Pedro Álvares Cabral

Pedro Álvares Cabral[A] (Belmonte, 1467 o 1468 — Santarém, c. 1520) èra un fidalgo, comandant militar, navegador e explorator portugués, conegut coma lo descobreire de Brasil. Realizèt la primièra exploracion significativa sus la còsta nordèst d'America del Sud, la revindicant pel Portugal. Mas los detalhs de la vida de Cabral son rares, se sap que ven d'una familha nòbla basada dins la província interiora e recebèt una bona educacion classica.

Foguèt nomenat al cap d'una expedicion en Índia en 1500, seguent la rota novelament obèrta per Vasco da Gama, contornant l'Africa. L'objetiu d'aquela entrepresa èra de tornar amb d'espècias preciosas e establir de relacions comercialas amb Índia — contornant lo monopòli sul comèrci d'espècias, dins las mans de comerçants arabs, turcs e italians. En seguida sa flòta, de 13 naus, s'alunhèt pro de la còsta africana, benlèu intencionalament, desbarcant dins çò que li pareguèt èsser una illa granda a que donèt d'en primièr lo nom de Vera Cruz (Cruz Veraia) e que Pêro Vaz de Caminha ne fa referéncia. Explorèt lo litoral e percebèt que la granda massa de tèrra seriá benlèu un continent, mandèt en seguida una nau per notificar lo rei Manuèl I de la descobèrta de las tèrras. Coma lo territòri novèla se trobava dins l'emisfèri portugués traçat pel Tractat de Tordesilhas, lo revendiquèt per la Corona Portuguesa. Aviá desbarcat en America del Sud, e las tèrras qu'aviá revindicadas pel Realme de Portugal mas tard constituiguèron lo Brasil. La flòta s'avitalhèt e contunhèt cap a l'èst, per tòca de tornar prene lo viatge cap a Índia.

Dins aquela meteissa expedicion una tempèsta dins Atlantic Sul provoquèt la pèrda de set naus, las sièis embarcacions restantas benlèu s'encontrèron dins lo Canal de Moçambic abans de contunhar cap a Calecute, en Índia. Cabral d'en primièr obtenguèt succés dins la negociacion dels drechs de comercializacion de las espècias, mas los comerçants arabs consideravan lo comèrci portugués coma una menaça per lo lor monopòli e provoquèron una ataca de musulmans e indós a l'establiment portugués. Los portugueses patiguèron de las victimas fachas e las instalacions foguèron destruïdas. Cabral se venjèt de l'ataca pilhant e brutlant la flòta araba e, en seguida, bombardèt a ciutat en represalha a l'incapacitat del sieu governaire per explicar çò que se passèt. De Calecute l'expedicion s'anèt a Cochin, autra ciutat-estat indiana, ont Cabral venguèt amic amb lo governaire e carguèt sas naus amb las espècias cobejadas abans tornar cap a Euròpa. Malgrat la pèrda de vidas umanas e de naus, lo viatge de Cabral foguèt considerat coma un succés al sieu retorn al Portugal. Los beneficis extraordinaris resultants de la venta de las espècias enfortiguèron las finanças de la Corona Portuguesa e ajudèron a lançar las basas d'un Empèri Portugués, que s'espandrà de las Americas fins a l'Orient Extrèma.[B]

Cabral foguèt mai tard escartat quand una nòva flòta foguèt reunïda per establir una preséncia mai fòrta en Índia, benlèu a causa d'una brega amb Manuèl I. Avent perdut la preferéncia del rei, se presentèt dins vida publica, existís pauc de documents sus la darrièra partida de sa vida. Sas realizacions casèron dins l'oblit per mai de 300 ans. De decennias après l'independéncia del Brasil de Portugal, al sègle XIX, la reputacion de Cabral comecèt a se resabilir per l'Empraire Pèire II de Brasil. Alara, los istorians faguèron controvèrsia se Cabral foguèt lo descobreire de Brasil e se la descobèrta foguèt accidentala o intencionala. Lo dobte primièr se resolguèt per l'observacion de que los rares encontres superficials fachs pels explorators abans el foguèron mal notats e pas res per contribuir al desvolopament e a l'istòria futurs de la tèrra que vendrà lo Brasil, sola nacion de las Americas ont la lenga oficiala es lo portugués. Per la segonda, pas cap de consens definitiu se formèt e l'ipotèsi de descobèrta intencionala manca de pròvas solidas. Pasmens, malgrat se lo sieu prestigi foguèt amagat per la celebritat dels autres exploraires de l'epòca, Cabral es uèi considerat coma una de las personalitats mai importantas de l'Èra de las Descobèrtas.

Biografia

modificar

Joventut

modificar

Elevat coma membre de la noblesa portuguesa, Cabral foguèt enviat a la cort del rei Anfóns V en 1479, quand aviá gaireben 12 ans. Estudièt las umanitats e foguèt entraïnat per lutar e utlizar las armas. Aviá gaireben 17 ans lo 30 de junh de 1484, quand foguèt nomenat moço fidalgo (un títol de mendre importança normalamente donat a de joves nòbles) pel rei Joan II.

