Wikipèdia

Cases e Montdenard

una comuna francesa
Vilatge d'Occitània

Cases e Montdenard[1],[2],[3],[4] o Cases de Montdenard (Cazes-Mondenard en francés) es una comuna carcinòla situada dins lo departament de Tarn e Garona e la region d'Occitània, ancianament de Miègjorn-Pirenèus.

Cases e Montdenard
Cazes-Mondenard
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
L'ostal de comuna.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 44° 13′ 40″ N, 1° 12′ 11″ E
Superfícia 58,23 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala 		 
253 m
140 m
93 m
Geografia politica
País Carcin Armas de Carcin
Estat Bandièra de França França
Region
76 		Occitània
Departament
82 		Tarn e Garona Armas deu Departament de Tarn e Garona
Arrondiment
821 		Los Sarrasins
Canton
8209 		País de Sèrras Sud Carcin (Lausèrta abans 2015)
Intercom
ZZZZZZZZZ 		CC del País de Sèrras en Carcin
Cònsol Jean-Jacques Descouls
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018) 		1 187 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

1 208 ab.
Densitat 20,93 ab./km²
Autras informacions
Còde postal 82110
Còde INSEE 82042

Geografia modificar

 
Comunas a l'entorn.

Perimètre del territòri modificar

Toponimia modificar

Cases modificar

Las fòrmas ancianas son ecclesia Sancti Petri de Casex, en 1096, Sancta Maria de Casegs, en 1115-1135), Casex, en 1240, ecclesiam de Cazers, en 1256, Casers, en 1271, Cazes, en 1296, Casexs en 1326 e cap a 1400, Cussex en 1526, Cazes, Sancta Maria de Cazes, en 1640, Cazes de Mondenard sus la mapa de Cassini, a la fin del sègle XVIII. En parlant del vilatge, se ditz Cases ['kazes] sense cap de determinant. Lo nom es un derivat del latin casa, passat a l'occitan. Lo sens d'origina es « cabana, cabanon », mès segon du Cange jos l'aflat dels Barbars lo sens s'espandiguèt a quina abitacion que siá. Las fòrmas pus ancianas, pr'aquò, presentan pas dirèctament casa e la fòrma actuala es pas *Casas. Ernèst Negre explica que lo mot d'origina èra *Casets, fòrma diminutiva, çò que junta ambe una partida de las fòrmas ancianas. Un reculament d'accent auriá fait pèrdre l'articulacion del t : *Casets > *Càsets > Cases [5]. Aquel reculament d'accent foguèt benlèu definitiu a data relativament recenta : en 1793, lo nom es encara escrit oficialament Cazès [6].

Montdenard modificar

Las fòrmas ancianas son Guillaume (?) de Montehenaldo, en 1042-1047, Pontius de Montelanard en 1115-1145, Poncius de Monte Lanardo, en 1035, Pons de Montlanard, en 1155, Arnaldus de Montislavardi, en 1163, Tondut de Montlanard, en 1174, Pons de Montelanardo, en 1175, Arnaudus de Monte Lanardo, en 1175, Arnautz de Montlanard, en 1184, Monlanard, en 1205, castrum Mons Lenardi, en 1214, Montelanardi, en 1222, de Monlanart, en 1241, Tondutus de Montelanardo... el castel de Monlanart, en 1246, Arnaldus de Montelanardo, en 1249, Mondanard, en 1257, Monte Lenardo... Montem Lenardum, en 1259, ballivia de Montis Lanardi et Salvaterra, en 1259, Aremandi de Montelanardo, en 1259, Armandus de Montelanart... de Montlanart, en 1262, hospitali de Monlenard, en 1269, Montelanardo, en 1271, Monlanart... Montlanart, en 1275, Gausbert de Monlanart, en 1278, Armandi de Montelanario, en 1281, Monte Lanardo, en 1397, Mondenard (mapa de Cassini, a la fin del sègle XVIII). La prononciacion es [munde'nar]. L'occitan mont, del latin montem es seguit d'un nom d'òme d'origina germanica, Lanhardus (latinizacion atestada), format de lan, « dur » e de hard, « fòrt ». Burgan e Lafon considèran que la sillaba la foguèt percebuda coma un article e remplaçada per la preposicion de a una epòca relativament recenta [5], mès es pas çò que nos contan dirèctament las atestacions. Primièrament, i a una tendéncia a la dissimilacion vocalica : -Lanard > -Lenard (1214, 1259, 1269). Segondament, una autra tendéncia a la dissimilacion, mès consonantica, se constata solament en 1257 : -Lanard > -Danard; las consonantas n e l se pòdon confondre, per exemple Lincoln > Nicòla, çò que fòrça a sonhar la diccion, per tal d'evitar -*nanard, -*nalard, etc, mai que mai après l'n de Mont; per facilitar l'enonciacion, una d'aquelas consonantas es remplaçada per -d e coma -n a un caractèr dental sembla ben que la sequéncia siá -lanard > -*nanard > -*danard. Las tendéncias a dissimilar una vocala e una consonanta son combatudas dins la màger part dels tèxtes, que consèrvan un -Lanard impeccable, mès aquò empacha pas las dissimilacions de far lor camin tanlèu lo sègle XIII. Que lo nom foguèsse eventualament comprés coma Mont de Nart faguèt pas que facilitar lor adopcion definitiva.

