Sarlat e La Canedat

comuna francesa
(Redirigit dempuèi Sarlat)
Vila d'Occitània

Sarlat e La Canedat [ʂɒr'la] [lɒkɒne'da] (Sarlat-la-Canéda en francés) es una comuna occitana, que se tròba en Perigòrd (departament de Dordonha e region de Nòva Aquitània. Las doas comunas de Sarlat e de La Canedat fusioneron en març de 1965.

Sarlat e La Canedat
Sarlat-la-Canéda
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Vila vièlha de Sarlat
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 44° 53′ 34″ N, 1° 12′ 55″ E
Superfícia 47,13 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
319 m
129 m
102 m
Geografia politica
País Perigòrd Armas de Perigòrd
Contrada Peiregòrd Negre (Sarladés)
Estat Bandièra de França França
Region
75
Novèla Aquitània
Departament
24
Dordonha Armas del Departament de la Dordonha
Arrondiment
244
Sarlat e La Canedat (capluòc)
Canton
2436
Sarlat e La Canedat (capluòc puèi burèu centralizator)
Intercom
242400968
CC de Sarlat-Perigòrd Negre (residéncia)
Cònsol Jean-Jacques de Peretti
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
8 793 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

9 201 ab.
Densitat 199,75 ab./km²
Autras informacions
Gentilici Sarladés
Còde postal 24200
Còde INSEE 24520

Geografia modificar

La vila se tròba dins lo Peiregòrd Negre.

Toponimia modificar

Sarlat modificar

La prononciacion es [ʂɒr’la] [1]. Las fòrmas ancianas son monasterium Sancti Salvadori quod vocatur Sarlatum, en latin, en 817 (monastèri), Villa Sarlatae e Sarlats en 1130, Sarlat en 1318 [2]. Los autors explican Sarlat d'un biais diferent, mas totjorn emb l'element sèrra/sèrre.

  • Dauzat e Rostaing evòcan un prelatin serra, « montanha alongada », emb los sufixes -ul-ate [3].
  • lo site de las comunas de Dordonha laissa la causida entre lo preceltic *serrulate (cf. Dauzat e Rostaing), « mont alongat » e lo bas latin *serralatum, « mont larg » [1].
  • Chantal Tanet e Tristan Hordé parton del bas latin serrum, « tuca », emb l'adjectiu latin latum, « larg »; serrum derivariá del latin serra, « ressèga », en latin classic, puèi per analogia de fòrma, lo sens venguèt lo de « montanha », çò qu'explica l'occitan sèrre, sèrra, « autura alongada, linha de crestas »; mas l'etimologia del latin serra es malsegura [2].

Temniac modificar

Temniac (nom en francés) fuguèt integrat a Sarlat en 1793; èra primitivament un priorat, puèi bastiguèron una glèisa al sègle XII e lo castèl dels avesques. Las fòrmas ancianas son Tempniacum en 1305 e Tempnhacum en 1396; un nom d'òme d'epòca galloromana, malsegur, es associat al sufixe -acum [2], latinizacion del sufixe celtic -acon.

La Canedat modificar

La prononciacion es [lɒkɒne’da] [1]. Las fòrmas ancianas son La Canada (o La Cavada) al sègle XIV (Cartulari de l'Òrde de Malta), al moment onte lo priorat veniá d'èsser transferit a l'Òrdre de Sant Joan de Jerusalèm, Caneta al sègle XV [2]. Chantal Tanet e Tristan Hordé pensan al mot occitan canet, « sanha emb de canaveras », del latin cannetum, derivat de canna, mot que ven del grèc [2]; mas Albèrt Dauzat constata que la topografia s'i opausa; una autra possibilitat seriá un transferiment del nom de la vila cretesa de La Canea [4],[2], mas de mistèris demòran dins la fonetica del nom.


D’origina preceltica, lo nom de Sarlat remembra la configuracion dels luòcs onte la vila fuguèt bastida. Lo prumièr element es lo preceltic °serr-, volent dire « mont, linha de crestas », tornat prene en bas-latin puèi que donèt l’occitan serra (cf. Sarlanda, Sèrras e Montguiard mai tots los luòcsdichs « (La) Serra »). Lo segond element, pus escur, seriá un determinant preceltic o bas-latin, volent dire «alongat» o «larg». L’origina del nom de La Canedat es mens segura. L'ipotèsi de l’occitan caneda («luòc plantat de canas, molhièra») es sedusenta, mas correspond pas brica a la topografia (lo vilatge es bastit sus un costal sec e sablonós). Dels autors que i a pensèron que lo toponim veniá de la vila cretesa de La Canea, lo ligam podent èsser un mostièr estacat a un òrdre de Creta.

Istòria modificar

Administracion modificar

Lista dels cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
març de 1989 2026 Jean-Jacques de Peretti RPR, puèi UMP, LR, puèi sense etiqueta conselhièr d'Estat
26 de març de 1977 1989 Louis Delmon PCF conselhièr general (1973-1992)
15 d'octobre de 1971 1977 Guy Fournier    
20 de març de 1959 1971 Jean Leclaire SFIO, puèi PS  
  1959      
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia modificar

Comuna sola :

modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 9414, totala: 9963
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
5 941 - -

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
- - - - 6 554 - - - -

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
- - 6 481 - - - 7 579 - 7 727

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
7 911
8 801


Cercar
9 707
9 432
9 381
9 331
9 871
2009 2010
9 541
10 082
9 739
10 279
Fonts
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


Airal urban : (17 comunas)

Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles
v · d · m
Evolucion demografica
 
1968197519821990199920092014
15 01616 08516 83518 04718 30219 53119 425


Luècs e monuments modificar

 
Vila vièlha de Sarlat
 
Ostal de La Boetiá - fòto: Luc Viatour / clicar per veire d'autras fòtos sus Commons

La vila es classada vila d'art e d'istòria. Es coneguda per aver la pus granda densitat de monuments istorics classats o inscrichs dins lo monde.

Personalitats ligadas emb la comuna modificar

Veire tanben modificar

Bessonatge modificar

Ligams externes modificar

 

Wikimedia Commons prepausa de documents multimèdia liures sus Sarlat.

Nòtas modificar

  1. 1,0 1,1 et 1,2 https://web.archive.org/web/20160811041008/http://communes-oc.cg24.fr/cantons/sarlat-la-caneda/SARLAT-LA-CANEDA.htm
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 et 2,5 Chantal Tanet et Tristan Hordé, Dictionnaire des Noms de Lieux du Périgord, ed. Fanlac, segonda edicion, 2000, p. 387-389
  3. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 655, a Serra-
  4. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 141