Los documents sus sas accions abans 1500 son fòrça incompletas, mas Cabral benlèu viatjèt en Africa del Nòrd, coma ja o avián fach los sieus rèires e qu'èra abitual pels joves nòbles de son epòca. Lo rei Manuèl I, qu'aviá accedit al tròn dos ans abans, li acordèt una renda annala d'una valor de 30 mila reals lo 12 d'abril de 1497. A la meteissa epòca, recebèt lo títol de fidalgo del Conselh del Rei e foguèt nomenat Cavalièr de l'Òrdre del Crist. Existís pas cap d'imatge o descripcion fisica detalhada de Cabral contemporanèas. Se sap qu'èra fòrt e egalava lo sieu paire en grandor (1,90 metres). Lo carctèr de Cabral foguèt descrich coma cultivat, cortés, prudent, generós, tolerant amb lo enemics, umble, mas tanben s'encresiá fòrça al respècte que diviá venir de sa qualitat de nòble.

Descobèrta de Brasil

modificar

Capitani general

modificar
 
Rota seguida per Cabral de Portugal cap a Índia en 1500 (en roja) e la rota de retorn (en blau).

Lo 15 de febrièr de 1500, Cabral foguèt nomenat capitani general d'una expedicion cap a Índia. Èra abitual a l'epòca que la Corona Portuguesa nomene de nòbles per comandar d'expedicions navalas e militaras, quina que siá l'experiéncia o la competéncia d'aqueles. Èra lo cas pels capitanis de las naus comandadas per Cabral — la majoritat èra nòbla coma el. La practica èra riscada, que l'autoritat podava caser dins de mans gaireben incompetentas e incapablas coma podava tanben caser dins de mans talentosas coma Afonso de Albuquerque o João de Castro.

Pauc de detalhs al respècte dels critèris utilizats pel govèrn portugués per causir Cabral coma cap de l'expedicion cap a Índia passèron lo temps. Dins lo decret reial que lo nomenèt capitani general, las razons donadas son "merites e servicis". Pas res pus se sap sus sas qualificacions. Segon l'istorian William Greenlee, lo rei Manuèl I "sens dobte o conessiá plan dins la cort". E tanben "lo ròtle de la familha Cabral, la leialtat incondicionala d'aqueles per la Corona, l'aparéncia pessonala de Cabral e la capacitat qu'aviá mostrat al la cort e e lo conselh èran de fators importants". Tanben li foguèt favorabla l'influéncia dels sieus fraires, que fasián partit del conselh del rei. A causa del nívèl d'intrigas políticas present a la cort, Cabral deviá èsser partit d'una facccion que faguèt favorable a sa nominacion. L'istorian Malyn Newitt sosten l'idèa d'una manòbra oculta, que la causida de Cabral "foguèt un ensag deliberat d'equilibrar los interesses de las faccions rivalas de las familhas nòblas, alara paréis qu'aviá pas per qualitat pas que la recomendacion e pas cap d'experiéncia per comandar de grandas expedicions".

 
Nau de Pedro Álvares Cabral coma o conta lo Livro das Armadas, Acadèmia de las Sciências de Lisbona.

Cabral venguèt lo cap militar de l'expedicion, alara que de navegadors mai experimentats foguèron destacats per l'expedicion per l'ajudar suls afars navals. Los mai importants d'aqueles foguèron Bartolomeu Dias, Diogo Dias e Nicolau Coelho. Aqueles comandèron, amb d'autres capitanis, 13 naus e 1500 òmens. 700 d'aqueles èran soldats, mas la majoritat èra de civils qu'avián pas d'entraïnament o d'experiéncia del combat.

La flòta aviá doas divisions. La primièra èra compausada de nòu naus e doas caravèlas anant cap a Calecute, en Índia, amb per objetiu de realizar de relacions comercialas e un establiment. La segonda division, constituida d'una nau e una caravela, embarquèt del pòrt de Sofala, dins l'actual Moçambic. En recompensa del capitanejat, Cabral aviá drech a 10 mila cruzados (anciana moneda portuguesa equivalent a gaireben 35 kg d'aur) e a comprar 30 tonas de pebre, al sieu despens, pel tornar en Euròpa. Lo pebre podava alara èsser revendut a Corona Portuguesa, liure d'impòsts. E tanben foguèt autorizat a importar 10 caissas de quin que siá mena d'especia, liure de impòsts. Malgrat un viatge fòrça dangierós, Cabral aviá la perspectiva de venir un òme fòrça ric en cas de retorn al Portugal amb lo cargament. Las espècias èran raras dins l'Euròpa d'alara e fòrça solicitadas.

 
Desbarcament de Cabral a Porto Seguro, òli sus tela d'Oscar Pereira da Silva, 1922. Musèu Istoric Nacional (Rio de Janeiro).

