), esposa de Carles III lo Gròs. Filha d'Erchanger, comte del palais. Sa biografia (en alemand)
- Frederuna (o Frerona), († 917), primièra esposa de Carles III lo Simple (907). Filha de Tièri II de Rhingelheim e de Rhingildim de Frisa.
- Edwige de Wessex (o Odvige), (896 - 951), segonda esposa de Carles III lo Simple, maire de Loís IV d'Otramar. Filha d'Edoard d'Anglatèrra.
- Beatritz de Vermandés, esposa de Robèrt Ièr. Filha d'Erbèrt Ièr, comte de Vermandés.
- Emma de França, († 935), esposa de Raol Ièr. Filha de Robèrt Ièr e de Beatritz de Vermandés.
- Gerberga de Saxònia o de Germania, (913-984), esposa de Loís IV d'Otramar, maire de Lotari. Filha d'Enric l'Auselaire, rei de Germania.
- Emma d'Itàlia, († 989), esposa de Lotari. Filha de Lotari II, rei d'Itàlia.
Capecians dirèctes (branca ainada)
modificar- Adelaïda d'Aquitània (o Adèla) (945-1004), esposa d'Uc Capèt, maire de Robèrt II lo Piós. Filha de Guilhèm III, duc d'Aquitània.
- Rozala de Provença (o Susana) (o d'Ivrèa) († 1003), veusa d'Arnòld II, comte de Flandra († 988). Primièra esposa de Robèrt II. Filha de Berenguièr II, rei d'Itàlia.
- Berta de Borgonha (964-1024), veusa d'Eudes. Segonda esposa de Robèrt II lo Piós. Filha de Conrad lo Pacific, rei de Borgonha e de Matilda, filha de Loís IV d'Otramar. Jamai coronada
- Constança d'Arle († 1032), tresena esposa de Robèrt II, maire d'Enric Ièr e de Robèrt Ièr, duc de Borgonha. Filha de Guilhèm Ièr de Provença, comte d'Arle e d'Adelaïda d'Anjau.
- Matilda de Frisa († 1044), primièra esposa d'Enric Ièr. Filha de Liudolf, margrava de Frisa.
- Ana de Kiev (o de Russia) (1024-†1089), segonda esposa del rei Enric Ièr, maire de Felip Ièr. Filha de Iaroslav Ièr, grand prince de Kiev.
- Berta d'Olanda (v. 1058-1093), primièra esposa de Felip Ièr, maire de Loís VI lo Gròs. Filha de Florenç Ièr, comte d'Olanda e de Gertruda de Saxònia.
- Bertrada de Montfòrt (vèrs 1070-1117), segonda esposa de Felip Ièr que l'aviá enlevada alara qu'èra ja maridada a Folc IV, comte d'Anjau,
- ? Luciana de Rocafòrt (vèrs 1088-aprèp 1137), primièra esposa o simplament nòvia de Loís VI lo Gròs. jamai coronada
- Adèla de Savòia (o Alix, o Adelaïda) (vèrs 1092-1154), esposa de Loís VI lo Gròs, maire de Loís VII lo Jove. Filha d'Umbèrt II, comte de Savòia e de Gisèla de Borgonha, sòr del papa Calixta II. Veusa de Loís VI, esposèt lo conetable Matieu Ièr de Montmorency.
- Alienòr d'Aquitània (1122–1204), Filha de Guilhèm X, duc d'Aquitània, esposèt Loís VII. Son maridatge amb Loís VII foguèt anullat en 1152; esposèt Enric II Plantagenèst e venguèt reina d'Anglatèrra de 1154 a 1189. Amb Enric II, aguèt per filh Ricard Còr de Leon e Joan sens Tèrra.
- Constança de Castelha, (v. 1138-1160), segonda esposa de Loís VII. Filha d'Anfós VII, rei de Castelha.
- Adèla de Champanha (o Alix) (v. 1140† 1206), tresena esposa de Loís VII, maire de Felip August. Filha de Tibaut II, comte de Champanha.
- Isabèl d'Enaut (1170–1190), primièra esposa de Felip August, maire de Loís VIII lo Leon. Filha de Baudoïn V, comte d'Enaut e de Flandra
- Ingeburga de Danemarc (o Isambor o Ingeborg) (1174–1236), segonda esposa de Felip August, foguèt repudiada l'endeman de son maridatge puèi reabilitada en 1212. Filha de Waldemar Ièr, rei de Danemarc.
- Agnès de Merania (v. 1180-1201), tresena esposa de Felip August, foguèt repudiada en 1200, aprèp que lo papa Innocenci III aguèsse obligat lo rei a tornar prene sa segonda esposa Ingeburga de Danemarc. Filha de Bertòld, duc de Merania.
- Blanca de Castelha (1188–1252), esposa de Loís VIII lo Leon, maire de Loís IX. Filha d'Anfós VIII, rei de Castelha, e d'Alienòr d'Anglatèrra. Regenta del reialme de 1226 a 1234.
