Tornafuèlha

Vila d'Occitània

Tornafuèlha (Tournefeuille en francés) qu'ei ua comuna lengadociana istoricament, mès lingüisticament gascona, au ras de Tolosa, hens lo departament de la Hauta Garona e la region administrativa d'Occitània, ancianament de Miègjorn-Pirenèus.

Tornafuèlha Tournefeuille
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La glèisa de Sent Pèir.
Armas
Geografia fisica
Coordenadas	43° 35′ 07″ N, 1° 20′ 39″ E
Superfícia	18,17 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	190 m 158 m 146 m
Geografia politica
País	Lengadòc
Estat	França
Region 76	Occitània , ancianament de Miègjorn-Pirenèus
Departament 31	Nauta Garona
Arrondiment 313	Tolosa
Canton 3153	Tornafuèlha (caplòc, puish burèu centralizator)
Intercom 243100518	Tolosa Metropòli
Cònsol	Dominique Fouchier (2015-2020)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	27 688 ab. Evolucion de la populacion 28 297 ab.
Densitat	1 442,27 ab./km²
Autras informacions
Gentilici	tornafuelhés (Tournefeuillais en francés)
Còde postal	31170
Còde INSEE	31557

Lo nom Tornafuèlha n'a pas de provenença segura.

Los sons estatjants que s'apèran los tornafuelhés.

Geografia

Comuna situada hens la banlèga Sud-Oèst de Tolosa, qu'ei traucada per Toish, arriu qui's junta dab Garona. Accès par l'Autocaminau A624 01

Istòria

Las purmèras tralhas de poblacion que datan de la preïstòria, com ac muishèn cavaments hèitas lo long de Toish. Mès lo vilatge ne's forma pas sonque pendent l'Edat Mejana. Tornafuèlha qu'ei ua senhoria e l’annèxa de la parròquia de Sant Nicolau de Tolosa tanlèu 1503. La senhoria que vad un marquisat au temps de Loís lo XIV-au.

Pendent l'Ancian Regime, Tornafuèlha èra de la diocèsi civila de Tolosa, doncas de la província de Lengadòc, de la generalitat de Tolosa, de l'archidiocèsi de Tolosa e de la senescauciá de Tolosa. Le vocable de la glèisa, annèxa de Sent Micolau de Tolosa, es Sent Pèir. En 1790, Tornafuèlha èra deu canton de Tolosa, en l'an IX, de Tolosa-oèst, en 1973, de Tolosa-12, en 1997, de Tornafuèlha (caplòc) .

Administracion

Lista deus cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
28 de junh 2015	2020	Dominique Fouchier	PS	conselhèr departamentau (2015-)
1997	28 de junh 2015	Claude Raynal	PS	Conselhèr generau (1998-2014), senator (2014-)
1969	1997	Bernard Audigé	PS	conselhèr generau (1973-1992)
1945	1969	Roger Panouse
	1945
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia

Demografia segon l'INSEE :

Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 26206, totala: 26783
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
535	522	530	706	737	725	737	764	769
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
682	720	735	702	799	761	791	775	771
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
808	824	785	829	864	972	999	1 295	1 577
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
2 209	3 438	5 291	8 541	16 669	22 758	25 444	25 709	25 574 26 059
2009	2010
25 286 25 764	25 340 25 854
Fonts
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

Tornafuèlha que demòra un vilatjòt dinc a las annadas 1960, en arribar tot escàs au millierat de poblants. De 1960 a 1990, la vila que creish d'un biais exponenciau : gràcias au dinamisme de Tolosa, que prava de 2200 a 17000 poblants. En 1999, que comptava uns 22000 estatjants (dadas INSEE) e benlèu de 25-28000 poblants en 2005.

Lòcs e monuments

• La glèisa de Sant Pèire estoc bastida en en 1770 dab un campanau-mur caracteristic
• Lo castèth, uei ostau de comuna, data de Loís lo XIIIau.

• 
  Escòla de musica e ostau de comuna.
• 
  Toish a Tornafuèlha.

Personalitats ligadas a la comuna

• Lo president de la Republica Francesa, Gaston Doumergue, que prengoc la soa retirada a Tornafuèlha en 1931. Arron deus eveniments sanhós deu 6 de heurèr de 1934 e de la crida a Tornafuèlha deu president Daladier, que vad president deu Conselh entà 10 mes, abans de se'n tornar retirar hens lo son ostau deu davantau tipic qui ei tostemps apitat.
• Yannick Souvré : jogaira de basket-ball
• Gaël Clichy : jogaire de football a Arsenal.
• Amandine Bourgeois : cantaira, vencedora deu concors nacionau "Nouvelle Star" 2008.

Cultura

Cinèmas

Tornafuèlha qu'ei dotat d'un cinèma Utopia, un cinèma independent, honset deu Castèth, darrèr de la Comuna.

Estructura culturau d'aglomeracion

La Botiga d'Escritura deu Grand Tolosa, situada a Tornafuèlha, qu'ei un centre d'arressorsas deus talhèrs d'escritura, qui perpausan talhèrs de creacion a las 25 comunas deu *Grand Tolosa.

Ligams extèrnes

• Sit oficiau de la comuna de Tornafuèlha
• Un wiki a prepaus de la comuna