L'ongrés es una lenga finoogrica d'Euròpa Centrala. Es la lenga oficiala d'Ongria, a mai se parla dins de regions ongresas de Serbia, Eslovaquia, Ucraïna, Croàcia e Romania, e tanben (dempuèi lo 1èr de mai de 2004) es oficiala dins l'Union Europèa.

Infotaula de lengaOngrés
magyar nyelv — magyar Modifica el valor a Wikidata
RegionEuròpa Centrala
Locutors14 milions (2023)[1]
TipologiaSOV
Classificacion lingüistica
Estatut oficial
Oficial deOngria
Union Europèa
Serbia (Voivodina)
Àustria (Burgenland)
Eslovènia (Prekmurje)
Minoritats significativasRomania (Transilvània)
Eslovaquia
Croàcia
Ucraïna
Estatut de conservacion
Menaçat

CRCritically endangered (En dangièr critic)
SESeverely endangered (En dangièr sevèr)
DEDevinitely endangered (En dangièr definitiu)
VUVulnerable (Vulnerable)
Segur

NENot Endangered (Non en dangièr)
Còdis lingüistics
ISO 639-1hu Modifica el valor a Wikidata
ISO 639-2hun Modifica el valor a Wikidata
ISO 639-3hun Modifica el valor a Wikidata
Ethnologuehun Modifica el valor a Wikidata
Glottologhung1274 Modifica el valor a Wikidata
Linguasphere41-BAA-a Modifica el valor a Wikidata
ASCL3301 Modifica el valor a Wikidata
IETFhu Modifica el valor a Wikidata
Mòstra
Article primièr de la Declaracion dels Dreches de l'Òme en ongrés:

1. cikk

Minden emberi lény szabadon születik és egyenlő méltósága és joga van. Az emberek, ésszel és lelkiismerettel bírván, egymással szemben testvéri szellemben kell hogy viseltessenek.
Mapa
Zonas d'Euròpa Centrala amb locutors d'ongrés

Fonetica e escritura

modificar

A l'origina aquesta lenga fasiá servir un sistèma d'escritura runica (rovásírás, székely rovásírás o simplament rovás), pr'aquò Sant Estève, lo primièr monarca del Reialme d'Ongria entamenèt una reforma per adoptar l'alfabet latin parallèla a la conversion al cristianisme que se faguèt lo país. Uèi s'emplega una varianta d'aqueste alfabet amb qualques letras particularas, amb d'accents per las vocalas (coma ő i ű), e de combinasons de consonas (digrafs) coma gy, cz o sz que son particularas a aquesta lenga.

Lèxic de basa

modificar
  • Szervusz (o forma corta szia – Adieu (a una persona)
  • Sziasztok / Szervusztok – Adieussiatz (per mai d'una persona)
  • Hogy vagy? – Cossí va? (informal)
  • Hogy van? – Cossí va? (formal en vossejar)
  • Hogy vagytok? – Cossí anatz? (per mai d'una persona)
  • Jól vagyok, köszönöm – Va plan, mercé
  • Jó reggelt – Bonjorn (de matin)
  • Jó napot – Bonjorn (lo demai del jorn nap es jorn o/e solelh)
  • Jó estét – Bona nuèch
  • Viszontlátásra (o forma corta viszlat) – Adieu (per partir)
  • Igen – Òc
  • Nem – Non
  • Köszönöm – Mercé
  • Köszönöm szépen – Mercé plan
  • Köszi – Mercé (colloquial)
  • Szivesen – De res
  • Bocsánat! – Perdon!
  • Károly vagyok – Soi Karoly (Carles)
  • Értem – Compreni
  • Nem értem – Compreni pas
  • Nem tudom - Sabi pas
  • Hol van...? – Ont es...?
  • Nyitva dobèrt
  • Zarva barrat

Distribucion geografica actuala

modificar
País Parlants
Ongria 9.500.000-10.000.000 (2001)
Romania
(principalament Transilvània)
1.443.970 (2002)
Eslovaquia 520,528 (2001)
Serbia
(principalament a Voivodina)
293.299 (2002)
Ucraïna
(principalament a la Transcarpàcia)
149.400 (2001)
Estats Units 117.973
Canadà 75.555 (2001)
Israèl 70.000
Àustria
(principalament a Burgenland)
22.000
Croàcia 16.500
Eslovènia 9.240

Total 12.000.000-13.000.000
Fònt: Ethnologue

Vejatz tanben

modificar
  1. «Hungarian Learning Community and Resources: How many people speak Hungarian?». academy.europa.eu. [Consulta: 11 de decembre de 2024]