Malta (en maltés e anglés Malta) es un petit archipèla, la pàtria del pòble maltés e de la lenga maltesa (derivat de la lenga aràbia), formant un estat, e situat al centre de la mar Mediterranèa, a las confinhas d'Euròpa e Africa. Son illa majorala se sona tanben Malta e sas autras illas importantas se sonan Ghawdex (o Gozo) e Kemmuna (o Comino).
|
Malta
Repubblika ta' Malta
Republic of Malta
|
|---|
| Descobridor o inventaire |
|
|---|
| Data de descobèrta |
|
|---|
| Contrari |
|
|---|
| Color |
|
|---|
| Simbòl de quantitat |
|
|---|
| Simbòl d'unitat |
|
|---|
| Proprietat de |
|
|---|
| Fondador |
|
|---|
| Compren |
|
|---|
| Data de debuta |
|
|---|
| Data de fin |
|
|---|
| Precedit per |
|
|---|
| Seguit per |
|
|---|
| Coordenadas |
|
|---|
| Devisa nacionala : Pel coratge e la constància |
| Naissença |
|
|---|
| N. a |
|
|---|
| Decès |
|
|---|
| D. a |
|
|---|
| Causa de decès |
|
|---|
| Assassinat/ada per |
|
|---|
| Luòc d'enterrament |
|
|---|
| Lenga mairala |
|
|---|
| Fogal ancestral |
|
|---|
| País de nacionalitat |
|
|---|
| Paire |
|
|---|
| Maire |
|
|---|
| Oncle |
|
|---|
| Tanta |
|
|---|
| Grands |
|
|---|
| Bèlamaire |
|
|---|
| Bèlpaire |
|
|---|
| Fraire |
|
|---|
| Sòrre |
|
|---|
| Conjunt |
|
|---|
| Companh/a |
|
|---|
| Filh/a |
|
|---|
|
|
|---|
| Religion |
|
|---|
| Membre de |
|
|---|
| Familha nòbla |
|
|---|
Membre de
l'equipa esportiva |
|
|---|
| posicion de jòc |
|
|---|
| tir (esquèrra/drecha) |
|
|---|
| grad dan/kyu |
|
|---|
| Grop etnic |
|
|---|
| Orientacion sexuala |
|
|---|
| Profession |
|
|---|
| Emplegaire |
|
|---|
| Domeni d'activitat |
|
|---|
| Escolaritat |
|
|---|
| Diplòma |
|
|---|
| Director de tèsi |
|
|---|
| Estudiant de tèsi |
|
|---|
| Foncion politica |
|
|---|
| Residéncia oficiala |
|
|---|
| Predecessor |
|
|---|
| Successor |
|
|---|
| Partit |
|
|---|
| Tessitura |
|
|---|
| Label discografic |
|
|---|
| Lista de cançons |
|
|---|
| Discografia |
|
|---|
| Mission de l'astronauta |
|
|---|
| Distincions e prèmis |
|
|---|
| Branca militara |
|
|---|
| Grad militar |
|
|---|
| Etapa de canonizacion |
|
|---|
| Familha nòbla |
|
|---|
| Títol de noblesa |
|
|---|
| Títol onorific |
|
|---|
| Comandament |
|
|---|
| Conflicte |
|
|---|
| Jorn de la fèsta |
|
|---|
| Direccion relativa a la posicion |
|
|---|
| Continent |
|
|---|
| Situacion |
|
|---|
| Designacion provisòria |
|
|---|
| Constellacion |
|
|---|
| Tipe d'objècte |
|
|---|
| Còs astronomic parent |
|
|---|
| Còs astronomic filh |
|
|---|
| Luòc de descobèrta |
|
|---|
| Grop d'objèctes menors |
|
|---|
| Sequéncia de Hubble |
|
|---|
| Sul còrs astronomic |
|
|---|
| Companhon de |
|
|---|
| Tipe espectral |
|
|---|
| Tipe espectral |
|
|---|
| Fus orari |
|
|---|
| Situat sus una isla |
|
|---|
| Embocadura |
|
|---|
