Panhac

comuna velaiesa de Naut Léger
(Redirigit dempuèi Polinhac)
Vila d'Occitània

Panhac [pa'ɲa] [1] (Polinhac es una fòrma inventada o arcaïca) (Polignac en francés) z-es una comuna velaiesa situada dins lo departament del Naut Léger e la region d'Auvèrnhe Ròse Aups, ancianament d'Auvèrnhe.

Panhac
Polignac
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Chastèl e vila de Panhac.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 45° 04′ 14″ N, 3° 51′ 37″ E
Superfícia 33,05 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
892 m
760 m
562 m
Geografia politica
País Velai Armas de Velai
Estat Bandièra de França França
Region
84
Auvèrnhe Ròse Aups
Departament
43
Naut Léger Armas deu Departament de Naut Léger
Arrondiment
432
Lo Puèi de Velai
Canton
4319
Lo Puèi de Velai Nord
Intercom
244300018
du Puy-en-Velay
Cònsol Thierry Léotoing
(2008-2014)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
2 812 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

2 896 ab.
Densitat 85,39 ab./km²
Autras informacions
Còde postal 43000
Còde INSEE 43152

Geografia modificar

Comunas vesinas modificar

 
Distanças e posicion relativa
  Panhac
 Agulha (2,9 km)
 
Chadrac
(3,5 km)
 Ceyssac
(4,1 km)
 Lo Montelh (4,2 km)
 Blanzac
(4,4 km)
 Sant Vidal
(4,6 km)
 Borne
(5,8 km)


Toponimia modificar

Las fòrmas ancianas son Castrum quod vocatur Podaniacus, vas 930, Castrum Podomniacus, vas 1070, Podemniacensis, vas 1112, Podempnac, en 1128, Polunniacensis, vas 1130, Polemniacum, en 1162, Polenniacus, en 1163, Polinacum, en 1163, Pollemniacus, vas 1169, Poauniac, lo prior de Podemnac, vas 1171, Polonnac, en 1173, Poomnac, en 1197, Poliniacum, en 1198, Pollignac, alh sègle XII, Poligniac, en 1201, Podempniacum, en 1201, Poemniac, en 1216, Pozemniac, Pozemniaciensis, en 1213, Polumniacum, en 1226, Poligniacum, en 1233, Pollempniacum, en 1233, Podemnniacum, en 1255, Poloniacum, en 1256, Posemniac, en 1257, Podompniacum, en 1268, Pammac [benlèu mal legit o mal imprimit, avertiment delh contributor], crit de guèrra delhs vescomtes de Panhac en 1272, Podonniacum, en 1285, Polinac, Polumnac, alh sègle XIII, Podomiacum, en 1303, Poullegnac, en 1304, Polignac, en 1312, Pologniacum, en 1313, Podonnacum, en 1313, Polongnac, en 1318, Pozeniacum, en 1326, Polonniacum, en 1340, Polompnhac, en 1341, Poleignac, en 1343, Pompnhat, en 1408, Parochia Podonhaci, en 1473, Poulignac, en 1489, Pamnhac, en 1534, Poliniat, en 1537, Panhac, en 1556 (R. Maurin, notari, donc local), Mont-Denise, nom revolucionari de 1793. La prononciacion auvernhata es Pagnac, compréner [pa'ɲa] [2].

