Alègre (Auvèrnhe)

Alègre^[1] (Allègre en francés) z-es una comuna de Velai o d'Auvèrnhe, situada dins lo departament del Naut Léger e la region d'Auvèrnhe-Ròse-Aups, ancianament d'Auvèrnhe.

Alègre
Allègre

La Pòrta de Monsieur, entrada sud de la muralha exteriora delh chastèl

Geografia fisica

Coordenadas

45° 12′ 01″ N, 3° 42′ 45″ E

Superfícia

23,57 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

1 172 m
1 040 m
880 m

Geografia politica

Lengadòc

França

Plana delh Naut Velai granitic (chapluòc delh canton d'Alègre davant 2015)

Intercom
244300240

CA delh Puèi de Velai

Cònsol

Gilbert Meyssonnier
(2020-2026)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2018)

884 ab.

Evolucion de la populacion

902 ab.

Densitat

40,69 ab./km²

Autras informacions

alegrà(t ?, s ?)

43270

Geografia

Comunas vesinas

Distanças e posicion relativa

Alègre

Monlet
(2,4 km)

Ciaus d'Alègre
(3,4 km)

La Chapèla Bertin
(5,3 km)

Vernassal
(5,5 km)

Varenas de Sent Onorat
(6,0 km)

Fins-Sent-Genèis
(7,1 km)

Josat
(8,0 km)

Perimètre delh territòri

Comunas confrontantas de **Alègre**
La Chapèla Bertin	Monlet
Varenas de Sent Onorat		Ciaus d'Alègre
Fins-Sent-Genèis	Vernassal

Toponimia

Las fòrmas ancianas son In pago Vellaico, in vicaria de Vetula Civitate, in loco...Grazaco, en latin, en 946, Graziacum, en latin, vas 1090, Grasac, en 1142, Gradac, en 1144, Grasacum, en latin, en 1164, Alegre, vas 1217, Fraternitas de S. Agracio apud Alegrium, en latin, en 1222, Ecclesia de Grazat, en 1263, Allegrium, en 1288, La paroisse d'Aleigre, en 1398, Allègre, en 1439, Allegrium, en 1484, Le lieu de Grazat, faulxbourgs d'Alegre, en 1567, Alaigre, en 1620.
La prononciacion aproximativa a Josat z-es [a'vɛgɾə] ^[2]. Grasac èra lo nom de la vila e dels barris, Alègre del chastèl ^[3].
Lo prumèir nom, Grasac, dispareissut, prononciat [gra'zat] tanlèu lo sègle XII, ven del nom latin d'òme Gratius, ambelh sufixe -acum [latinizacion delh sufixe gallés -ācon]. Lo sens delh nom del chastèl, Alègre, es « de jòi, gait »; aquò's un nom de persona (de senhor) ^[4]. Alègre, ancianament Grasac, èra probablament una anciana granda proprietat antica qu'aviá per mèstre Gratius.

Mentèiras

Las fòrmas ancianas son Menteiras en 1259, Mansus de Menteyras en 1311, Menteriæ en 1323, Mentieres (mapa de Cassini, alh secle XVIII) ^[5].
Aquò's un nom comparable a Mentèira, près de Sant Flor. Menteira(s) ven delh latin mentha, « menta », e delh sufixe -aria,^[6] o de lors resultats, un luòc ont i a de menta (o benleu de mentastre ?). Lo plural, constant, a una foncion collectiva.

Sassac

Las fòrmas ancianas son Sassac en 1222 e 1263. I a d'autres Sassac en Naut Léger, dont un a Chaumelh, escrit Cessac en 1311 ^[7].
Sassac poiriá èsser l'equivalent de Cessac (Gironda), explicable pelh nom gallic d'òme *Cessos o Cissos, ambelh sufixe -acum ^[8]^,^[9].
Segon Joan Arçac, l'etime seriá Sattiacum, de Sattius, amb redoblament delh radical latin satis [« pro »] o delh gallic satio [sufisença, richessa, benlèu tropa ? ^[10]] ^[11].

Istòria

En 1789, Alègre èra de la província d'Auvèrnhe, de l'eleccion e subdelegacion de Briude e del presidial de Riam. Sa glèisa parochala, diocèsi del Puèi de Velai e archipreirat de Sant Pàulhan, èra dedicada a Sant Martin; l'avesque presentava a la cura ^[3].
Alègre èra qualificat de segonda baroniá d'Auvèrnhe; las chastelaniás de Chaumelh sobeiran, de Combret, de Las Inhas, de Sant Just e de Vialanòva (quenha ?) ne'n dependián. Lo 30 de julhet de 1576, saguèt erigida en marquesat. Peatge suprimit per arrèst delh Conselh lo 26 d'octobre de 1744 ^[3].
En 1825, la comuna de Foraine-d'Allègre (en francés) saguèt annexada a Alègre ^[12]. Probable que la comuna se limitava a la vila davant 1825, o pas gaire mai.

Administracion

Lista delhs cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta
2014	(2026)	Gilbert Meyssonnier
març de 2008	2014	Jean-Luc Fraisse
març de 2001	2008	Robert Baylot	divèrs dreita
davant 1988	?	Rémi Taulelle
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Davant la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra delh canton d'Alègre (chapluòc); es avòra delh canton de la Plana del Naut Velai granitic.

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 959, totala: 974

997

885

897

1 050

2 033

1 990

2 048

1 995

1 960

1 806

1 747

1 802

1 674

1 732

1 844

1 695

1 851

1 720

1 777

1 681

1 726

1 503

1 452

1 451

1 447

1 371

1 378

1 487

1 512

1 459

1 313

1 176

1 007

1 008

1 008
1 033

2009

2010

996
1 020

987
1 010

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

En 2018 la populacion èra de 884 abitants e la densitat èra de 37,51 ab/km².

Demografia Foraine-d'Allègre (nom francés)