| Tipe de lac |
|
|---|
| Lacs sus lo riu |
|
|---|
| Grop de lacs |
|
|---|
| Situat sul lac |
|
|---|
| Afluents del lac |
|
|---|
| Emissari del lac |
|
|---|
| Bacin idrografic |
|
|---|
| Massís de montanhas |
|
|---|
| Tipe de montanha |
|
|---|
| Coordenadas |
|
|---|
| Arquitècte |
|
|---|
| Remplaçat per |
|
|---|
| Tipe de bastiment |
|
|---|
| Material |
|
|---|
| Mèstre d'òbra |
|
|---|
| Sistèma d'autorotas |
|
|---|
| Societat de mantenança |
|
|---|
| Pòl d'escambis |
|
|---|
| Linha ferroviària |
|
|---|
| Operator |
|
|---|
| Aligança ferroviària |
|
|---|
| Gara |
|
|---|
| Pista |
|
|---|
| Travèrsa |
|
|---|
|
|
| País |
|
|---|
| Compausanta de |
|
|---|
| Tipe de division administrativa |
|
|---|
| Exclava de |
|
|---|
| Enclava |
|
|---|
| Capitala |
|
|---|
| Cap d'estat |
|
|---|
| Regim politic |
|
|---|
| Cap de l'executiu |
|
|---|
| Representant del partit |
|
|---|
| Cap del govèrn |
|
|---|
| Assemblada |
|
|---|
| Moneda |
|
|---|
| Lenga oficiala |
|
|---|
| Imne |
|
|---|
| Frontalièr de |
|
|---|
| Embessonatge |
|
|---|
| Subdivisions |
|
|---|
| Membre de |
|
|---|
| Sant patron |
|
|---|
| Domeni internet |
|
|---|
| Còde ISO 3166-1 alfa-2 |
|
|---|
| Còde ISO 3166-1 alfa-3 |
|
|---|
| Còde ISO 3166-1 |
|
|---|
| Còde ISO 3166-2 |
|
|---|
| Còde AITA |
|
|---|
| Còde OACI |
|
|---|
| Còde FAA |
|
|---|
| Còde INSEE |
|
|---|
| Còde de comuna |
|
|---|
| Còde del catalòg |
|
|---|
| Còde CBS |
|
|---|
| Còde GNIS |
|
|---|
| Còde GNIS Antarctica |
|
|---|
| Còde NUTS |
|
|---|
| Còde dantai |
|
|---|
| Còde de comuna alemanda |
|
|---|
| Còde de districte alemand |
|
|---|
| Còde administratiu |
|
|---|
| Còde administratiu |
|
|---|
| Còde ISTAT |
|
|---|
| Còde de gara |
|
|---|
| Còde OKATO |
|
|---|
| Còde cadastral |
|
|---|
| Còde postal |
|
|---|
| Còde telefonic internacional |
|
|---|
| Prefix telefonic nacional |
|
|---|
| Còde d'imatriculacion |
|
|---|
| Estats membres |
|
|---|
| Luòc |
|
|---|
| Lenga oficiala |
|
|---|
| País |
|
|---|
| President |
|
|---|
| Director executiu |
|
|---|
| Data de fondacion |
|
|---|
| Data de dissolucion |
|
|---|
| Sèti social |
|
|---|
| Divisions comercialas |
|
|---|
| Divisions industrialas |
|
|---|
| Compren |
|
|---|
| Branca militara |
|
|---|
| Plaça de cotacion |
|
|---|
| Afiliacion |
|
|---|
| Industria |
|
|---|
| Tèxte fondator |
|
|---|
| Filialas |
|
|---|
| Separat de |
|
|---|
Plataforma de correspondéncia
aeroportuària |
|
|---|
| Aligança aeriana |
|
|---|
| Avion de la flòta |
|
|---|
| estadi |
|
|---|
| liga |
|
|---|
| entrenaire principal |
|
|---|
| director general |
|
|---|
| capitani |
|
|---|
| mascòta |
|
|---|
| branca militara |
|
|---|
| plaça de quotacion |
|
|---|
| D'après |
|
|---|
| Genre |
|
|---|
| Movement |
|
|---|
| Seria |
