Sais (Tarn)

Sais ^[1]^,^[2]^,^[3]^,^[4] (Saïx en francés) es una comuna lengadociana situada dins lo departament de Tarn e la region d'Occitània, ancianament de Miègjorn-Pirenèus.

Sais
Saïx

La comuna de Sais.

Armas

Geografia fisica

Coordenadas

43° 34′ 56″ N, 2° 11′ 05″ E

Superfícia

13,79 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

263 m
180 m
147 m

Geografia politica

Lengadòc

França

Occitània

Castras

Comunatat de comunas Sòr e Agot

Cònsol

Henri Blanc
(2008- 2014)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2018)

3 589 ab.

Evolucion de la populacion

3 661 ab.

Densitat

242,13 ab./km²

Autras informacions

saissòl, saissòla

81710

Lo gentilici es saissòl, -òla (saissol, olo en nòrma mistralenca^[5]).

Geografia

La comuna es situada sus l'anciana RN 622 a 5 km de Castras, a 45 km d'Albi e a 60 km de Tolosa. Sus las ribas del riu d'Agot, la comuna se desvelopa sus un païsatge de puèges e planòls sus una superficia de 1379 ha.

Toponimia

Lo nom Sais ven del latin saxum que vòl dire « ròc ». La comuna es formada de doas parròquias: Sais e Longaginèsta. I a doncas doas escòlas, dos burèus de vòte, dos ostals dels joves, etc. La cançon de la comuna se ditz la Saissòla.

Istòria

(font : (fr) le petit guide de Saïx ; Gui Viala, Histoire et histoires de Saïx)

Sègle XII: Los benedictins de Castras venguèron senhors de Sais.
1317 : Sais passèt de la diocèsi de Tolosa a la de La Vaur.
1374 : Sais foguèt pilhat pendent la Guèrra de Cent Ans.
1563-1568 : Guèrras de religion, Sais es gaireben tota destroïda
1582 : Demolicion del castelar de Sais .
1585 : Passatge a Sais de rei de França Enric IV.
1730 : Autorizacion balhada a Sais d'aver tres fièra.
1787 : Construccion del pont de Sais.
1814 : Batalha de Tolosa contra Wellington. Lo marescal Solt se retirèt e passèt a Sais.
1850 : Installacion d'una fabrica de taps puèi d'una fabrica textila dins la vòlta d'Agot.
1871 : Se comprèt un tambor per la garda nacionala de Sais.
1880 : Lo conselh municipal se mostrèt davancièr en votant la gratuitat escolara dins la comuna (abans las leis de 1881) e per que l'ensenhament siá de qualitat, demandèt que los mèstres sián brevetats.
1886 : Lo vinhal de Sais es destroït per la filloxèra.
1897 : Installacion d'un burèu de pòsta.
1923 : Installacion de l'electricitat.
1930 : Aigada del sègle.
1937 : Installacion de l'aiga potabla.

Administracion

Lista deus cònsols successius
Periòde		Identitat
2008	2014	Henri Blanc
març de 2001	2008
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 3339, totala: 3455

1 271

1 361

1 646

2 252

2 900

3 277

3 326

3 332

3 314
3 432

2009

2010

3 296
3 414

3 307
3 420

Fonts

Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

Luòcs e monuments

Lo borg es compausat de dos vilatges :

Sais amb sas doas plaças: la plaça Joan Jaurés dominant Agot enrodat de sas vièlhas carrièras, e la plaça del rible, pus modèrna. La glèisa, sus l'ancian castelar es sus la plaça Joan Jaurés.

Longaginèsta, amb sa plaça occitana e sa glèisa bastida en 1874 mercé als dessenhs de l'arquitècte Barthe. Es fòrça diferenta de la glèisa saissòla.

Encara mai alunhat, dins los camps saissòls, se trapa lo castèl de Sendrona, domeni existissent dempuèi lo sègle XVII mas sa forma actuala data del sègle XVIII (Monument istoric).