Las fòrmas pus ancianas permeton de reconstituir un *Podomniac (o *Podomnhac). Lo vocalisme de la segonda sillaba, ni iniciala nimai tonica, es instable e pòt passar de -o- a -e-, mai a -a- (tanlèu 930). Sembla pas, pr'aquò, qu'aquelh -a- aboriu explique lo vocalisme actual de la prumèira sillaba, perqué -o- o -e- son dominants dins la seguda de las atestacions. Lo -d- intervocalic (Podo-) s'afebliguèt e passèt a -dz-, -z- o a -l-, probablament amb un fòrt polimorfisme. Aquela -l- siaguèt retenguda per la tradicion grafica, benlèu a causa de la productivitat de la sillaba iniciala Pol- en latin o dins los mots grècs adoptats per lo latin; perdurèt quand èra pas mai articulada vertadeirament. Lo grope consonantic -mn- s'afebliguèt en -nn-, pueis en -n; quauquas fòrmas en latin o en occitan lo gardan per tradicion, mentre que las autras de la mesma epòca mòstran qu'èra dejà mòrt. Las fòrmas de la segonda meitat del sègle XII testimònian de la disparicion progressiva de la consonanta -d- o eiretada de -d-, mas lo nom demorava en tres sillabas : Poauniac, Poomnac, amb un iatus. En prenent la varianta Poomnac (compréner *Poo(m)nhac), una dissimilacion en *Paonhac permetèt de passar a la fòrma actuala en doas sillabas, amb un intermediari *Paunhac; Pa- simple sembla dejà present dins lo crit de guèrra de 1272; un certan polimorfisme vocalic favorizèt l'instabilitat, l'incertitud quant alh vocalisme d'origina, pauc a pauc oblidat, e l'adopcion d'una fòrma simpla, sens iatus e estrangeira a l'etimologia : Panhac. Lo curiós -au- de Poauniac es benlèu degut a la resolucion delh grope -mn- o, eventualament, a una grafia mangòria (« malbiaissuda ») per *Pauonhac, ambe -u- de transicion. Coma verificacion, lo nom patronimic Pagnac (nom d'origina) èra pro present en Naut Léger a la fin delh sègle XIX, mas i a alh mens un autre Panhac, en Nauta Vinhana, comuna de Vernuèlh, çò que pòt explicar sa representacion girondina e nautagaronesa [3].

Segon Dauzat e Rostaing, que citan las prumèiras fòrmas, Polignac es derivat d'un nom escur [4]. Vertat es que ges de nom de persona latin, gallic o germanic permet pas de l'explicar. Chal donc supausar una aferèsi d'un nom compausat gallés que començariá per epo-, « chaval », nom franc convenable per un òme de guèrra nòble. Lo segond element seriá en dubn-, sovent chamnhat en dumn-, per assimilacion, tanlèu lo gallés, o après. Dumnios (< Dubnios), atestat, es un bon candidat [5]. Lo sufixe celtic -ācon s'ajusta alh nom de persona (de proprietari). A causa de la necessitat d'una aferèsi e d'un dobte sus la possibilitat delh compausat, l'explicacion demòra especulativa.

I a un vialatge de la comuna de Ceu d'Alègre, justament en Velai, qu'apelan Duminiac (Duminhac alh sègle XIV) e que Xavier Delamarre explica per un nom *Dūminios, non atestat [6]; malgrat la sillaba longa supausada que permet la prononciacion en u ([y]), lo nom es benlèu aparentat a Dumnios e -mn- auriá desvolopat una vocala intermediària per se conservar.

Istòria modificar

Administracion modificar

Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
2008 2014 Thierry Léotoing    
març de 2001 2008      
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia modificar

modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 2822, totala: 2912
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
1 954 1 948 2 319 2 131 2 093 2 212 2 134 2 094 2 258

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
2 209 2 305 2 263 2 274 2 553 2 709 2 698 2 683 2 602

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
2 574 2 546 2 511 2 505 2 092 2 085 2 090 1 569 1 347

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
1 257
1 407
1 709
2 003
2 384
2 602
2 786
2 785
2 783
2 892
2009 2010
2 782
2 888
2 809
2 913
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • En 2018 la populacion èra de 2812 abitants.

Luòcs e monuments modificar

Personalitats ligadas amb la comuna modificar

Veire tanben modificar

Ligams extèrnes modificar

Nòtas modificar

  1. Pierre-François Fournier, Les noms de lieux en -acus en Auvergne et sur ses confins (Forez, Bourbonnais), p. 24, in Nouvelle Revue d'Onomastique, 1984 https://www.persee.fr/doc/onoma_0755-7752_1984_num_3_1_883
  2. Dictionnaire topographique... de la Haute-Loire, p. 214 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k392965/f263.image
  3. https://www.filae.com/nom-de-famille/PAGNAC.html
  4. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 539
  5. Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 143, 144 e 296
  6. Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 143 e 296