Bruguièras modificar

Las fòrmas ancianas son parrochia de Bruguieras, en 1079, ecclesia Sancti Petri de Brugarias, latinizacion de 1096, Sancti Petri de Burgarias, latinizacion de 1115-1135, Uc de Burgeiras, en 1184, G. de Brugueras, en 1211, Sancti Petri de Brugariis, latinizacion de 1240, de Burguieras, en 1246, ecclesiam de Bruguieras, en 1256, Brugariis, latinizacion de 1271, Bruqueyras, cap a 1400, Bruguier, en 1526, Sancti Petri de Bruguières, en 1640. La prononciacion es [bry'gjɛrɔs]. Lo nom ven del bas latin galloroman *brucaria, derivat de *brūca, « bruga », evolucion en gallés tardiu de uroica. La planta es frequenta, atal coma lo toponime [7],[8]Bruguièras e sas variantas, motivat per un lòc plen de brugas.

Carbes modificar

La glèisa de Carbes deviá èsser al limit de La Francesa, à Règle (sus la mapa IGN) al crosament entre las actualas RD 81 e 56, près de Paradou, nom qu'èra tanben lo nom de la glèisa segon lo canonge Gayne e que se vei encara sus la mapa al sud-oèst de Règle. Las fòrmas ancianas son allode de Carvas, en 970, vocabulum de Carucis, sense data, Carvis, en 1271, Carves en 1298, Carvis, en 1326, Carvas, cap a 1400, Carces, en 1526 (confusion ambe una autra parròquia), Sanctus Petrus de Carbis, en 1580, Sancti Petri de Carbes, en 1640, Carbes sus la mapa de Cassini, a la fin del sègle XVIII. La prononciacion locala es ['karbes]. Lo nom es donc sense rapòrt ambe'l carbe, sinonime de cambe. Dauzat explica Carvas (Perigòrd) per tucas calvas (peladas, sense bòsques, denudadas) e Negre per tèrras calvas, en supausant una rotacizacion de -l. Se'n vei pas la pròva dins las fòrmas ancianas del vilatge perigòrd nimai dins las de la parròquia carcinòla, mès aquò es possible [9],[10]. Lo nom s'escriu Carves (e pas Carbes coma escrivon Burgan e Lafon). Notem que lo nom a balançat entre Carvas e Carves, lo primièr semblant d'èsser la prononciacion d'origina.

Casilhac modificar

Las fòrmas ancianas son Seguin de Casilag, en 1115, Casilaco, latinizacion de 1271, capellanus de Casilhaco, en 1326, Sancti Petri de Casilhaco, en 1363, Casilhaco, cap a 1400, Calsilhac, en 1526, Sanctus Petrus de Casilhaco, en 1580, Sancti Petri de Casilhaco, en 1640, etc. La prononciacion es [kazi'ʎak]. Lo nom ven del nom latin d'òme Casilius, atestat, ambe'l sufixe -acum, [9],[11], latinizacion del sufixe gallés -āco(n). Casilhac èra donc probablament una anciana granda propietat galloromana qu'aviá per mèstre Casilius. Mès Negre prepausa tanben Casellius, atestat, e *Cacilius, inferit de Cacius. Madomaisèla M.-T. Morlet indica que Casilus, atestat, auriá poscut donar lo meteis resultat ambe'l sufixe analogic -iacum. I a tanben a costat lo tuquèl de Casilhac [9].

Martissan modificar

Las fòrmas ancianas son Martinsanz, en 1259, ecclesia Martino Santo, cap a 1400, Sanctus Martinus de Martissan, en 1580, Sancti Martini de Martissen, en 1640. La prononciacion es [marti'san]. Lo nom es format de dos noms de sents, Martin (en latin Martinus) e Sanç, del latin Sanctium, derivat de sanctus, nom d'un martir e nom crestian ancian [9].