|
|---|
| Fabricant |
|
|---|
| Conceptor |
|
|---|
| Propulsion |
|
|---|
| Licéncia |
|
|---|
| Títol original |
|
|---|
| Subtítol original |
|
|---|
| Lenga originala |
|
|---|
| Lenga |
|
|---|
| Presentator |
|
|---|
| Distribucion per |
|
|---|
| Nòta de la critica |
|
|---|
| Notada per |
|
|---|
| Autor |
|
|---|
| Actor/a |
|
|---|
| Illustrator |
|
|---|
| Editor |
|
|---|
| Numèro d'edicion |
|
|---|
| País d'origina |
|
|---|
| Maison d'edicion |
|
|---|
| Luòc de publicacion |
|
|---|
| Interprèt musical |
|
|---|
| Compositor |
|
|---|
| Libretista |
|
|---|
| Productor |
|
|---|
| Label musical |
|
|---|
| Discografia |
|
|---|
| Director |
|
|---|
| Scenarist |
|
|---|
| Director de fotografia |
|
|---|
| Societat de produccion |
|
|---|
| Filmaffinity |
|
|---|
| Album de la banda sonòra |
|
|---|
| Format de ràdio |
|
|---|
| Lengatge de programacion |
|
|---|
| ISO 4217 |
|
|---|
| Descripcion |
|
|---|
| Nom scientific |
|
|---|
| Autor |
|
|---|
| Taxon superior |
|
|---|
| Domeni |
|
|---|
| Règne |
|
|---|
| Embrancament |
|
|---|
| Classa |
|
|---|
| Òrdre |
|
|---|
| Familha |
|
|---|
| Genre |
|
|---|
| Espècias |
|
|---|
| Reng taxonomic |
|
|---|
| Estatut de conservacion (IUCN) |
|
|---|
| Regula |
|
|---|
| Interagís amb |
|
|---|
| Endemic a |
|
|---|
| Taxon tipe |
|
|---|
| Abreviacion d'autor en botanica |
|
|---|
| Basionim |
|
|---|
| Incertae sedis |
|
|---|
| Sinonim remplaçat |
|
|---|
| Ancian autor del taxon |
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
|
|
|---|
| Simbòl quimic |
|
|---|
| Formula quimica |
|
|---|
| Estat de la matèria |
|
|---|
| Metòde de determinacion |
|
|---|
| Sistèma cristalin |
|
|---|
| Familha de lengas |
|
|---|
| Dialècte |
|
|---|
| ISO 639-1 |
|
|---|
| ISO 639-2 |
|
|---|
| ISO 639-3 |
|
|---|
| ISO 639-6 |
|
|---|
| ISO 15924 |
|
|---|
| alfabet |
|
|---|
| còde de lenga IETF |
|
|---|
| còde de lenga Wikimedia |
|
|---|
| Fabricant |
|
|---|
| Desvolopaire |
|
|---|
| Lengatge de programacion |
|
|---|
| Conceptor |
|
|---|
| Domeni d'aqueste mestièr |
|
|---|
| Version establa |
|
|---|
| Sistèma operatiu |
|
|---|
| Plataforma |
|
|---|
| Mòde de jòc |
|
|---|
| Motor |
|
|---|
| Seria |
|
|---|
| Licéncia |
|
|---|
| Lançador |
|
|---|
| Site de lançament |
|
|---|
| Data de lançament |
|
|---|
| Tipe d'orbita |
|
|---|
| Bus satellit |
|
|---|
| Imatriculacion de l'aeronau |
|
|---|
| Armament |
|
|---|
| Primièr vòl |
|
|---|
| Alimentat per |
|
|---|
| Organizator |
|
|---|
| Participant |
|
|---|
| Luòc |
|
|---|
| Festivitat |
|
|---|
| Tipe d'eleccion |
|
|---|
| Candidat |
|
|---|
| Identificants |
| ULAN |
|
|---|
| DOI |
|
|---|
| RKDimages |
|
|---|
| Rijksmonument |
|
|---|
| KGS |
|
|---|
| Historic Places identifier |
|
|---|
| ID d'artista de MusicBrainz |