Una flòta precedenta foguèt la primièra a arribar en Índia circunnavegant Arica. aquela expedicion foguèt capitanejada per Vasco da Gama e tornèt al Portugal en 1499. Pendent de decennias Portugal cercava una rota alternativa cap a l'Orient que excluisca la Mar Mediterranèa, alara jol contraròtle de las republicas maritimas italianas e de l'Empèri Otoman. L'expansionisme de Portugal serà, d'en primièr una rota cap a Índia e, mai tard, la colonizacion un pauc pertot pel mond. Lo desir de difusar lo cristianisme catolic en tèrras paganas èra un autre fator que motivèt  l'exploracion. Existissiá tanben una longa tradicion de guèrra contra los musulmans, venent de la luta contra los moros pendent la construcion de la nacion portuguesa. La luta s'espandiguèt d'en primièr per l'Africa del Nòrd, o tanben, pel subcontinent indian. Una ambicion de mai que motivava los exploradors èra de cercar lo mitic Prèire Joan — un poderós rei cristan amb se seriá podut fabregar una aliança contra l'Islam. Fin finala, la Corona Portuguesa volgava obténer una part del comèrci d'esclaus e d'aur dins l'oèst African e dins lo comèrci de las espècias vengudas d'Índia.

Partença e arribada dins una tèrra novèla

modificar

La flòta, jol comendament de Cabral, a 32–33 ans d'edat, partiguèt de Lisbona lo 9 de març de 1500 al miègjorn. Lo jorn d'abans, l'equipatge recebèt una dispensa publica amb una messa e celebracions en preséncia del rei, de la cort, d'una fola nombrosa. Lo matin del 14 de març, la flòta passèt per Grand Canària, la mai granda de las Illas Canàrias. En seguida, s'anèt capa al Cap Verd, una colonia portuguesa situada sus la còsta oèste d'Africa, qu'atenguèt lo 22 de març. Lo jorn seguent, una nau amb 150 òmens, comandada per Vasco de Ataíde, desapareguèt sens daissar de rèstes. La flòta crosèt la Linha d'Eqüator lo 9 d'abril e naveguèt cap a l'oèst distanciant mai possible lo continent african, utilizant una tecnica de navigacion coneguda coma la volta do mar. Los marins apercebèron de varèc lo 21 d'abril, pròva qu'èran près de la còsta. Pròva que se realizèt lo ser del jorn seguent, dimercres, 22 d'abril de 1500, quand la flòta ancorèt dins lo pòrt que Cabral nomenèt Monte Pascoal (qu'èran a una setmana de Pascas).  Lo mont se localiza ara sus la còsta del la region Nòrd-Èst de Brasil.

 
Carta de Pero Vaz de Caminha al rei Manuèl I, informant de la descobèrta de l'Illa de Vera Cruz.

Los portugueses detectèron la preséncia d'abitants sus la còsta, e los capitanis de totas las naus se reuniguèron a bòrd de la nau de Cabral lo 23 d'abril. Cabral mandèt Nicolau Coelho, capitani qu'aviá viatjat amb Vasco da Gama en Índia, per desbarcar e establir lo contacte. Aquel marchèt a tèrra e troquèt de presents amb lo indigènas. Après Coelho tornar, Cabral ordenèt que la flòta s'ane fins al nòrd, ont, après 65 km de viatge, ancorèt lo 24 d'abril dins lo luòc que lo capitani general nomenèt Porto Seguro. Èra un pòrt natural, e Afonso Lopes (pilòt de la nau màger) prenguèt dos indians a bòrd per discutir amb Cabral.

Al primièr contacte, l'encontre foguèt amistosa e Cabral ofrissiá de presents als natius. Los abitants èram caçaires-culheires de l'Edat de la Pèira, que los europèus atribuiguèron lo nom generic d'índians. Los òmens tiravan lor aliment de la caça e de la pesca, alara que las femnas fasián l'agricultura a escala pichona. Se divisián en d'innombrablas tribús rivalas. La tribú que Cabral encontrèt èra los tupiniquins. Unes èran nomads e d'autres sedentaris — avent coneissença del fuòc, mas pas dels metals. De raras tribús practicavan lo canibalisme. Lo 26 d'abril (diumenge de Pascas), al paréisser totjorn mai de natius, Cabral ordenèt als sieus òmens la construccion d'un altar en tèrra, ont una messa catolica foguèt celebrada per Henrique de Coimbra — la primièra sus las tèrras que vendrán lo Brasil.

S'ofriguèt de vin als índians, qu'amèron pas la bevenda. Los portugueses sabián pas qu'èran en preséncia d'un pòble que coneissián plan las bevendas alcoolicas fermentadas, realizadas amb de raïces, tuberculs, ruscas, granas e fruts, de mai d'ochenta tipes.

Los jorns seguents se consacrèron a cargar aiga, manjar, fusta e mai. Los portugueses tanben bastiguèron una enòrma crutz de fusta — benlèu de set metres de naut. Cabral constatèt que la nòva tèrra èra a l'èst de la linha de demarcacion entre Portugal e Espanha establida pel Tractat de Tordesilhas. Lo territòri èra, plan, dins l'emisfèri atribuit a Portugal. Per far solemna la revindicacion de Portugal sus aquelas tèrras, s'erigiguèt la crutz de fusta e una segonda messa foguèt celebrada lo 1èr de mai. En onor a crutz, Cabral nomenèt la tèrra novelament descobèrta Illa de Vera Cruz. Lo jorn seguent, una nau de progiment comandat per Gaspar de Lemos o André Gonçalves (existís una controvèrsia entre las fonts suls mandat), tornèt cap a Portugal per informar lo rei de la descobèrta, amb la carta escricha per Pero Vaz de Caminha.

