Africa del Nòrd
L'Africa del Nòrd es una region del continent african qu'abitualament inclutz los estats e territòris seguents:
- Argeria
- Egipte
- Libia
- Marròc
- Mauritània
- Sahara Occidental (revendicat per Marròc)
- Sodan
- Tunisia
  | |
| Tipe | region |
|---|---|
| Part de | Africa |
| Localizacion | |
| Limitròf amb | Africa Centrala Mar Mediterranèa Mar Roja Africa de l'Èst Africa de l'Oèst Ocean Atlantic |
 | |
Las illas Açòres, Canàrias e Madèira e las vilas espanhòlas de Ceuta e Melilla tanben en son partida, e a vegadas s'inclutz Etiopia e Eritrèa, que puslèu apartenon a l'Africa Orientala.
Magrèb es la partida de l'Africa del Nòrd que compren Marròc, lo Sahara Occidental, Argeria, Tunisia, Libia e Mauritània (es a dire, fins a la valada de Nil). L'usatge abitual –e subretot en francés– restrenh aquel tèrme als tres primièrs païses. En arabi, se pòt referir solament a Marròc.
Qualques estats al nòrd d'Africa, en particular Egipte e Libia, sovent s'incluson dins l'Orient Mejan, malgrat que qualques aspèctes los liguen mai a l'Asia occidentala qu'a Magrèb. Malgrat que la peninsula de Sinai, apartenent a Egipte, geograficament faga partida d'Asia, aquò fa de l'estat egipcian un país transcontinental, coma Russia e Turquia, per exemple.
Populacion e cultura
modificarLa populacion de l'Africa del Nòrd se diferéncia abitualament en tres grands gropes: los berbèrs del Magrèb, los toarègs a d'autras etnias associadas, d'origina los berbèrs negres, e los pòbles nilotics, o negres de la valada de Nil. Aqueles gropes de populacion ocupan tres grandas regions culturalas: Magrèb, Sahara e la valada de Nil.
La cultura de Magrèb e de Sahara combina d'elements autoctòns berbèrs amb d'elements arabis. La majora partida dels maugrabins e saharians an de racinas berbèras e aràbias e, a vegadas, de l'Africa negra. Parlan arabi o tamazight (la lenga dels berbèrs), e practican l'islam; los dialèctes arabis e berbèrs de Sahara son, en general, pus conservadors qu'aqueles de la còsta. Aquelas doas lengas an de punts comuns, perque son de familha lingüistica afroasiatica. Aqueles pòbles foguèron influenciats per d'autras culturas coma los: nubians, grècs, fenicians, egipcians, romans, Vandals, arabis e, finalament, europèus. Dins lo desèrt de Sahara, i a una distincion fòrt evidenta entre los abitants sedentaris dels oasis e los bedoïns e toarègs nomadas.
La valada de Nil, amb un patrimòni cultural que remonta al temps dels faraons, pus tard serà abitada pels pòbles de lenga aràbia, en majoritat musulmana, malgrat que qualques –los còptes– foguèsson crestians. En Nubia, país a caval entre Egipte e Sodan, un percentatge significatiu de la populacion parla de lengas nubianas. Pus aval per Nil, al Sodan meridional comença lo monde cultural totalament diferent dels pòbles nilotics e nobas, majoritàriament non musulmans.
L'Africa del Nòrd aviá una importanta populacion josieva, qu'una granda partida migrèt en França o en Israèl quand los païses de la region obtenguèron l'independéncia. Abans l'establiment modèrne de l'estat d'Israèl, dins la region nòrd-africana i aviá entre 600 000 e 700 000 josieus, tant Sefardas (expulsats de la Peninsula Iberica al sègle XV]]) coma autoctòns, nomenats mizrāḥîm. Uèi, dins la region ne demòran mens de 15 000, e la majoritat aperten a l'elèit urban francofòn.
Istòria
modificarA l'origina, la màger part de Sahara foguèt abitada per de negres africans autoctòns de la region, coma en Egipte, coma se pòt veire dins l'art rupèstre del desèrt saharian. La region èra dominada per las lengas afroasiaticas.
Après l'epòca medievala, la region passèt jos lo contraròtle de l'Empèri Otoman, levat Marròc. Fins a la fin del sègle XIX, comencèt d'èsser colonizada per França, la Grand Bretanha, Espanha e Itàlia. Pendent los decennis de 1950 e de 1960, totes los territòris nòrd-africans venguèron d'estats independents, levat las ancianas ciutats colonialas espanhòlas de Ceuta e Melilla, sus la còsta nòrd de Marròc e lo Sahara Occidental, qu'un còp abandonat per l'administracion espanhòla passèt jos lo contraròtle efectiu de Marròc, en un contenciós que encara dura e qu'es jos l'arbitratge de las Nacions Unidas.
Ligams extèrnes
modificar- (en)North of Africa