- Margarida de Provença (1221-1295), esposa del rei Loís IX dit Saint Loís, maire de Felip III. Filha de Raimon-Berenguièr V, comte de Provença, e de Beatritz de Savòia (†1266).
- Isabèl d'Aragon (1243–1271), esposa de Felip III, l'Ardit, maire de naissença a Felip lo Bèl. Filha de Jacme Ièr, rei d'Aragon.
- Maria de Brabant (v. 1254–1321), segonda esposa de Felip lo Hardi. Filha d'Enric III, duc de Brabant.
- Joana Ièra de Navarra (1270–1304), esposa de Felip lo Bèl, maire de Loís X le Hutin, de Felip V lo Long, de Carles IV lo Bèl e d'Isabèl de França, reina d'Anglatèrra. Filha d'Enric Ièr, rei de Navarra e comte de Champanha.
- Margarida de Borgonha (1290–1315), primièra esposa de Loís X l'Utin, maire de Joana de Navarra, reina de Navarra de 1328 a 1349. Filha de Robèrt II, duc de Borgonha e d'Agnès de França.
- Clamença d'Ongria (1293-1328), segonda esposa de Loís X l'Utin, maire de Joan Ièr lo Postum. Filha de Carles Ièr, rei d'Ongria.
- Joana de Borgonha (v. 1291-1330), esposa de Felip V lo Long. Filha e eretièra d'Oton IV, comte de Borgonha e de la comtessa Mahaut d'Artés dicha Matilda.
- Blanca de Borgonha (v. 1294-1326), primièra esposa de Carles IV lo Bèl. Filha del comte palatin Oton IV de Borgonha e de la comtessa Mahaut d'Artés. Es donc la sòr de Joana de Borgonha (v. 1291-1330).
- Maria de Luxemborg (1305-1324), segonda esposa de Carles IV lo Bèl. Filha de l'emperaire Enric VII.
- Joana d'Évreux (1310–1371), tresena esposa de Carles IV lo Bèl. Filha de Loís de França, comte d'Évreux.
Ostal capecian de Valés (branca eissida de Carles de Valés)
modificar- Joana de Borgonha, (v. 1293 - 1348), esposa de Felip VI, dichFelip de Valés. Filha del duc de Borgonha Robèrt II.
- Blanca de Navarra, (1330 - 1398), segonda esposa de Felip VI. Filha de Joana II de Navarra e de Felip III de Navarra.
- Joana d'Auvèrnhe, (1326 - 1361), segonda esposa de Joan II de França dich Joan lo Bon. Filha de Guilhèm XII, comte de Bolonha e d'Auvèrnhe.
- Joana de Borbon, (1337 – 1378), esposa de Carles V, dichCarles lo Savi. Maire de Carles VI, es la primièra reina coronada. Filha de Pèire Ièr, duc de Borbon e d'Isabèl de Valés.
- Isabèl de Bavièra, (1371 – 1435), esposa de Carles VI dich Carles lo Ben Aimat e Carles lo Fòl, maire de Carles VII. Filha d'Estève III (1337 - † 26 de setembre de 1413), duc de Bavièra.
- Maria d'Anjau, (1404 – 1463), esposa de Carles VII, dich Carles lo Victoriós, maire de Loís XI. Filha de Loís II, duc d'Anjau e rei de Nàpols.
- Carlòta de Savòia, (1445 – 1483), segonda esposa de Loís XI, maire de Carles VIII. Filha de Loís Ièr, duc de Savòia.
- Ana de Bretanha (1477-1514), esposa de Carles VIII. Filha de Francés II, duc de Bretanha e de Margarida de Fois. Maridada en primièras nòças, en 1490, amb Maximilian Ièr, arquiduc d'Àustria, futur emperaire - Maridatge per procuracion non consumat e anullat en 1491. Maridada en segondas nòças, en 1491, amb Carles VIII. Maridada en tresenas nòças, en 1499, amb Loís XII.
- Joana de França (1464 – 1505), primièra esposa de Loís XII de França. Filha de Loís XI e de Carlòta de Savòia. Esposada en 1476 contra la volontat del promés (èra laja e contrafacha), son maridatge foguèt pretendudament pas jamai consumit, puèi anullat pauc aprèp l'accession al tròn de son marit. Foguèt titrée duchesse usufruitière de Berry, se retira a Borges, fondant l'ordre de l'Annonciade, e fut canonisée en 1905 coma santa Joana de França o santa Joana de Valés.
- Maria d'Anglatèrra, (1497 – 1534), tresena esposa de Loís XII. Filha d'Enric VII, rei d'Anglatèrra. Maridada en segondas nòças, en 1515, amb Carles Brandon, duc de Suffolk.