Masèras modificar

La glèisa vièlha èra vodada a Sent Prejet, la novèla del sègle XIX a remplaçada tanben la de Carves. Las fòrmas ancianas son villam quam vocant Macherias, cap a 972, Maceriis, en 1181, Mazeriis, en 1271, totas en latin, Mazieyras, en 1326, Maseriis, cap a 1400, Sanctus Projectus de Mazeriis, en 1580, Mazeres (mapa de Cassini, a la fin del sègle XVIII). La prononciacion es [ma'zɛrɔs]. Lo nom ven del latin macerias, ambe'l sens de « paret de barradura » , mas tanben de « bastiments arroïnats ». L'etime auriá degut menar en teoria a Masèiras. Negre dona a un tal nom siá « contorn de la bòria, granja, bòria (d'un megièr) », siá « bastiments en roïnas », mès dins lo cas de Masèras se pòt pas anar pus luènh [12].

Sent Quintin modificar

Las fòrmas ancianas son gleia de San Quinti de Burgueiras, en 1246, Sanctus Quintinus, en 1271, Sancti Quintini, cap a 1400 e en 1640, St Quintin sus la mapa de Cassini, a la fin del sègle XVIII. La prononciacion es [senken'ti]. I auriá sèt sents Quintinus o de nom aparentat. Aqueste poiriá èsser un avesque de Rodés mòrt en 527, nommat sovent, pr'aquò, Quintianus. Burgan e Lafon escrivon Sent-Quintin [12],[13], benlèu pr'amor de l'i long de Quīntus, mès quand un i en vocala iniciala es seguit d'un autre i dins la vocala seguenta, aquel i ven e (dīvīnat > devina, vīcīnu > vesin). La fòrma Sent Quentin es donc regulara (en francés, influéncia culta per la grafia Saint-Quintin). La varianta san(t) de sanctus (1246) es excepcionala dins lo libre de Burgan e Lafon e benlèu unica.

Sent Vincenç modificar

Dos toponimes sus la mapa IGN gardan lo nom d'aquela anciana parròquia senhalada tanlèu 1271, desempuèi incorporada a la de Tiçac : un al sud-èst del borg sus la RD 81, un autre pus près La Combe St-Vincent. La prononciacion es [sembin'sens] (donada per la glèisa de Tiçac) e la grafia Sent Vincenç. I a trenta dos Sent Vincenç, mès lo qu'es onorat aicí es un diacre de l'avesque de Saragossa, qu'evangelizèt la region e foguèt escapitat a Agen jos Dioclecian[14],[15].

Tissac modificar

Las fòrmas ancianas son ecclesia de Atitiago, en latin, en 1096, Teziago, latinizacion de 1226, Tessiaco, latinizacion de 1240, Sancti Petri de Tissaco, latinizacion de 1240, Atissaco, latinizacion de 1271, ecclesia de Tissaco, latinizacion de 1326, Tissac, en 1526, Sanctus Vincentius de Tissaco aliter de Titiaco, en 1580. La prononciacion es [ti'sak]. La glèisa èra consacrada a Sent Pèire e passèt a Sent Vincenç ([sembin'sens] relevat per Burgan e Lafon) al sègle XIII, per evitar la confusion ambe Sent Pèire de Casilhac. Burgan e Lafon estiman que las fòrmas de 1096 e 1271 empachan de pensar a Tissius o a Titius (aqueste, en mai, auriá donat *Tizac). Aiman mai *Atissius o *Aticius ambe'l sufixe -acum [16], latinizacion del sufixe gallés -ācon. Çaquelà, amb -t- simple, aquels noms aurián donat Adissac / Adiçac, puèi Dissac / Diçac. Lo nom probablament gallés Atticios (Atti- plan frequent en Gàllia), varianta de Atticus (latinizacion d'Atticos), atestat e omonime de Atticus, « atenenc » [17], es plan mai probable. Tiçac (grafia regulara) èra donc probablament una anciana granda propietat antica qu'aviá per mèstre Atticios / Atticius, o son omonime d'origina latina.

Istòria modificar

La familha de Montlanard es citada tanlèu lo sègle XI e la senhoriá visquèt d'aquí al sègle XV, que se desmembrèt. A l'origina del vilatge de Montdenard (< Montlanard), i aviá una mòta castrala. La familha foguèt associada lèu a la de Montagut. Lo territòri de la senhoriá s'abocinèt al sègle XIII. Los crosats de Simon de Montfòrt destrusiguèron lo vilatge situat près del castèl. Lo 3 de mai 1246, Vidal de Montagut e Tondut de Montlanard signèron un acte de donacion al comte de Tolosa Ramon VII al nom de lors familhas e Ramon VII autregèt aquel meteis jorn una carta de costumas als abitants de Montlanard. Lo vilatge s'èra plan reviscolat, perqué en 1284, i aviá una partida fortificada, un barri e un espital [7].