Viatge cap a Índia

modificar

Tragedia al larg de l'Africa del Sud

modificar
 
Replica de la caravèla Anunciação, comandada per Nuno Leitão da Cunha, a Campinas, São Paulo.

La flòta tornèt al sieu viatge lo 2 o 3 de mai de 1500, naviguant lo long de còsta èst de l'America del Sud. Çò fasent, Cabral foguèt convencut qu'aviá encontrat un continent entièr, e non pas una illa. A l'entorn del 5 de mai, l'esquadra virèt a l'èst cap a Africa. Lo 23 o 24 de mai, las naus encontrèron una tempèsta dins la zona de nauta pression de l'Atlantic Sud, que ne perdèt quatre naus. Lo local exacte del desastre es desconegut — las especulacions van a lo situar près del Cap da Bona Esperança, a sud extrèma del continent african fins a un luòc "en vista de la còsta sudamericana". Tres naus e la caravèla comandada por Bartolomeu Dias — lo primièr europèu a dobrar lo Cap de Bona Esperança en 1488 — naufraguèron, perdent 380 òmens.

Las naus demorantas, a causa del temps marrit e l'equipament damatjats, se separarèron. Una de las naus, comandada per Diogo Dias, partiguèt sola en davant, alara que los autres sièis podèron se regropar. Constituiguèron doas formacions de tres naus cadunas, e lo grop de Cabral naviguèt cap a l'èst, passant pel Cap de Bona Esperança. Determinada la posicion e en vista de la tèrra, contunhèron cap al nòrd e desbarquèron edacòm dins l'arquipèla de canal de Moçambic al nòrd de Sofala. La flòta màger demorèt près de Sofala detz jorns per de reparacions. L'expedicion, en seguida, anèt al nòrd, arribant a Quíloa lo 26 de mai, ont Cabral faguèt un ensag fracassat per negociar un tractat de comèrci amb lo rei local.

De Quiloa, la flòta partiguèt per Melinde, ont desbarquèt lo 2 d'agost. Cabral encontra lo rei local, amb que establiguèt de relacions d'amistat e encambièt de presents. Tanben a Melinde foguèron recrutats de pilòts per la darrièra estapa del viatge cap a Índia. Abans la destinacion finala, desbarquèron a Angediva, una illa ont las naus sul camin de Calecute per reparacions. Alà, las naus foguèron pujadas cap a la plaja, calafetats e pintats. Se faguèron los darrièrs preparatius per l'encontre amb lo governaire de Calecute.

Chaple a Calecute

modificar
 
Retrach tradicional de Pedro Álvares Cabral.

La flòta partiguèt d'Angediva e arribèt a Calecute lo 13 de setembre. Cabral obtenguèt lo succés dins las negociacions amb lo samorin (títol donat al governaire de Calecute) e obtenguèt l'autorizacion per instalar un establiment e un magazin dins la ciutat estat. Al esperar de relacions encara melhoras, Cabral mandèt d'òmens dins de missions militaras a la demanda del samorin. Pasmens lo 16 o 17 de decembre, l'establiment patiguèt d'una ataca de surpresa de gaireben 300 (segond d'autre recits, benlèu de milièrs) arabs musulmans e indians indós. Malgrat la defensa desesperada dels balestièrs, mai de 50 portugueses moriguèron.[D] Los defensors restants se retirèron per las naus, unes a la nada. Pensant que l'ataca resultava del fach qu'èran pas autorizats los comerçants arabs envejosos, Cabral esperèt 24 òras per obténer una explicacion del governaire de Calecute, mas pas cap d'excusas foguèron presentadas.

Los portugueses demorèron indignats de l'ataca de l'establiment e de la mòrt dels companhs e ataquèron 10 naus mercantas dels arabs ancoradas al pòrt. Tuèron gaireben 600 membres d'equipatge e confisquèron lo cargament abans d'incendiar las naus. Cabral tanben ordonèt que sas naus bombardèsson Calecute pendent un jorn entièr en represalha de la violacion de l'accòrd. Lo chaple foguèt atribuit, en partit, a l'animositat portuguesa contra los musulmans, resultat dels sègles dels conflictes amb los moros dins la Peninsula Iberica e en Africa del nòrd. E mai, los portugueses èran determinats a dominar lo comèrci de las espècias e avián pas intencion de permetre que la concuréncia espeliguèsse. Los arabs tanben avián pas interés a permetre que los portugueses trenquèsson lo lor monopòli sus las espècias. Los portugueses avián començat a insistir que lor sián reservat un tractament preferencial dins totes los aspèctes del comèrci. La letra del rei Manuèl I donada per Cabral al governaire de Calecute — tradusida pels sieus interpretas arabs — demandava l'exclusion dels comerçants arabs. Los comerçants musulmans, estimavan qu'anavan perdre sas oportunitats comercialas e lors mejans de subsiténcia, ensagèron de tornar lo governaire indó contra los portugueses. Portugueses e arabs fasián pauc fisança lor uns dels autres outros.

