Kowait
Kowait[2] (prononciat [kuˈwajt]; en arabi: الكويت?, al-Kuwayt), oficialament l'Estat de Kowait (en arabi: دولة الكويت?, Dawlat al-Kuwayt), es un estat d'Asia Occidentala situat au fons dau golf Persic.
| Kowait | |
| Imne:
النشيد الوطني, Al-Nasheed Al-Watani | |
 | |
Capitala | |
Gentilici kowaitian, kowaitiana[2] | |
Forma de govèrn monarquia constitucionala (emirat) | |
Emir | |
• Totala 17 818[3] km² | |
• Densitat 200,2 ab./km² | |
dinar kowaitian ( د.ك, KWD) | |
+965 | |
KWT | |
UTC+3:00 | |
modificar  |
Es situat dins lo nòrd-èst de la peninsula Aràbia, confronta Iraq au nòrd, l'Arabia Saudita al sud.
Fòrt dins l'indústria petrolifèra, Kowait es membre de l'Organizacion dels Païses Exportadors de Petròli.
Geografia
modificar
Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !Istòria
modificarPeriòdes precoloniau e coloniau
modificarPoblat dempuei lo periòde mesopotamian, lo territòri dau Kowait actuau serviguèt de comptador marchand durant l'Antiquitat e l'Edat Mejana per leis abitants de la region e per certanei pòbles europèus ò asiatics (Grècs, Romans, Portugués, Pèrses... etc.).
En 1715, una dinastia originària d'Arabia Centrala, leis Al Sabah, ne'n prenguèt lo contraròtle. Desvolopèt rapidament lo comèrci ambé leis Índias e aquò atirèt l'atencion dei Britanics. En despiech de la senhoriá — teorica — otomana sus lo principat Al Sabah, Londres exerciguèt son influéncia dins la region e la placèt sota sa proteccion en 1899. En 1913, de negociacions entre Britanics e Turcs permetèron de fixar lei premierei frontieras de l'emirat. Un an pus tard, Kowait venguèt oficialament un protectorat britanic. Lo traçat frontalier foguèt rapidament contestat en 1920 per Ibn Saud que conquistèt lo sud de Kowait. Pasmens, una intervencion britanica l'empachèt d'ocupar lo nòrd que formèt lo Kowait modèrne après una novèla definicion dei frontieras en 1922.
A partir de 1934, la British Petroleum Company e la Gulf Oil Corporation of America s'associèron per fondar la Kuwaït Oil Company e explorar lo territòri de l'emirat en cèrca de jaciments de petròli. La produccion acomencèt en 1946 e assegurèt la prosperitat deis Al Sabah.
Lo Kowait independent
modificarLo periòde democratic
modificarLo 19 de junh de 1961, Londres renoncièt a son protectorat e Kowait retrobèt sa sobeiranetat. En 1962, una constitucion parlamentària foguèt adoptada. Gràcias ai revenguts petroliers, Kowait modernizèt son administracion e fondèt d'institucions modèrnas. Dins aquò, l'emir gardèt un contraròtle estricte sus la vida politica e, en decembre de 1975, la victòria electorala dei partits de senèstra entraïnèt la suspension de la constitucion.
Lei menaças iraquianas e iranianas
modificarKowait integrèt la Liga Aràbia tre son independéncia mai deguèt rapidament s'aparar còntra leis ambicions de sei vesins. Per aquò, lo país chausiguèt de jogar la carta dau sostèn a la causa aràbia en fàcia d'Israèl (embargs petroliers en 1967 e en 1973, condamnacion deis acòrds de patz entre Egipte e Israèl, sostèn financier a l'OLP... etc.) ambé l'objectiu de trobar de sostèns au sen dau mond arabi.
Pasmens, aquò permetèt pas d'alunchar la menaça d'Iraq — Bagdad aviá revendicat Kowait coma una partida de son territòri fins a una intervencion britanica en 1961 — e l'abséncia de definicion clara de la frontiera entre lei dos país dins lo sector de Chatt el-Arab agravèt lei tensions. Ansin, en març de 1973, l'armada iraquiana mobilizèt sei tropas a la frontiera avans de renonciar a una guèrra en fàcia de l'oposicion dei monarquias petrolieras. Dins aquò, Kowait mantenguèt sei relacions ambé Bagdad en causa de son ostilitat a la Revolucion Iraniana. De 1980 a 1988, sostenguèt Saddam Husayn dins sa guèrra còntra Teheran, çò qu'entraïnèt en 1981 lo bombardament d'installacions petrolieras kowaitianas per l'armada iraniana. D'organizacions chiitas, sostengudas per lo govèrn iranian, organizèron tanben plusors atemptats còntra d'interès kowaitians.
Pasmens, après la fin de la Guèrra Iran-Iraq, lei relacions ambé Bagdad se desgradèron tornarmai car Kowait refusèt d'aleujar lo deute iraquian. Au contrari, Kowait sostenguèt una aumentacion generala de la produccion petroliera que permetiá de demenir lo pretz deis idrocarburs e d'estranglar l'economia de son vesin. Lo 2 d'aost de 1990, Saddam Husayn ordonèt donc l'invasion de l'emirat que foguèt rapidament ocupat. Aquò entraïnèt una reaccion viva de la comunautat internacionala e una coalicion militara menada per leis Estats Units liberèt lo país en març de 1991 après una brèva guèrra. En novembre de 1994, Iraq reconoguèt finalament lei frontieras kowaitianas mai lei tensions frontalieras demoran totjorn importantas. De represalhas toquèron leis abitants sospichats de collaboracion e lei Palestinians (170 000 personas) assimilats a l'OLP qu'aviá chausit lo camp iraquian.
Kowait dempuei 1991
modificarAprès una brèva temptativa de restauracion en 1980, la vida parlamentària foguèt tornarmai suspenduda en 1986. Pasmens, l'invasion iraquiana obliguèt l'emir a acceptar de concessions politicas. Dempuei 1991, Kowait conoís donc un periòde de democracia fòrça limitada. D'eleccions son ansin regularament organizadas mai son generalament aisament ganhadas per lei partisans deis Al Sabah que mantènon un contraròtle estricte de la societat. En particular, lei pòstes principaus dau govèrn demoran entre lei mans de princes eissits de la dinastia. Pasmens, leis oposicions liberalas e, subretot, islamistas contunian de se renfòrçar.
Economia
modificarCultura
modificarLiames extèrnes
modificarBibliografia
modificarNòtas e referéncias
modificar
- ↑ «Kuwait's Constitution of 1962, Reinstated in 1992» (en anglés).
- ↑ 2,0 et 2,1 Preconizacions del Conselh de la Lenga Occitana. clo-occitan.com, p. 126.
- ↑ The World Factbook. ««Kowait»» (en anglés). Central Intelligence Agency.