- Clàudia de França, (1499 – 1524), primièra esposa de Francés Ièr, maire d'Enric II. Filha de Loís XII e d'Ana de Bretanha.
- Alienòr d'Àustria, (1498 – 1558), segonda esposa de Francés Ièr. Filha de Felip lo Bèl, rei de Castelha e de Joana la Fòla, reina de Castelha e d'Aragon, sòr de Carles Quint. Maridada en primièras nòças, en 1518, amb Manuèl Ièr, rei de Portugal.
- Catarina de Medici, (1519 – 1589), esposa d'Enric II, maire de Francés II, de Carles IX, d'Enric III e de Margarida de França. Filha de Laurenç II de Medici, duc d'Urbin e de Magdalena de la Torre d'Auvèrnhe. Regenta del reialme de 1560 a 1564.
- Maria Stuart, (1542 – 1587), esposa de Francés II. Filha de Jacme V, rei d'Escòcia e de Maria de Guisa. Veusa en 1560, se remidèt amb Lord Darnley, puèi amb lo Comte de Bothwell. Reina d'Escòcia de 1542 a 1567.
- Elisabeta d'Àustria, (1554 – 1592), esposa de Carles IX. Filha de l'emperaire Maximilian II, rei de Germania, de Boèmia e d'Ongria, arquiduc sobeiran d'Àustria.
- Loïsa de Lorena, (1553 – 1601), esposa de Enric III de França. Filha de Nicolau de Lorena, comte de Vaudémont e duc de Mercœur e de Margarida d'Egmont.
Capecians, branca eissida des ducs de Borbon
modificar- Margarida de França, la reina Margòt, (1553 – 1615), primièra esposa d'Enric IV. Filha d'Enric II e de Catarina de Medici. Son maridatge foguèt anullat en 1599.
- Maria de Medici, (1573 – 1642), segonda esposa de Enric IV, maire de Loís XIII lo Just. Filha de Francés Ièr, grand duc de Toscana. Regenta de 1610 a 1614.
- Ana d'Àustria, (1601 – 1666), esposa de Loís XIII, maire de Loís XIV. Filha de Felip III, rei de las Espanhas e de las Índias e de Margarida d'Àustria (1584-1611). Regenta de 1643 a 1651.
- Maria Terèsa d'Àustria, infanta d'Espanha, (1638 – 1683), esposa de Loís XIV. Filha de Felip IV, rei de las Espanhas e de las Índias e d'Elisabeta de França.
- Maria Leszczyńska (1703 – 1768), esposa de Loís XV. Filha de Stanislas Ièr, rei de Polonha puèi duc de Lorena e de Catarina Opalińska.
- Maria Antonieta d'Àustria, (1755 – 1793), esposa de Loís XVI. Filha de Francés Ièr, emperaire elegit dels Romans e de la reina Maria Terèsa d'Ongria e de Boèmia, arquiduquessa sobeirana d'Àustria.
- Maria Josepina de Savòia (1753-1810), esposa de Loís XVIII. Filha de Victòr Amadèu III de Savòia, rei de Sardenha e de la Maria Antonieta Ferdinanda, infanta d'Espanha.
- Maria Terèsa de Sardenha (1756-1805), esposa de Carles X. Filha de Victòr Amadèu III de Savòia, rei de Sardenha e de la Maria Antonieta Ferdinanda, infanta d'Espanha.
- Maria Terèsa de França (1778-1851),esposa de Loís XIX França filha de Loís XVI de França) e de Maria Antonieta d'Àustria.
Capecians, branca eissida dels ducs d'Orleans
modificar- Amàlia de Borbon (1782 – 1866), esposa de Loís Felip Ièr. Filha del rei Ferdinand Ièr de las Doas Sicílias. 2nda Reina dels Franceses.
Lo cas de Madame de Maintenon
modificarLo cas de Madame de Maintenon (1635-1719), nascuda Françoise d'Aubigné, es ambigú. Vengut veus de la reina Maria Terèsa d'Àustria, Loís XIV l'esposèt secretament, sens dobte a la davalada de 1683 e foguèt pendent 32 ans al costat del rei. Aviá pas la naissença d'una reina, quitament pas se son grand paire Teodòr Agrippa d'Aubigné èra un amic de joinessa del rei Enric IV, grand paire de Loís XIV.
Vejatz tanben
modificarBibliografia
modificar- Paule Lejeune, Les reines de France, ed. Vernal e P. Lebaud, París, 1989, ISBN 2-86594-042-X
Ligams intèrnes
modificar- França - Formas de govèrn successivas dempuèi l'Edat Mejana Nauta
- Reialme franc | Rei dels Francs
- Reialme de França | Rei de França - Reinas de França
- Republicas francesas : I II III IV V | Presidents de la Republica
- Istòria de França | Cronologia - Istoric dels govèrns
- Prince consòrt
- Lista de las mestressas dels reis de França