Comunautat Autonòma Basca
La Comunautat Autonòma Basca (Euskal Autonomia Erkidegoa en basco; Comunidad Autónoma del País Vasco en espanhòl) es una comunautat autonòma d'Espanha qu'englòba Alaba, Biscaia e Guipuscoa, ont se tròba la partida occidentala del Bascoat istoric.
Euskal Herria (eu) Euskadi (eu) País Vasco (es) Euskadi (es) | |
Imne | Eusko Abendaren Ereserkia |
---|---|
Devisa | (cap) |
Nom oficial | Euskal Autonomia Erkidegoa (Euskadi) (eu) |
Administracion | |
Capitala | Vitòria |
Lenga oficiala | espanhòl basc |
Politica | |
• Lehendakari | Imanol Pradales (2024–) |
Geografia | |
43° 00′ N, 2° 45′ O | |
Estat | Espanha |
Superfícia | 7 234 km² |
Altitud mejana | 876 m |
Punt culminant | Aketegi (1 551 m) |
Fus orari | UTC+01:00 (ora estandard) UTC+02:00 (ora d'estiu) |
Demografia | |
• Totala | 2 108 281 ab. (2021 ) |
Autras informacions | |
ISO 3166-2 | ES-PV |
Sit web | euskadi.eus |
Lo nom oficial d'aquela comunautat, en occitan, es Bascoat o País Basco o País Basc, mas es un nom enganaire perque dins aquela comunautat autonòma se localiza solament una partida del Bascoat istoric.
Se situa a l'extrèm nord-oriental de la franja cantabrica, sul golf de Gasconha o mar Cantabrica. Los territòris limitròfs son lo departament francés dels Pirenèus Atlantics al nòrd, La Rioja e la província de Burgos al sud, Cantàbria a l'oèst e la Comunautat Forala de Navarra a l'èst.
La superfícia es de 7234 km² e la populacion de 2 124 846 abitants (font: INE, genièr de 2005) e la densitat de populacion de 292,4 ab./km².
La capitala es Vitòria en Alaba, onte se tròban los sètis del parlament e del govèrn de la comunautat.
Evolucion del territòri
modificarA partir del sègle XIX lo territòri de la comunautat actuala foguèt apelat en espanhòl Provincias Vascongadas ('províncias bascofònas'); aquel nom compreniá pas Navarra, qu'èra estat pas una província mas un reialme. La comunautat es uèi integrada per las províncias (territòris istorics dins l'ordenament autonomic) d'Alaba, Biscaia e Guipuscoa. Navarra a tanben drech de s'integrar en la Comunautat Autonòma Basca, en cas que decidisca son incorporacion segon lo procediment establit dins la quatrena disposicion transitòria de la Constitucion espanhòla e dins la LORAFNA (Lei Organica de Reintegracion e de Melhorament del Regim Foral de Navarra), mas fins ara a mostrat pas cap d'interès d'exercir aquel drech.
Lengas
modificarSe parla subretot doas lengas, l'espanhòl e lo basc, mas ancianament s'es tanben parlat occitan gascon dins mantun vilatge de la còsta orientala de Guipuscoa. Lo basc, a la diferéncia d'aquelas lengas, procedís pas del latin mas del protobasc, una anciana lenga circonpirenenca. En 2001, 51% de la populacion èra monolingüa castelhana, 32% èra bilingüa, encara que 18% parlava basc amb dificultat. Aqueles percentatges vàrian segon lo territòri istoric; Guipuscoa es la mai bascofòna e Alaba la mens. Cal notar qu'aquelas donadas son de 2001 e qu'actualament, lo percentatge de populacion bilingüa es probablament màger.