Govèrn
Lo govèrn (var. govern;[1] en grèc ancian: κυβερνάω, kybernáō) es l'institucion d'un Estat encargada del poder executiu. Los membres d'un govèrn son generalament designats jos lo nom de «ministre» o «secretari d'Estat», plaçat jos l'autoritat d'un «Cap de govèrn». Lo govèrn decidís e entrepren las accions necessàrias per conduire de l'Estat. Es responsable davant los ciutadans.
Tipologia
modificarPoliticament, dins un regim parlamentari, lo govèrn parteja lo poder executiu amb lo cap de l'Estat que pòt èsser un monarca (coma en Espanha e al Reialme Unit) o un president elegit al sufragi universal dirècte (coma en França) o indirècte. Es responsable davant lo Parlament dins un regim parlamentari o semipresidencial.
Un govèrn se constituís generalament, jos l'autoritat d'un Cap de govèrn, que pòt èsser nomenat Primièr ministre (coma en França), President del Conselh (coma en Itàlia e en França jos la IIIa e la IVa Republica), o encara Cancelièr (coma en Alemanha), e de ministres. Es responsable politicament davant lo parlament dins un regim de tipe parlamentari. Cada ministre es titular d'un pòrtafuèlha ministerial. Los ministres son solidaris e lo govèrn es doncas un organ collegial. La demission del cap del govèrn entraina aquela de tot lo govèrn.
Dins un regim presidencial (coma als Estats Units d'America), lo govèrn se plaça jos l'autoritat dirècta d'un cap de l'Estat e es pas responsable davant lo Parlament. Los ministres compausant lo govèrn son individualament responsables davant lo cap de l'Estat; s'agís doncas pas d'un organ collegial.
Dins un sens larg, lo govèrn designa l'ensemble dels poders publics constitucionals, es de dire de las institucions centralas previstas par la Constitucion e dispausant del poder politic. Par exemple per la França, lo govèrn de la Cinquen Republica francesa se constituís del president de la Republica, del govèrn stricto sensu, del Parlament e del Conselh Constitucional. Es dins aquel sens del tèrme de govèrn que se pòt dire qu'un Estat se compausa d'un territòri, d'una populacion e d'un govèrn. Es tanben dins aquel sens que lo «mode de govèrn» designa lo regim politic d'un Estat.
Nòtas e referéncias
modificar- ↑ «Gouvernement» (en francés). Multidiccionari Occitan Dicod'Òc. Congrès permanent de la lenga occitana.