Sul territòri de Cases, i aviá a l'Edat Mejana onze parròquias. D'unas, coma Sent Vincenç, incorporada a Tiçac, avián deja disparegut a l'epòca de la mapa de Cassini, just abans la Revolucion. Segon Florent Hautefeuille, lo vilatge de Montdenard, près del castèl, se despoblèt quand la senhoriá se desmembrèt a la fin del sègle XV e Cases se desvolopèt. I auriá, segon Hautefeuille, pas de mencion d'un vilatge a Cases, mas un derivat de casa supausa un pauc d'abitat a l'entorn de la glèisa, atestada, ela, tanlèu lo sègle XI. Al moment de la Revolucion, Cases aviá pas qu'un quarantenat d'ostals alinhats long de la carrièra [18]. Probable que las nombrosas parròquias de la comuna actuala semblèron tròp pichonas e, en mai, desprovesidas d'un borg vertadièr, per far caduna una comuna. Ne faguèron una, probable, a l'entorn del vilatge mens pichon, çò que permetèt après a Cases, capitala d'un vaste territòri, de se desvolopar en s'espandissent en triangle sul travèrs, mai que mai en direccion de la RD 57 e de la comba de Bargalona. Cases foguèt quitament canton de 1793 a 1801; aquel canton compreniá Vasarac, La Barta e Salvatèrra [19].

Administracion modificar

Lista dels cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
2020 2026 Jean-Jacques Descouls    
març de 2014 2020 Jean-Michel Guilloteau UDI  
1992 2014 Hervé Andrieu divèrs drecha conselhièr general (1992-2001)
març de 1977 1992 François Cauby    
1947 1977 Marcel Mazet radical puèi MRG conselhièr general (1949-1977)
1944 1947 Justin Delmas    
1944 1944 Jean Pouget    
1919 1944 Victor Aurimond    
  1919      
Totas las donadas son pas encara conegudas.
  • Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton de Lausèrta; es ara del canton del País de Sèrras Carcin Sud.

Demografia modificar

modificar « persona »
 v · d · m  		Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 1219, totala: 1242
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
2 423 2 320 2 749 2 671 2 850 2 891 3 002 3 108 3 126

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
3 163 3 013 3 027 2 760 2 573 2 419 2 403 2 384 2 278

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
2 117 2 128 2 017 1 781 1 812 1 847 1 866 1 742 1 799

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
1 770
 1 706
 1 514
 1 342
 1 307
 1 237
 1 192
 1 208
 1 185
1 208
2009 2010
1 200
1 222 		1 213
1 237
Fonts
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


Lòcs e monuments modificar

Personalitats ligadas ambe la comuna modificar

Veire tanben modificar

Ligams extèrnes modificar

Nòtas modificar

  1. ↑ Pojada, Patrici. Repertòri toponimic de las comunas de la region Miègjorn-Pirenèus. Nouvelles Éditions Loubatières, 2009. ISBN 978-2-86266-573-3. 
  2. ↑  Toponimia occitana.
  3. ↑ Congrès permanent de la lenga occitana. . Top'Òc: Diccionari toponimic occitan.
  4. ↑ Institut d'Estudis Occitans. . BdTopoc–Geoccitania.
  5. ↑ 5,0 et 5,1 Paul Burgan, André Lafon, Toponymie du Tarn-et-Garonne, Association Antonin Perbosc, 2006, p. 155
  6. ↑ http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=7362
  7. ↑ 7,0 et 7,1 Paul Burgan, André Lafon, Toponymie du Tarn-et-Garonne, Association Antonin Perbosc, 2006, p. 156
  8. ↑ Xavier Delamarre, Dictionnaire de la Langue gauloise, ed. Errance, 2na edicion, 2008, p. 328
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 et 9,3 Paul Burgan, André Lafon, Toponymie du Tarn-et-Garonne, Association Antonin Perbosc, 2006, p. 157
  10. ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 150
  11. ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 158
  12. ↑ 12,0 et 12,1 Paul Burgan, André Lafon, Toponymie du Tarn-et-Garonne, Association Antonin Perbosc, 2006, p. 158
  13. ↑ https://nominis.cef.fr/contenus/saint/9132/Saint-Quintien.html
  14. ↑ Paul Burgan, André Lafon, Toponymie du Tarn-et-Garonne, Association Antonin Perbosc, 2006, p. 158 e 105
  15. ↑ https://nominis.cef.fr/contenus/saint/483/Saint-Vincent.html
  16. ↑ Paul Burgan, André Lafon, Toponymie du Tarn-et-Garonne, Association Antonin Perbosc, 2006, p. 159
  17. ↑ Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 65 e 286
  18. ↑ Paul Burgan, André Lafon, Toponymie du Tarn-et-Garonne, Association Antonin Perbosc, 2006, p. 156-158
  19. ↑ http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=7362
Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Cases_e_Montdenard&oldid=2258230 »