Salèrn (Auvèrnhe)
|
Vilatge d'Occitània | 
|
Salèrn (Salers en francés) z-es 'na comuna occitana d'Auvèrnhe dins lo ròdol dels monts de Chantal e dins lo departament del Chantal de la region d'Auvèrnhe-Ròse-Aups, ancianament d'Auvèrnhe .
|
Salèrn
Salers | ||
|---|---|---|
 | ||
| Lo sauvatèrra de Salèrn. | ||
| ||
| ||
| Geografia fisica | ||
| ||
| Coordenadas | 45° 08′ 20″ N, 2° 29′ 42″ E | |
| Superfícia | 4,85 km² | |
| Altituds · Maximala · Mejana · Minimala |
1 207 m 940 m 830 m | |
| Geografia politica | ||
| País |  Auvèrnhe | |
| Estat |  França | |
| Region 84 |
Auvèrnhe-Ròse-Aups, ancianament d'Auvèrnhe  | |
| Departament 15 |
Chantal  | |
| Arrondiment 152 |
Arrondiment de Mauriac | |
| Canton 1522 |
de Mauriac, ancianament de Salèrn (chapluòc) | |
| Intercom 241501139 |
Comunautat de comunas del país de Salèrn | |
| Cònsol | Jean-Louis Faure (2014-2020) | |
| Geografia umana | ||
| Populacion Populacion totala (2018) |
328 ab.  333 ab. | |
| Densitat | 71,75 ab./km² | |
| Autras informacions | ||
| Gentilici | salernés (?), salernesa (?) o sagranèir, sagranèira | |
| Còde postal | 15140 | |
| Còde INSEE | 15219 | |
Salèrn z-a bailat son nom a : 'na raça de vachas, la Salèrn, un tipe de formatge, lo Salèrn e a'na liquor, la Salèrn.
Geografia
modificar
Salèrn se trapa a l'oest dels volcans del Chantal a 'na nautor de 900 m ; domina la val de la Maròna. Fuguèt bastida a quarteir de son chastèu e z-es demorada dins un certe isolament qui l'empachèt de créisser.
Perimètre del territòri
modificar
Toponimia
modificarLas fòrmas ancianas son Salernum, en latin, en 1100, Salerium, latinizacion de 1142, Salerie, en 1198, Salerna, en 1268 ; S-GV-DE-SALERN, sagèl de G. de Salèrn, en 1284, Strata Salernesa, en latin, en 1350 Salerne, en 1371, Celhernum, latinizacion de 1420, Sallerne, en 1600, Salhers, en 1645, Saler, en 1682 [1]. Salèrn ven benleu d'una racina preceltica *sal-, de sens oronimic, amb lo sufixe prelatin -ernu [2],[3]. A causa de Salèrne (Itàlia), probablament lo meime nom, que pòt dificilament èsser celtic a causa de sa localizacion, semblariá imprudent de supausar de gallic (gal, gallés) dins Salèrn e Delamarre plaça pas lo nom dins son diccionari [4].
La finala -rn es imprononciabla de lonja en occitan. Demòran doás possibilitats, siá amudir l' -n, siá ajustar una vocala de sosten. La fòrma modèrna amudís l' -n, mas las atestacions de 1268, 1371 e 1600 pòdon faire pensar que l'usatge aviá esitat amb la segonda possibilitat.
Lo gentilici sagranèir sembla curiós. Mas aquò's pas impossible de l'explicar : Salèrn articulat coma *Saguèr(n) (alteracion de -l- intervocalica en naut-auvernhàs), doncas lo gentilici supausat *salernèir passa a *saguernèir, pueis *sagrenèir (metatèsi), pueis *sagranèir (assimilacion vocalica benleu influenciada per sagrat). Aquela explicacion fai pas pròva.
Istòria
modificar
Salèrn fuguèt bastida a quartèir de la tor dau chastèu daus senhors de Salèrn qui participèron a las crosadas. Au sègle XV se fortifiquèt per s'aparar daus òmis d'armas de la Guèrra de Cent Ans. Lo 1èr de feurèir de 1586 la resisténcia de Salèrn empachèt los uganauds de prendre la viala. En 1666 lo senhor de Salèrn perdiguèt son títol e lo chastèu fuguèt destruit perque z-aviá fait executar un enemic sobre sas tèrras sens passar per la justícia dau rei. Sos bens fuguèron donats a la familha Scorailles. A la Revolucion Francesa Salèrn devenguèt un chapluòc de canton mes demorèt isolada.
Blasonament : "De gules amb un chastèl daur, ambe lo cap d'azur charjat de tres floralís d'aur".
Administracion
modificar- Davant la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton de Salèrn; es ara del canton de Mauriac.
Demografia
modificar
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 | 1841 | 1846 | 1851 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1 134 | 1 645 | 1 497 | 1 183 | 1 286 | 1 282 | 1 243 | 1 274 | 1 026
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1856 | 1861 | 1866 | 1872 | 1876 | 1881 | 1886 | 1891 | 1896 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 987 | 985 | 1 090 | 1 033 | 1 026 | 1 049 | 1 019 | 1 015 | 907
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1901 | 1906 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1946 | 1954 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 887 | 760 | 743 | 603 | 620 | 630 | 608 | 558 | 561
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2008 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 533 |
521 |
480 |
451 |
439 |
401 |
368 |
364 |
364 370 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2009 | 2010 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 361 368 |
358 365 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fonts | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.
Luòcs e monuments
modificarMonuments
modificar
* Glèisa de Sant Matèu ?(sègle XV) ambé sa mesa au tombèu policròma de 1495.
Personalitats ligadas amb la comuna
modificarVeire tanben
modificarLigams extèrnes
modificarNòtas e referéncias
modificarNòtas
modificarReferéncias
modificar- ↑ http://archives.cantal.fr/ark:/16075/a011351496862Jh4pg9
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 639
- ↑ Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 74
- ↑ Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012
