Talança

comuna bordalesa de Gironda
(Redirigit dempuèi Talença)
Vila d'Occitània

Talença, o puslèu Talança, prononciacion [taˈlansə] (Talence en francés), es una comuna bordalesa de Guiana, lingüisticament gascona, situada dens lo departament de Gironda e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Talança
Talence
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Glèisa de Talança escandilhada.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 44° 48′ 00″ N, 0° 35′ 02″ O
Superfícia 8,28 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
29 m
20 m
2 m
Geografia politica
País  Guiana
Bordalés
Estat Bandièra de França França
Region
75
Novèra Aquitània
Departament
33
Gironda Escut de la Gironda
Arrondiment
332
Bordèu
Canton
3356
Talança (caplòc, pui burèu centralizator)
Intercom
243300316
Bordèu Metropòli
Cònsol Emmanuel Sallaberry
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2019)
43 820 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

44 799 ab.
Densitat 5 014,13 ab./km²
Autras informacions
Gentilici talancés, talancesa (Talençais en francés)
Còde postal 33400
Còde INSEE 33522

Una legenda locala pretend qu'an costuma, devath l'influença dau francés, de prononçar Talança puslèu que Talença, fòrma supausada a tòrt d'origina, justament pr'amor dau francés, mès aquera interpretacion es en contraccion dab las fòrmas ancianas (veire toponimia).

Geografia modificar

La vila de Talança a per axe principau la rota de Baiona, que correspond a la via de Tors deu camin de Sent-Jacme.

Perimètre dau territòri modificar

Comunas confrontantas de Talança
Bordèu
Peçac   Begla
Gradinhan Vilanava d'Ornon

Toponimia modificar

Las fòrmas ancianas son Talencia, en latin, aus sègles XI-XIII, Talencia, en latin, en 1182, Talanssa (loco appellato A ~), en 1274, Talanse en 1307-1317, Talencia, en latin, en 1307-1317 [1]. Au mens en aparéncia, las fòrmas ancianas, latinas o gasconas, fornidas per Bénédicte Boyrie-Fénié testimònian d'un passatge progressiu de Talen- a Talan-. En realitat, las latinizacions, que son interpretacions d'escribas, gardan imperturbablament Talencia, mès las occitanas nos ensenhan la prononciacion daus sègles XIII e XIV (e benlèu d'avant), qu'a quasi pas cambiat desempui; la data de l'evolucion de -a finala pòsttonica a [ǝ] demòra conjecturala pr'aquò, mès probable qu'èra dejà complida a l'epòca (fòrma de 1307-1317).

Si Dauzat e Rostaing, seguits per Negre, conjecturan que l'origina de Talança es lo nom d'òme latin Tallentius [2] (damb un ajustadís -a per Negre), Bénédicte Boyrie-Fénié ha remarcar a bon dret que Tallentius + -a auré donat *Tarença en gascon. Vaquí perqué supausa una varianta masculina *Talenteus deu cognomen femenin Talentea, associada au sufixe -a[1]. Mès en realitat sonque las atestacions medievalas en latin han cercar deu costat d'un nom en -len-. Una causa sembla segura, es que la varianta Talança es pas devuda a una evolucion de *Talença devath l'influéncia deu francés, plan mai tardiva. De manèira incomprensibla, Bénédicte Boyrie-Fénié, que coneish e cita la prononciacion autentica, causeish la grafia *Talença, totalament inatestada en occitan. Xavier Delamarre, que probable coneishèva las fòrmas ancianas, explica Talança per talāntiā, « lo maine de Talāntios » [3].

Istòria modificar

A l'origina, lo territòri talancés èra quasi enteirament caperat de bòscs. Lo vertadèir puplament de Talança data dau XVII° siègle, mès i avèva dejà un vilatge. La proximitat daus camins de La Tèsta, Tolosa e Baiona atirèt los borgés de Bordèu. Nombrós son aqueths que se hiren bastir rishas damoranças, coma lo castèth Peixotto, que vingut mèi tard l'ostau de vila. Mès aquò's sonque dus sègles mèi tard que l'urbanisacion e l'industrialisacion de Talança esturen considerablament aumentadas. La biscuiteria Olibet èra fòrt renomada au debut dau XX° siègle. Las industrias dispareishuren decap a las annadas 1970.

Administracion modificar

Lista daus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
18 d'octobre 2017 2026 Emmanuel Sallaberry [4]   Director financèir
1993 2017 (demission per demorar au Senat) Alain Cazabonne UDF, pui MoDem Administrator de societats, ancian conselhèir generau (1985-1998), senator (2017- )
març de 1983 1993 (décès) Gérard Castagnéra (1943-1993) RPR Mètge, deputat (març 1993- setembre 1993)
març de 1965 març de 1983 Henri Deschamps [5] SFIO, pui PS Professor de letras, deputat (1973-1981)
  1965      
Totas las donadas son pas encara conegudas.
  • A la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna, qu'èra caplòc dau canton de Talança, i demorèt e ne vingut lo burèu centralizator.

Demografia modificar

modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 41517, totala: 43574
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
1 489 1 181 1 340 1 194 1 322 1 288 1 232 1 402 1 434

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
1 693 2 430 2 577 3 604 3 873 4 621 6 642 7 921 9 221

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
11 227 11 832 13 224 15 823 17 130 18 944 20 380 21 650 22 695

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
25 874
29 161
34 127
34 692
34 485
37 210
40 920
40 940
40 576
41 977
2009 2010
40 793
42 179
40 600
41 971
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


Lòcs e monuments modificar

Personalitats ligadas damb la comuna modificar

Veire tanben modificar

Ligams extèrnes modificar

Nòtas modificar

  1. 1,0 et 1,1 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes Gironde, ed. CAIRN, Pau, 2008, p. 356
  2. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, reedicion Librairie Guénégaud, 1984
  3. Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 245 e 367
  4. http://www.sudouest.fr/2017/10/19/mairie-de-talence-alain-cazabonne-a-passe-la-main-3876123-3200.php
  5. http://www.talence.fr/connaitre-talence/maires-de-talence.html