|
|---|
| ID album de MusicBrainz |
|
|---|
| ID d'òbra de MusicBrainz |
|
|---|
| Legislator |
|
|---|
| Identificant BHL |
|
|---|
| Identificant ITIS |
|
|---|
| Identificant IUCN |
|
|---|
| Identificant NCBI |
|
|---|
| Identificant TPDB |
|
|---|
| Identificant GBIF |
|
|---|
| Identificant WoRMS |
|
|---|
| Numèro EE |
|
|---|
| Indicatiu |
|
|---|
| Còde AITA |
|
|---|
| Còde OACI |
|
|---|
| Còde mnemonic |
|
|---|
| Identificant JPL Small-Body Database |
|
|---|
| Còde de l'observatòri Minor Planet Center |
|
|---|
| Identificant Structurae |
|
|---|
| Identificant Emporis |
|
|---|
| Numèro CAS |
|
|---|
| numèro EINECS |
|
|---|
| SMILES |
|
|---|
| InChI |
|
|---|
| InChIKey |
|
|---|
| Còde ATC |
|
|---|
| Numèro E |
|
|---|
| Identificant UNII |
|
|---|
| Numèro RTECS |
|
|---|
| Identificant ChemSpider |
|
|---|
| Identificant PubChem (CID) |
|
|---|
| Numèro ZVG |
|
|---|
| Identificant ChEBI |
|
|---|
| Numèro ONU |
|
|---|
| Còde Kemler |
|
|---|
| Identificant Drangbank |
|
|---|
| Mencion de dangièr SGH |
|
|---|
| Identificant Wine AppDB |
|
|---|
| Identificant d'un satellit NSSDC |
|
|---|
| SCN |
|
|---|
|
|
| Autres informacions
|
| Capitala |
La Valeta
35º 50' N, 14º 35' È |
|---|
| Mai granda vila |
Birkirkara |
|---|
Superfícia
- Totala
- Aiga (%) |
Classat 183en
316 km²
Negligible % |
|---|
Populacion
- Totala (2008)
- Densitat |
Classat 165en
419 285 ab.
1 282 ab./km² |
|---|
Independéncia
Data |
del Reialme Unit
21 de setembre de 1964 |
|---|
| Gentilici |
maltés -esa |
|---|
| Fus orari |
UTC +1 (estiu +2) |
|---|
| Indicatiu telefonic |
+356 |
|---|
Sa capitala es La Valeta.
Lo gentilici es maltés -esa.
Somari
Lo sieu nom ancian foguèt Melita (Μελίτη) derivat de mèl. Foguèt una colònia fenícia qu'amb lo temps demorèt dins l'orbita de Cartage.
A la Primièra Guèrra Punica èra en mans dels cartagineses e foguèt atacada per la flòta romana dirigida per Atilius Regulus, lo 257 aJC, mas foguèt pas ocupada.
A la Segonda Guèrra Punica la garnison cartaginesa èra comandada per Amilcar, filh de Gisgó, que se rendèt davant la flòta de Tibèri Semproni çò 218 aJC e dempuèi apertenguèt alavetz a Roma e incorporada dins la província de Sicília.
Après una brèva dominacion bizantina en 533 e un probable atac dels vandals, Malta foguèt conquistada en 870 pels arabis, que la siá influéncia pòt èsser trobada dins la lenga maltesa modèrna, una lenga fòrtament romanizada qu'a l'origina deriva de l'arabi vernacular.
En 1530 los Cavalièrs de Sant Joan s'establiguèron en Malta. Consideravan l'illa coma la pòrta del cristianisme de cogant e l'adornèron amb fòrça temples e fortalesas.
Los angleses demorèron ailà mai d'un sègle e mièg. Obtenguèt l'independéncia en 1964 e après 1974 es una republica, qu'aperten dempuèi 2004 a l'Union Europèa.
