Perpinhan

Perpinhan; Perpinyà (ca); Perpignan (fr)
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
	Le Castilhet vist del quai Vauban.
	Armas
	Armas
	Geografia fisica
Coordenadas	42° 41′ 55″ N, 2° 53′ 44″ E
Superfícia	68,07 km²
Altituds; · Maximala; · Mejana; · Minimala	; 100 m; 30 m; 8 m
	Geografia politica;
Region istorica	Catalonha (Rosselhon);
Estat	França;
Region; 76	Occitània;
Departament; 66	Pirenèus Orientals; (prefectura);
Arrondiment	Perpinhan (capluòc);
Canton	capluòc de 9 cantons;
Intercom; 246600381	Perpinhan-Mediterranèa;
Cònsol	Louis Aliot (2020-2026)
	Geografia umana
Populacion; Populacion totala; (2013)	120 959 ab. Evolucion de la populacion; 123 089 ab.
Densitat	1 776,98 ab./km²
	Autras informacions
Gentilici	perpinhanenc -a
Còde postal	66000, 66100
Còde INSEE	66136

Perpinhan (AFI: [perpi'ɲa]; en catalan Perpinyà; en francés Perpignan) es la prefectura del departament dels Pirenèus Orientals, situada dins la region d'Occitània en França. Istòricament, es la capitala de la comarca de Rosselhon e del comtat de Rosselhon. Culturalament, es una vila de la Catalonha Nòrd e dels Païses Catalans. Sa populacion atenhiá 123 089 abitants en 2013.

Lo gentilici es perpinhanenc -a^[1].

Geografia

Perpinhan, prefectura dels Pirenèus Orientals, es una vila de 6 807 ectaras^[2] situada al centre de la plana de Rossilhon. La vila es encadrada al sud per la cadena dels Pirenèus, a l’oèst per la region de las Corbièras, a l’èst per la Mar Mediterranèa (a 13 km), al nòrd per lo rèc de la Llabanèra, mentre que Reart li servís de limit meridional.

Istòria

L'origina de la vila es pas gaire clara: semblariá que foguèsse estada fondada a l'entorn d'un domeni agricòla roman sonat villa perpiniani. Foguèt a partir de l'Edat Mejana, mai que mai durant lo sègle X, que la vila comencèt a se desvolopar a debon. Essent la capitala del comtat de Rosselhon dempuèi aquela epòca, anèt en créisser e créisser mai en importància. Aquela expansion capitèt d'atirar l'avesque, qu'a temps passat demorava a Elna.

En 1172, Perpinhan s'integrèt a la Corona d'Aragon. En 1197, Perpinhan dispausava d'una carta municipala qu'establissiá son organizacion. Sos abitants tenon de privilègis importants, coma lo fach de poder elegir los cònsols, un per cada classa sociala. Entre 1276 e 1344, Perpinhan atenguèt son edat d'aur; la vila venguèt capitala de la Corona de Malhòrca, sa populacion e sa superfícia se quadruplèron en mens d'un sègle. Èra l'epòca dels grands talhièrs, de la catedrala e del Castèl Reial Palais dels Reis de Malhòrca.

En 1344 perdèt son estatut de capitala per encausa de la reintegracion del Reialme de Malhòrca a la Corona d'Aragon. Dempuèi 1346 foguèt afectada fòrtament per la pèsta negra e la vila se ne recuperèt pas. Tre 1479, dintrèt Perpinhan dins una logica militara, tancada dins de muralhas poderosas reforçadas pendent totas las epòcas. Presa per las armadas de Loís XIII en 1642, foguèt annexada amb la rèsta de la Catalonha Nòrd al Reialme de França pel Tractat dels Pirenèus de 1659. Las muralhas foguèron destruidas a la debuta del sègle XX, e la vila s'es espandida subre la plana de Rosselhon.

Administracion

Lista deus cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
julhet de 2020		Louis Aliot	Amassada Nacionala	Avocat
octòbre de 2009	julhet de 2020	Jean-Marc Pujol
julhet de 2009	octòbre de 2009	Jean-Paul Alduy
abril de 2009	julhet de 2009	Bernard Bacou		(interim)
mai de 1993	abril de 2009	Jean-Paul Alduy
	1993
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 120959, totala: 123089

Cercar

115 326

116 041

116 676
118 845

2009

2010

117 905
120 100

117 419
119 536

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

Cultura

Arquitectura

Lo Castellet de Perpinhan

Lo Castellet, anciana preson, uèi Musèu Catalan de las Arts e Tradicions Popularas (La Casa Pairal).
Lo Palais dels Reis de Malhòrca.
La Llotja de Mar (istoricament lo primièr tribunal maritim del mond).
L'ostal de la vila.
Lo Palau de la Diputació (delegacion de la Generalitat de Catalunya).
La Catedrala de Sant Joan Baptista.
Lo claustre cementèri, tradicionalament sonat cementiri de Sant Joan que los franceses an sonat Campo Santo.
La glèisa de Sant Joan lo Vièlh.
La glèisa de Sant Jacme.
La glèisa de Nòstra Dama de la Real.
La glèisa de Sant Matieu.
Lo convent dels Dominicans.
Lo convent de las Carmelitas.
Lo convent dels Minims.
Lo convent de las Clarissas.
Las rèstas del convent dels Franciscans.

.

Universitat de Perpinhan

Vista generala de Perpinhan dempuèi lo palais dels reis de Malhòrca. Al fons la catedrala. A drecha lo cloquièr de la glèisa la Real

L'Universitat de Perpinhan (sonada Via Domitia actualament), es l'institucion educativa màger de la vila, creada en 1349 pel rei Pere IV d'Aragon. L'universitat actuala foguèt creada en 1971 coma centre universitari e venguèt universitat completament en 1979.