Lengas oficialas de l'Union europèa

Las lengas oficialas de l'Union europèa (UE) son las lengas de comunicacion oficialas de las institucions de l'Union europèa. Al nombre de quatre a l'origina de las Comunautats europèas e d'onze a de creacion de l'UE, son uèi al nombre de vint e quatre.

Istoric

En 1993, a la creacion de l'Union europèa, onze lengas èran reconegudas coma oficialas: l'alemand, l'anglés, lo danés, l'espanhòl, lo francés, lo finés, lo grèc, l'italian, lo neerlandés, lo portugués e lo suedés. Nòu lengas s'apondèron a l'escasença de l'alargament dle 1èr de mai de 2004: l'estonian, l'ongrés, lo maltés, lo leton, lo lituanian, lo polonés, lo chèc, l'eslovac e l'eslovèn. Lo 1èr de genièr de 2007, l'apond de l'irlandés (gaelic), qu'aviá fins alara l'estatut de « lenga dels tractats », e del bulgar e del romanés, lengas oficialas dels dos novèls aderents a l'UE, aucèron a vint e tres lo nombre de lengas oficialas de l'Union. Lo novèl estatut de l'irlandés li aviá estat balhat lo 13 de junh de 2005 pel Conselh. Lo 1èr de julhet de 2013, lo croat ven la vint e quatrena lenga oficiala de l'Union.

Liste de las lengas

24 lengas oficialas de l'Union europèa
български (bălgarski)	bulgar	bg
čeština	chèc	cs
dansk	danés	da
Deutsch	alemand	de
eesti	estonian	et
ελληνικά (ellinika)	grèc	el
English	anglés	en
español (castellano)	espanhòl	es
français	francés	fr
Gaeilge	irlandés	ga
hrvatski	croat	hr
italiano	italian	it
latviešu	leton	lv
lietuvių	lituanian	lt
magyar	ongrés	hu
malti	maltés	mt
Nederlands	neerlandés	nl
polski	polonés	pl
português	portugués	pt
română	romanés	ro
slovenčina	eslovac	sk
slovenščina	eslovèn	sl
suomi	finés	fi
svenska	suedés	sv

Per un exemple d'utilizacion de totas aquelas lengas dins l'Union europèa, vejatz« In varietate concordia », la devisa de l'Union, que foguèt adaptada dins caduna de las lengas oficialas de l'Union.

Lenga oficiala de l'UE e lenga oficiala d'un membre de l'UE

Se cal pas confondre las 24 lengas oficialas de l'Union europèas amb las lengas oficialas dels Estats membres. En efièch, lo luxemborgés, lenga oficiala al Luxemborg, e lo turc, oficial à Chipre, son pasmens pas de lengas oficialas de l'Union.

26 lengas oficialas d'un Estat membre de l'Union europèa			Estat(s) membre(s)
български (bălgarski)	bg	bulgar	Bulgaria
čeština	cs	chèc	Republica Chèca
dansk	da	danes	Danemarc
Deutsch	de	alemand	Alemanha, Àustria, Belgica, Luxemborg
eesti	et	estonian	Estònia
ελληνικά (ellinika)	el	grèc	Chipre, Grècia
English	en	anglés	Irlanda, Malta, Reialme Unit
espanhòl	es	espanhòl	Espanha
francés	fr	francés	Belgica, França, Luxemborg
Gaeilge	ga	irlandés	Irlanda
hrvatski	hr	croat	Croàcia
italiano	it	italian	Itàlia
latviešu	lv	leton	Letònia
Lëtzebuergesch	lb	luxemborgés	Luxemborg
lietuvių	lt	lituanian	Lituània
magyar	hu	ongrés	Ongria
malti	mt	maltes	Malta
Nederlands	nl	neerlandés	Belgica, Païses Basses
polski	pl	polonés	Polonha
português	pt	portugués	Portugal
română	ro	romanés	Romania
slovenčina	sk	eslovac	Eslovaquia
slovenščina	sl	eslovèn	Eslovènia
suomi	fi	finés	Finlàndia
svenska	sv	suedes	Finlàndia, Suècia
Türkçe	tr	turc	Chipre

Lengas de trabalh de las institucions europèas

Las institucions de l'Union europèa an diferentas politicas linguisticas.

Commission europèa

Tres des lengas officialas de l'Union son utilizadas coma lengas de trabalh al sen de la Comission l'anglés, lo francés e l'alemand.

Cort de justícia de l'Union europèa

Los deliberats de la Cort de justícia de l’Union europèa se fan en francés, mas los arrèsts son obligatòriament publicats dins la version de l'afar.

Parlament europèu

Lo Parlament europèu se deu de realizar un multilenguisme integral per l’ensemble de las sesilhas del plen, de las reunions dels organs parlementaris, de las commissions parlementàriass e dels grops politics. Las autras reunions i sontpas obligadas. Dins los fachs, aquel principi s'aplica pas que pels documents escrichs que son sistematicament traduichs dins 23 o 24 lengas. Lo gaelic irlandés es pas jamai utilizat a l'oral. Las 23 autras lengas son subretot utilizadas a l'oral per las sesilha de plen. Per las reunions de comissions al plen, las traduccions oralas se fan al mai dins 11 lengas. Per las conferéncias de premsa, lo nombre de lengas es sovent limitat a tres: lo francés, l'anglés e la lenga de l'orator (o alara l'alemand). Amb 24 lengas oficialas, 552 combinasons linguisticas son possiblas (o 276 parelhs de lengas diferentas), que cada laenga se pòt traduire dins 23 autras lengas. L'Union europèa dispausa de dos servicis per las comunicacions interlengas:

• lo Servico comun interpretacion-conferéncias (SCIC) per las traductcons oralas;
• la Direccion generala de traduccion (DGT) per las traduccions escrichas.

Cort dels comptes europèa

Los documents publicats per la Cort dels comptes europèa o son dins totas las lengas oficialas. Pasmens, la lenga de trabalh es majoritàriament lo francés, e dins una mendra mesura l'anglée e l'alemand.

Banca centrala europèa

La Banca centrala europèa fonciona sonque en anglés, dempuèi sa creacion.

Causida de las lengas oficialas

Las lengas oficialas de l'Union europèa fan l'objècte d'una decision especifica, sus basa dels vòts dels Estats membres. Unes païses demandan que caduna de lor lengas nacionalas siá lenga oficiala de l'Union, d'autres aquelas mai en usatge. Que que siá, al mens una lenga nacionala es lenga oficiala.

La legislation de l'Union europèa s'aplica dirèctament als ciutadans dels Estats membres, alara que la politica linguistica de l'Union europèa demanda una reconeissénca simbolica de caduda d'aquela lengas, çò qu'mplica una causida mai larga que las lengas de trabalh de l'Union.

A son adesion, l'Irlanda òpta pas lo gaelic, pasmens sa primièra langa nacionala. Un estatut especial prevei unas utilizacons, coma la traduccion dels tractats. En 2007, lo gaelic ven lenga oficiala, quitament se en 2015, las directivas son pas traduchas dins aquela lenga.

Tanben, l luxemborgés, lo catalan, lo basc o lo galician son pas des lengas oficialas.

Fontss