Per l'istorian William Greenlee, los portugueses comprengavan qu' "èram pauc nombroses e qu'aqueles que vendrián cap a Índia dins d'autras flòtas tanben serián sempre en desvantatge numeric; alara aquela traïson se deviá punir de biais tan decisiu que los portugueses foguèsson crenchs e respectats pel futur. Èra la sieuna artilharia superiora que los permetriá de realizar aquel objetiu". Alara, los portugueses realizèron un precedent al subjècte del comportament dels exploradors europèus en Asia pendent los sègles seguents, la politica del canon.

Retorn al Portugal

modificar
 
Manuèl I de Portugal.

Avertit pel reconte de viatge de Vasco da Gama cap a Índia lo rei Manuèl I informèt Cabral de l'existéncia de l'autre pòrt, al sul de Calecute, ont tanben se poiriá establir de relacions comercialas. La ciutat en question èra Cochin, ont la flòta debarquèt lo 24 de decembre. Cochin èra nominalament un territòri vassal de Calecute, qu'el meteis tanben èra dominat per d'autras ciutats estats indianas. Lo governaire de Cochin èra preocupat per aténher l'independéncia de la ciutat, e los portugueses èran dispausats a utilizar la desunion indiana — coma los britanics tanben o faràn 300 ans mai tard. La tactica acabèt per assegurar l'egemonia portuguesa sus la region. Cabral realizèt una aliança amb lo governaire de Cochin, e amb lo líders d'autras ciutats estats, essent capable de realizar un establiment. Fin finala, cargada d'espècias preciosas, la flòta anèt a Cananor, per tòca de comerciar un còp mai abans de partir pel viatge de retorn a Portugal lo 16 de genièr de 1501.

L'expedicion de dirigiguèt cap a la còsta èst d'Africa. Una de las naus s'encalèt dins un banc de sable e comecèt a s'afonsar. Coma cabiá pas dins las autras naus, la carga foguèt abandonada e Cabral ordenèt que la nau siá incendiada. En seguida, la fòta contunhèt cap a em l'Illa de Moçambic (al nòrd èst de Sofala), per se provesir de manjar que las naus sián prestas pel passatge agitat a l'entorn del Cap de Bona Esperança. Una caravèla foguèt enviada a Sofala — un autre dels objetius de l'expedicion. Una segonda caravèla, considerada coma la nau mai rapida de la flòta e capitanejada per Nicolau Coelho, foguèt enviada en davant per donar al rei o de novèlas de succcés dels viatge. Una tresena nau, comandada per Pedro de Ataíde, se separèt de la flòta après la partença de Moçambic.

Lo 22 de mai, la flòta— ara reduita a sonque doas naus — passèt pel Cap de Bona Esperança. Arribèron a Bezeguiche (atuala Dakar, localizada près del Cap Verd), lo 2 de junh. Alà, encontrèron en mai de la caravèla de Nicolau Coelho, la nau comandada per Diogo Dias — que s'èra perduda mai d'un ano après lo desastre dins l'Atlantic Sud. La nau aviá passat per d'aventuras[E] e èra en marrida condicions, amb pas mai que set òmens malauts mal noirits a bòrd — un d'aqueles èra tan flac que morriguèt de bonaur al tornar veire los sieus companhs. Una autra flòta portuguesa tanben èra ancorada a Bezeguiche. Après que Manuèl I aviá estat informat de la descobèrta de Brasil, aviá enviat una flòta menora per l'explorar. Un dels sieus navegadors èra Amerigo Vespucci (explorador italian que lo nom designará America), que contèt a Cabral los detalhs de son exploracion, li confirmèt qu'aviá desbarcat dins un continent entièr e pas sus una simpla illa.

La caravèla de Nicolau Coelho partiguèt lo primièr de Bezeguiche e arribèt al Portugal lo 23 de junh de 1501. La nau de Cabral demorèt en rèire, esperant la nau desapareguda de Pedro de Ataíde e de la caravèla qu'aviá estat enviada a Sofala. Ambedoas naus acabèron per aparéisser e Cabral arribèt a Portugal lo 21 de julhet de 1501, amb d'autras naus arribant los jorns seguents. Al total, doas naus tornèron vuèjas, cinc èra completament cargadas e sièis èran perdudas. Pasmens, las cargas transportadas per la flòta generèron un benefici de 800% per la Corona Portuguesa. Après la venta de las espècias, las receptas cobriguèron los costs de l'equipament de la flòta e de las naus qu'èra perdudas, generant un benefici passant la soma totala dels costs. "Sens se descoratjar de las pèrdas sens precedents que patiguèt, quand arribèt a la còsta de l'èst african, Cabral contunhèt realizar lo pretzfach que li aviá estat atribuit e foguèt capable d'inspirar als oficièrs e ómens sobrevivents tant de coratge", afirma l'istorian James McClymont. "I a pauc de viatges cap al Brasil e Índia que foguèron tan ben executats coma aquel de Cabral", afirmèt l'istorian Bailey Diffie, per qui lo viatge establiguèt un camin cap a l'oberture subte "d'un empèri maritim portugués d'Africa cap a l'Orient Extrèma", e mai tard un "empèri terrèstre al Brasil".

