Talairan

una comuna francesa

Vilatge d'Occitània

Talairan[1][2] (en francés tanplan coma en occitan; Talayrà en grafia de Savartés[3]) es una comuna lengadociana, situada dins lo departament d'Aude e la region d'Occitània, ancianament de Lengadòc-Rosselhon.

Talairan
Talairan
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La capèla de Nòstra Dòna de l'Aira/Aire (?)
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 43° 03′ 09″ N, 2° 39′ 50″ E
Superfícia 36,29 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
597 m
180 m
132 m
Geografia politica
País Armas de Lengadòc Lengadòc
Parçan Corbièras Armas de Lengadòc, Termenés
Estat Bandièra de França França
Region
76
Occitània
Departament
11
Aude Escut del Departament d'Aude
Arrondiment
113
Narbona (2017 ---->)
Canton
1107
Las Corbièras (La Grassa abans 2015)
Intercom
200035863
CC de Region Lesinhanenca, Corbièras e Menerbés
Cònsol Cédric Malric
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
484 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

491 ab.
Densitat 12,84 ab./km²
Autras informacions
Còde postal 11220
Còde INSEE 11386

Geografia

modificar
 
Comunas a l'entorn.

Toponimia

modificar

Talairan

modificar

Las atestacions ancianas son : Colusianum = Talairanum en 834; Castrum de Talayrano en 1271; Talayra en 1280; Talinieranum en 1319; Taleyranum en 1416; Talayran al sègle XIV; Tallayra en 1538; Talhayra en 1538; Tailleiran en 1687; Talairan en 1781; Talayrà en 1912 (prononciacion) (Savartés)[4][3].
Segon Dauzat e Rostaing, Talairan vendriá del nom galloroman [en principi, d'origina gallica] d'òme Talarius, ambe'l sufixe -anum [5]; los Feniés precisan pas l'origina de Talarius [6].
Delamarre considèra (coma Dauzat e Rostaing) que *Talarios (inatestat, mes probable) es un nom gallic; per venir toponime, lo nom es derivat en -anon (derivacion neutra singulara en lenga celtica). Talairan èra la proprietat de *Talarios [7].

Forcas es al sud de Talairan. Lo lòc sembla mai o mens desparegut. A costat, se vei la mencion de St-Rome (Sant Roma < Sant Roman ambe reculament de l'accent). I aviá de minas de fèrre. Aquel terrador ambe lo de Fenolhièras formava lo priorat de Sant Roman, unit a l'abadiá de La Grassa.
Las fòrmas ancianas son : Ecclesia S. Romani de Furca en 1119, Furchae en 1208, Villa de Furciis en 1215, Sanctus Romanus de Furchis en 1220, Bastida de Furcis en 1271, Villare de Furchis en 1280, Forquas al sègle XIV, Forcas en 1538 [8].
Lo tipe Forca, « crosament de camins » ven del latin fŭrca, meteis sens [9]. Sul site (véser la mapa IGN), un pichon camin pas enquitranat se destaca cap al nòrd de la RD 40, çò que pòt donar idèa de la motivacion del nom.

Fenolhièras

modificar

Fenolhièras es a l'extremitat sud de la comuna, près de la comuna de Quentilhan. Lo lòc sembla redusit a un bastiment sus la mapa.
Fenolhièras formava ambe Forcas lo decimari de Sant Roman. Las fòrmas ancianas son : Villa Foniliarias en 959, Fenolheriae in Terminesio en 1263, Fenolyeras en 1538 [10].
Lo nom del lòc s'explica per la preséncia de fenolhs salvatges o per la cultura del fenolh. Es format del latin fenuculu-, « fenolh », ambe'l sufixe femenin -aria, lo tot al plural, çò que dona una valor collectiva.

I a Treviac Naut, que sembla lo site d'origina, e Treviac Bas, los dos al sud o sud-sud-oèst de Talairan e los dos, mai que mai lo primièr, semblan isolats e fòrça despoblats.
Treviac es un ancian priorat del vocable de Sant Martin, unit a l'abadiá de la Grassa. Las fòrmas ancianas son : Villa Triviaci..., ecclesia Sancti Martini de Triviaco en 1119, Castrum de Treviaco en 1208, Treuracum, comprene Treviacum, en 1208, Ecclesia de Terinaco, comprene Treviaco, en 1360, Triniacum, comprene Triviacum, en 1366, Traviac al sègle XIV, Ecclesia Sancti Martini de Treviaco en 1479, Villatrinas cum ecclesia Sancti Martini en 1521, Trévyac en 1538, Tréviac en 1538, Trebiac en 1730, Trevia als sègles XIII-XVIII [11].
Lo nom es de segur pus ancian que lo priorat e remembra una proprietat antica, la de Trebius, nom latin atestat, o benlèu un autre nom, ambe'l sufixe -acum, latinizacion del sufixe celtic -acon.

Istòria

modificar

Administracion

modificar
Lista dels cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
2020 (2026) Cédric Malric    
2014 2020 Patrice Guillaume divèrs esquèrra  
2000 2014 Max Azais PS  
març 1983 2000 Marcel Rainaud PS President del conselh general (1998-2011)
  1983      
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia

modificar
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 466, totala: 468
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
605 610 546

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
- - - - 646 - - - -

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
- - 617 - - - - - -

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
520
475
382
370
369
349
357
360
362
368
2009 2010
367
371
375
379
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • En 2018 la populacion èra de 484 abitants e la densitat èra de 52,38 ab/km².

Lòcs e monuments

modificar

Personalitats ligadas amb la comuna

modificar

Véser tanben

modificar

Ligams extèrnes

modificar
  1. https://www.oocities.org/toponimiaoccitana/11d.html
  2. https://web.archive.org/web/20161001194534/http://ostal.sirventes.pagesperso-orange.fr/t.htm
  3. 3,0 et 3,1 L'abat SavartésDictionnaire topographique du département de l'Aude, p. 439. 
  4. «Dictionnaire topographique de la France».
  5. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 668
  6. Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 124
  7. Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 245, 308, 367
  8. Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, 1912, p. 153, legir en linha https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f245.item.texteImage
  9. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 298, a Fors
  10. Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, 1912, p. 136, legir en linha https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f228.item.texteImage
  11. Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, 1912, p. 452, legir en linha https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f544.item.texteImage