Madame de Maintenon
Françoise d’Aubigné, marquesa de Maintenon, mei coneguda com Madame de Maintenon (preson de Niòrt, 27 de noveme de 1635 – Saint-Cyr-l'École, 15 d'abriu de 1719), que ho secretament la darrèra esposa deu rei de França e de Navarra, Loís XIV.
| Madame de Maintenon | |
|---|---|
.jpg)  | |
| Marquesa de Maintenon | |
 1675 – 1719 | |
| Paire | Constant d'Aubigné |
| Maire | Joana de Cardilhac |
| Conjunt | Paul Scarron Loís XIV |
| Signatura |  |
Joventut
modificarA maugrat d'estar vaduda catolica, qu'èra l'arrèra hillha de l'escrivan protestant Agrippa d’Aubigné. Mainatge que ho educada per la soa tanta uganauta Mme de Vilette e que viscó en Guadalope on lo son pair èra governador. Orfanina, que tornè en França a la mort deu son pair e miada en çò de las Ursulinas per la soa mairina Mme de Neuillant.
Dauna Scarron
modificarAus 16 ans (en 1652) qu'esposè l'escrivan Paul Scarron de 25 ans lo son ainat e qui morere 8 ans arron (en 1660). Vaduda Madame Scarron, qu'avó lo parat de conéisher plan de monde deu mitan literari e de la noblessa e tanben de brilhar dab lo son esperit. Qu'ei atau que conegó la marquesa de Montespan qui la hidè los sons mainatges bastards qu'avèva avut dab lo rei Loís XIV.
Lo rei
modificar La veusa Scarron que s'installè a Vaugirard on viscó dab los hilhs de la Marquesa de Montespan e deu rei que conegó atau. En 1675 lo rei que la he marquesa. La caduda en desgràcia de la marquesa de Montespan per'mor de l'ahar deus posons e la mort de la regina Maria Terèsa d'Àustria que den lo parat au rei d'esposar en secret (secret de façada) la marquesa de qui èra vadut amorós la nueit deu 9 au 10 d'octobre de 1683. Qu'avó ua grana influéncia sus las decisions deu rei e mei que mei suu plan de la morau.
A la mort de Loís XIV que s'estremè dens la soa Escòla de Saint-Cyr qu'avèva hèita per las hilhas praubas.