Fin de vida

modificar
 
Tombèl de Pedro Álvares Cabral a Santarém, Portugal.

Après lo retorn de Cabral, Manuèl I comecèt a planificar una autra flòta per far un viatge cap a Índia e per venjar las pèrdas portuguesas a Calecute. Cabral foguèt causit per comandar aquela Flòta de la Venjança. Pendent uièt meses Cabral faguèt totes los preparatius pel viatge, mas per de rasons que demoran foscas, li foguèt levada lo comandament. Aparentament, seriá estat prepausat de dar a un autre navegador, Vicente Sodré, lo comandament independent sus una partida de la flòta – e Cabral s'oposèt fòrça. Se sap pas se foguèt destituit o se demandèt d'èsser liberat de sa carga, que que siá, quand la flòta partiguèt en març de 1502, lo comandant èra Vasco da Gama, un nebot mairal de Vicente Sodré, e non pas Cabral. E mai se sap qu'espeliguèt una ostilitat entre las faccions qu'apiejavan Vasco da Gama e Cabral. A un moment, Cabral daissèt la cort de biais permanent. Lo rei demorèt irritat de la brega, a tal punt que la simpla mencion de l'afar en sa preséncia poiriá provocar lo bandiment de la cort, çò qu'arribèt a un dels sostens de Vasco da Gama.

Après la pèrda de las fovors del rei, Cabral realizèt un avantajós maridatge en 1503 amb Isabel de Castro, una nòble rica e descendenta del rei Ferrand I. Sa maire èra la sórre d'Afonso de Albuquerque, un dels caps militars màger de Portugal pendent l'Éra de las Descobèrtas. Ensems aguèron quatro enfants: dos filhs (Fernão Álvares Cabral e António Cabral) e doas filhas (Catarina de Castro e Guiomar de Castro). Tanben aguèt doas autras filhas, nomenadas Isabel e Leonor, segon d'autras fonts, tanben disent que Guiomar, Isabel e Leonor foguèron admesas dins d'òrdres religioses. L'ainat de Fernão foguèt lo sol dels dos filhs de Cabral a li donar d'eritièrs, un còp António mòrt en 1521 sens se maridar. Afonso de Albuquerque intercedèt en favor de Cabral e, lo 2 de decembro de 1514, demandèt a Manuèl I que lo perdone e permita lo retorn a la cort, mas capitèt pas.

Sofrissent de fèbre recurrenta e de tremblòta (benlèu a causa de la malària) dempuèi son viatge, Cabral se retirèt a Santarém en 1509. Passèt sos darrièrs ans alà. Son disponiblas pas que d'informacions escampilhadas sus sas ativitats pendent aquel temps. Segond una letra reiala datada del 17 de decembre de 1509, Cabral èra partida dins una disputa per una transaccion de tèrras al subjècte de la sieuna proprietat. Una autra letra del meteis an informa qu'anava recebre de privilegis per un servici militar non declarat. En 1518, o abans, foguèt auçat de fidalgo a cavaleiro al Conselh del Rei, amb una renda mensuala de 2 437 reals. Aquò s'apondent a la pension annala ja concedida en 1497, qu'encara se pagava. Cabral morriguèt de causas non especificadas, benlèu en 1520, e foguèt enterrat dins la capèla de San Joan Evangelista dins la Glèisa do Antigo Convento da Graça de Santarém.

Reabilitacion postuma

modificar
 
Planisfèri de Cantino (1502), uma de las primièras mapas que nos parvenguèt mostrant lo territòri de Brasil. La linha del Tractat de Tordesilhas tanben i figura.

Lo primièr establiment permanent portugués sus la tèrra que vendrà lo Brasil èra São Vicente, creat en 1532 per Martim Afonso de Sousa. Amb los ans passar, los portugueses pauc a pauc espandiguèron las frontièras de sa colonia a l'oèst, conquistant las tèrras dels ameridians e tanben dels espanhòls. Brasil aviá assegurat una granda partida de sas frontièras a l'entorn de 1750, essent considerat per Portugal coma la partida mas importanta del sieu vast empèri maritim. Lo 7 de setembre de 1822, l'eritièr de Joan VI de Portugal, lo Prince Pèire, realizèt l'independéncia de Brasil de Portugal e venguèt lo primièr emperaire.

