Sant Gervasi (Lengadòc)

Sant Gervasi o puslèu Sant Gervais [san džer'bajs]^[1] (Saint-Gervais-sur-Mare en francés) es una comuna lengadociana situada administrativament dins lo departament d'Erau e la region d'Occitània, ancianament de Lengadòc-Rosselhon.

Sant Gervais
Saint-Gervais-sur-Mare

Sant Gervais vist de Neiran.

Armas

Geografia fisica

Coordenadas

43° 39′ 10″ N, 3° 02′ 27″ E

Superfícia

24,29 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

940 m
340 m
280 m

Geografia politica

Lengadòc

França

Clarmont d'Erau (capluòc del Canton de Sant Gervais abans 2015)

Intercom
243400538

CC de Grand Òrb

Cònsol

Jean-Luc Falip
(2014-2020)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2018)

862 ab.

Evolucion de la populacion

877 ab.

Densitat

35,65 ab./km²

Autras informacions

Còde postal

34610

Còde INSEE

34260

Geografia

La comuna es situada dins los cantons nauts d'Erau dins los Monts d'Òrb, entre los monts d'Espinosa e d'Escandòrgue.

Es integrada dins lo Pargue Natural Regional del Naut Lengadòc.

Masatges e bòrias^[2]

Castanet lo bas
Las Nièras
Meclè
Rongàs
Las Salas

Perimètre del territòri

Comunas confrontantas de **Sant Gervais**
Sent Ginièis de Varençal	Melagas (Avairon)	Graisseçac
		Sant Estève d'Estrechós
Ròsis		Tauçac

Toponimia

Sant Gervais

La prononciacion es [san džer'bajs]. Las fòrmas ancianas son ecclesia S. Gervasii en 966, de S. Gervasio en 1204, 1271, S. Gervasii, jurixdictionis et districtus de S. Gervasio en 1344, de S. Gervasio en 1404, Sainct Gervys en 1579, S. Gervais en 1613, le bourg de St Gervais en 1740-60, St Gervais en 1770-72 (mapa de Cassini)^[1].

Lo nom de Sant Gervais (o Gervasi, fòrma semi-sabenta) es lo d'un martir a Milan del temps de Dioclecian associat a son besson Protais (o Protasi) ^[3]^,^[4]. Per un vilatge o una vila, Sant Gervais es un agionime. Es pas impossible que la vilòta aja agut un autre nom (veire Neiran)

Neiran

^[5] Segon totas las aparéncias e fòra de la finala, Neiran es lo meteis nom que Nerac, ancianament Neirac. Vendriá doncas d'un nom gallés d'òme, Nerius amb lo sufixe anu(m) (-acu- per Nerac ^[6]). Neiran seriá donc probablament lo nom d'una anciana granda proprietat antica qu'aviá per mèstre Nerius. Mas, quand òm vei lo siti enlairat e malaisit de Neiran, las paucas possibilitats agricòlas, es evident que se tracta pas que del nom : jamai i aguèt pas de proprietat rurala a Neiran. Lo siti de Neiran foguèt utilizat en periòde d'inseguretat e abandonat pauc a pauc a partir del sègle XV. Los que s'i installèron venián d'un luòc nommat Neiran e lo nom se mudèt amb eles. Aquel Neiran èra benlèu Sant Gervais o un luòc situat a proximitat.

Frank R. Hamlin confirma las explicacions lingüisticas donadas pels contributors. La prononciacion es [nè'jro]. Las fòrmas ancianas son : castro de Neirano en 1199, de Neirano en 1204, castello de Veirano [legir : Neirano] en 1209, de Neyrano, de Nerano en 1271, Nayro (cadastre). Neiran ven del gentilici latin Nerius, amb lo sufixe -anum. Neiran èra una proprietat galloromana^[7].

Las Nièiras

Masatge e potz de mina. La prononciacion es [las 'njèjros]. Las fòrmas ancianas son les Nieres en 1759 e cap a 1780, les Averes en 1770-72. Lo nom representa al plural lo resultat del latin nigram, « negra ». nièr es lo resultat fonetic normal del latin nigrum, remplaçat per la fòrma savanta negre a data fòrça anciana (Ronjat, II , p. 228)^[8]

Castanet lo Bas

Lo nom es atestat Castanet en 1643 e en 1770-72 (mapa de Cassini). Frank R. Hamlin pensa que lo besonh de destriar los dos vilatges per un determinant es recent^[9]. Castanet lo Bas s'opausa, de segur, a Castanet lo Naut, situat 8 km a l'oèst de Sant Gervais. Castanet lo Bas es a 290-300 m, Castanet lo Naut a mai de 430 m. Castanet es eretièr del latin castaneum « castanh, castanhièr », e del sufixe -etum, de valor collectiva. Hamlin precisa que lo nom ven del latin castanetum « castanhal, castanheda » puslèu que d'una formacion occitana, que seriá normalament castanhet^[10]^,^[9]. La motivacion del nom es l'abondància dels castanhièrs (e lor utilitat per l'alimentacion umana).