Las descobèrtas de Cabral, e quitament lo luòc on foguèt enterrat, demorèron obliat pendent gaireben 300 ans. La situacion comencèt a cambiar al començament dels ans 1840, quand l'Emperaire Pèire II, filh e sucessor de Pèire I, promouguèt de recercas e publicacions sus la vida e l'expedicion de Cabral amb l'Institut Istoric e Geografic Brasilenc. Aquò fasiá partit del plan ambiciós de l'Emperaire per encoratjar e enforçar un sentimento de nacionalisme dins la diversificada societat brasilenca — donant als ciutadans una identitat e istòria comunas coma residents de l'unic país de lenga portuguesa de las Américas.Lo començament del ressorgiment de l'interés per Cabral ven de la descobèrta del sieu tombèl per l'istorian brasilenc Francisco Adolfo de Varnhagen (mai tard nomenat Vesconte de Porto Seguro) en 1839. L'Estat fòrça negligent al subjècte del tombèl de Cabral foguèt encontrat gaireben provoquèt una crisi diplomatica entre Brasil e Portugal — aquel darrièr èra alara governat per la sòrre mai vièlha de Pedro II, Maria II.

 
Una partida dels rèstos mortals de Cabral s'encontran dins l'Antiga Sé, a Rio de Janeiro.

En 1871, l'emperaire brasilenc — alara en visita oficiala en Euròpa — visitèt lo tombèl de Cabral e prepausèt una exumacion a de fins scientifics, que foguèt realizada en 1882. Una segonda exumacion, en 1896, autorizèt a levar una urna contenent de tèrra e de fragments d'òs. En mai dels rèstes mortals demorant encara al Portugal, l'urna foguèt benlèu transportada a l'Antiga Sé de Rio de Janeiro lo 30 de decembre de 1903. Dempuèi alara, Cabral venguèt un eroí nacional de Brasil. Al Portugal, pasmens, los autors afirman que lo sieu prestigi es amagat per la renomada de Vasco da Gama. Per l'istorian William Greenlee, lo viatge de Cabral es important "pas tant a causa de sa posicion dins l'istória de la geografia, mas a causa de son influéncia dins l'istòria e l'economia de l'epòca". Mai aquel autor reconéis que pauc de viatges "avián d'importància màger per la posteritat", ditz tanben que "pauc foguèron mens apreciadas al sieu temps". Pasmens, l'istorian James McClymont afirmèt que "la posicion de Cabral dins l'istòria de las conquistas e descobèrtas portuguesas es imprenable malgrat la supremacia d'òmes mai o mens astrats". Segond el, Cabral "será sempre remembrat dins l'istòria coma lo principal, se non lo primièr, descobreire de Brasil".

Ipotèsi de la descobèrta intencionala

modificar
 
Monument a Pedro Álvares Cabral a Lisbona.

Una controvèrsia qu'ocupa los savents fa mai d'un sègle es de determinar se la descobèrta de Cabral foguèt una escasença o intencionala. Dins aquel darrièr cas, aquò significariá que los portugueses avián al mens un indici qu'existiá d'una tèrra a l'oèst. La question foguèt levada pel primièr còp per l'emperaire Pèire II en 1854 dins una sesilha de l'Institut Istoric e Geografic Brasilenc quand demandèt als cercaires se la descobèrta podavan èsser intencionala.

Fins a la conferéncia de 1854, la presompcion generalizada èra que la descobèrta èra un accident. D'òbras inicialas sus l'afar defendavan aquela vision, coma História do Descobrimento e Conquista da Índia (publicado em 1541) de Fernão Lopes de Castanheda, Décadas da Ásia (1552) de João de Barros, Crônicas do Felicíssimo Rei D. Manuel (1558) de Damião de Góis, Lendas da Índia (1561) de Gaspar Correia, História do Brasil (1627) de frei Vicente do Salvador e História da América Portuguesa (1730) de Sebastião da Rocha Pita.

La primièra òbra a defendre l'idèa de descobèrta intencionala foguèt publicada en 1854 per Joaquim Noberto de Sousa e Silva, après que Pèire II inicièt lo debat. Dempuèi alara, d'estudis apièjan l'idèa, coma Francisco Adolfo de Varnhagen, Capistrano de Abreu, Pedro Calmon, Fábio Pestana Ramos e Mário Barata. Per l'istorian Hélio Vianna, "pasmens s'aja de signes d'intencionalitat" de la descobèrta de Cabral, "basats subretot dins la coneissença o dins las suspicions precedentas de l'existéncia de tèrras al bòrd de l'Atlantic Sud", existís pas cap de pròvas irrefutablas que la provar. Aquela opinion tanben es partejada per l'istorian Thomas Skidmore. Lo debat sul fach que la descobèrta èra deliberada o non es considerat coma "sens importança" per l'istorian Charles R. Boxer. Per l'istorian Anthony Smith, las revendicions contradictòrias "benlèu jamai serán resolgudas".

Davancièrs

modificar
 
La Mapa de Juan de la Cosa, datada de 1500, menciona lo viatge al nòrdèst brasilenc realizada per Vicente Yáñez Pinzón.