Meclè

La prononciacion es [mè'klè]. Las fòrmas ancianas son Meques en 1643, Mesque en 1771, Mecle en 1770-72 (mapa de Cassini). L'etimologia es escura^[11]. Un derivat de měgălē-, subrenom de Cibele, poiriá convenir.

Rongàs

Las fòrmas ancianas son : de S. Mauricio, de Regatz cum mansis en 1271 (transcripcion fautiva, la virgula es en tròp), de Rongassio en 1516, l'eglise et le village de Rongas en 1740-60, Rongas, 1770-72 (mapa de Cassini). Probablament lo nom es prelatin : tèma *rong-, de valor desconeguda (la mencion de 1271 representa probablament rõgatz), amb lo sufixe -atis. Combarnous (Revue Internationale d'Onomastique, XXVII p. 33) i vei lo radical gallic rug- « camin »^[12].

Istòria

Pendent l'ancian regim la comuna se disiá Sant Gervasi Vila, per la desapariar de Sant Gervasi Tèrra Forana (uèi Ròsis).

La comuna èra estacada al departament de Tarn tre la constitucion dels departaments.

La comuna foguèt incorporada a Erau amb la lèi del 28 pluviôse de l'an V qu'escambièt lo canton d'Angles e lo canton de Sant Gervasi.

Prenguèt son nom francés actual amb lo decrèt del 8 octobre de 1958.

Administracion

Lista dels cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
març de 2001	2026	Jean-Luc Falip	PS	Representant de comèrci, conselhièr general puèi departamental, president de l'anciana comunautat de comunas dels Monts d'Òrb
	2001
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton de Sant Gervais (capluòc); es ara del canton de Clarmont d'Erau.

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 866, totala: 880

990

1 013

1 307

1 258

2 505

2 605

2 573

2 523

2 620

2 297

2 256

2 328

2 197

2 053

2 069

2 030

1 780

1 690

1 660

1 615

1 594

1 514

1 520

1 394

1 338

1 238

1 255

1 096

873

860

859

813

789

813

803

824
843

2009

2010

842
862

861
881

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

En 1830-31, la comuna ganhèt de masatges sus l'ancian Sent Gervais Tèrraforenca, vengut Ròsis (masatge de Les Nières, en francés, etc)
En 2018 la populacion èra de 862 abitants e la densitat èra de 35,49 ab/km².

Luòcs e monuments

La glèisa parroquiala de Sant Gervais e Sant Pròtais
La capèla dels penedents blancs (retaule del sègle 17)
La capèla de Nòstra Dòna de Loreta
La capèla de Sant Bertomieu
Lo site de Neiran (s XI-XX)
L'anciana bastida dels campanièrs Granier a Castanet lo bas. Uèi a Erépia

Personalitats ligadas amb la comuna

Jaume Roergas de Serviez (1679-1727) istorian.
Emanuel de Serviez (1755-1804) general e òme politic.

Veire tanben

Comunas d'Erau

Ligams extèrnes

Wikimedia Commons prepausa de documents multimèdia liures sus Sant Gervasi (Lengadòc).

Nòtas

↑ ^1,0 et ^1,1 Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 355
↑ Dins aquesta seccion, los noms autentics dels masatges son pas completament assegurats; demandan d'informacions complementàrias, e eventualament de correccions.
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 603
↑ http://nominis.cef.fr/contenus/saint/1349/Saints-Gervais-et-Protais.html
↑ http://www.stgervaissurmare.fr/spip.php?article86
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 491
↑ Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 267, a Nayran
↑ Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 269
↑ ^9,0 et ^9,1 Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 88
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 153, a Castagnède
↑ Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 241
↑ Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 334

Portal de Lengadòc

[frh-1] 1,0 et ^1,1 Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 355

[2] Dins aquesta seccion, los noms autentics dels masatges son pas completament assegurats; demandan d'informacions complementàrias, e eventualament de correccions.

[3] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 603

[4] ttp://nominis.cef.fr/contenus/saint/1349/Saints-Gervais-et-Protais.html

[5] ttp://www.stgervaissurmare.fr/spip.php?article86

[6] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 491

[7] Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 267, a Nayran

[8] Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 269

[hamlin-9] 9,0 et ^9,1 Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 88

[10] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 153, a Castagnède

[11] Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 241

[12] Frank R. Hamlin, Toponymie de l'Hérault, Dictionnaire Topographique et Étymologique, Éditions du Beffroi e Études Héraultaises, 2000, p. 334

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]