Cabral seriá pas estat lo primièr europèu a marchar sus las tèrras brasilencas, mas non mencionadas dins d'autras partidas d'America del Sul. De monedas romanas foguèron encontradas dins l'actual Veneçuèla, al nòrd èst del Brasil, benlèu venent de naus qu'i foguèron menadas per de tempèstas pendent l'Antiquitat. Los escandinaus arribèron en America del Nòrd e quitament s'i establiguèron, mas faguèron fracas a la fin del sègle XV. Cristòl Colomb, dins son tresen viatge al Nòu Mond, en 1498, percorriguèt una partida del futur Veneçuèla.

Dins lo cas de Brasil, ja èra considerat probable que lo navegador portugués Duarte Pacheco Pereira aviá fach un viatge per la còsta brasilenca en 1498. Aquela cresença foguèt mentretant rebutada e ara se considèra la possibilitat que puslèu viatjèt en America del Nòrd. I a mai de pròvas concrètas de que dos espanhòls, Vicente Yáñez Pinzón e Diego de Lepe, avián viatjat lo long de la còsta nòrd de Brasil entre genièr e març de 1500. Pinzón anèt dempuèi çò que ara es Fortaleza fins a la boca de riu Amazonas. Alà, encontrèt una autra espedicions espanhòla, capitanejada per Lepe, qu'arribèt al riu Oiapopòc en març. La rason que Cabral es considerat coma descobrèire de Brasil, al contrari dels exploradors espanhòls, se deu al fach que lo viatges de Pinzón e Lepe èran brèus e aguèron pauc d'impacte duradisses. Los istorians Capistrano de Abreu, Francisco Adolfo de Varnhagen, Mário Barata e Hélio Vianna son en accòrdi que las espedicions espanhòlas aguèron pas cap d'influença sul desvolopament de çò que vendrá l'unica nacion de lenga portuguesa de las Americas — amb una istòria, cultura e societat unicas, diferent de las societats ispanoamericanas que dominan lo rèste del continent.

Omenatges

modificar
 
Cabral batut sus un centavo al Brasil.

Cabral es un dels eròis nacionals brasilencs, que se fa omenatge lo 22 d'abril. Pasmens, la data es pas un jorn feriat. Lo 22 d'abril de 2000, d'eveniments promouguts pel govèrn brasilenc marquèron las comemoracions dels 500 ans de la descobèrta de Brasil, o que provoquèron fòrça protestacions dels pòbles indigènas.

En 1900, per las comemoracions dels quatre cent ans de la descobèrta de Brasil, foguèt inaugurat al largo da Glória, a Rio de Janeiro, un monument de Rodolfo Bernardelli en omenatge a Cabral. D'autras vilas de Brasil tanben faguèron omenatge a l'explorador donant son nom a de vias publicas — un bel exemple es l'Avenida Álvares Cabral a Belo Horizonte. Existisson tanben d'escòlas publicas e d'autres establiments privats que prenguèron lo non de Pedro Álvares Cabral.

A Lisbona, foguèt erigit un monument en omenatge a Cabral sus l'avenida que recebèt lo nom de l'explorador dins la freguesia de Santa Isabel. L'estatua, inaugurada en 1940, es una replica de l'estatua de Bernardelli, un present del govèrn Vargas al pòble portugués. Del meteis biais, sa tèrra natala li faguèt omenatge coma una estatua, e tanben dins la vila ont demòran los sieus rèstes.

Donadas genealogicas e eraldicas

modificar
 
Miniatura de Cabral amb l'escut de Portugal.

Se sap pauc de segur al respècte de la vida de Pedro Álvares Cabral. seriá nascut en 1467, mai probable o 1468  a Belmonte, a près de 30 km de Covilhã al centre de Portugal.

Foguèt batejat jol nom de Pedro Álvares de Gouveia e, unes ans mai tard, benlèu après la mòrt de son fraire ainat an 1503, comencèt a s'utilizar lo nom del sieu paire [C].

Èra un dels cinc filhs e sieis filhas de:

  • Fernão Cabral, Fidalgo del conselh, 1èr capitol de las justíças de la Beira (1464), governaire màger de la Beira (1464), Capitani màger de cavaleria del Reialme, cònsol màger de Belmonte. Jurat e messatgièr de Belmonte, d'Azurara da Beira e de Manteigas.
  • e d'Isabel Gouveia, filha de Joan, senhor de Gouveia.

Segon una tradicion familhala, los Cabrals èran de descendents de Carano, lo lendari primièr rei de Macedònia. Lo quita Carano èra un supausat descendent en setena geracion del semideus grèc Ercules. Levat lo mite, l'istorian James McClymont acredita que l'autre raconte familhal pòt èsser una dralha per determinar l'origina dels Cabrala. Segond aquela tradicion, los Cabrals vendrián d'un clan castelhan nomenat Cabreiras qu'an un escut pareissièr. La familha Cabral venguèt coneguda al sègle XIV. Álvaro Gil Cabral (rèire de Cabral e comandant militar de la frontièra), èra un dels rares portugueses a demorar fidèl al rei Joan I pendent la guèrra contra lo rei de Castelha. En recompensa, Joan I presentèt a Álvaro Gil coma lo fèu ereditari de Belmonte.

Vejatz tanben

modificar

Notas e referéncias

modificar

Bibliografia

modificar

Ligacions extèrnas

modificar