Wikipèdia

Mailís

una comuna francesa

Vilatge d'Occitània

Mailís[1] (en francés: Maylis) qu'ei ua comuna gascona de Shalòssa, situada dens lo departament de las Lanas e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Mailís
Maylis
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Glèisa nava de Nosta Dauna de Mailís (1868-1875)
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 43° 41′ 52″ N, 0° 40′ 46″ O
Superfícia 12,21 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala 		 
122 m
110 m
43 m
Geografia politica
País  Gasconha
Contrada Shalòssa Hauta
Estat Bandièra de França França
Region
75 		Aquitània Nava
Departament
40 		Lanas Escut de Lanas
Arrondiment
401 		Dacs
Canton
4014 		Costalat de Shalòssa (Mugron avant 2015)
Intercom
244000717 		CC de Tèrras de Shalòssa
Cònsol Anne-Marie Lailheugue
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018) 		314 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

331 ab.
Densitat 26,45 ab./km²
Autras informacions
Gentilici los mailís
Còde postal 40250
Còde INSEE 40177

Geografia modificar

La comuna de Mailís que's tròba dens la Hauta Shalòssa, sus l'arribèra dreta deu Los. Que tòca a las comunas de Doasit, Montaut, Sent Aubin, Larbei, Caupena, Vergüei, e Sent Cric de Shalòssa. Lo nòrd de la comuna qu'es traucat per l'arriu de la Guauga.

 
Comunas a l'entorn.

Perimètre deu territòri modificar

Toponimia modificar

La prononciacion qu'ei [mɛj'lis]. Las fòrmas ancianas que son Maylis en 1280, Mailis, Mailie, Maye en 1335 [2].

Lo nom que vien benlhèu de Magilicius, tirat deu cognomen Magilius o deu nomen Magilius, dab l'evolucion prepausada per Bénédicte Boyrie-Fénié : *Magilicius> *Mayilício> *May(i)lis> Maylís; [aj] que passa a [ɛj] com dens a bona partida deu gascon[2].

Istòria modificar

Mailís que pareish peu permèr còp dens los textes en 1273 o 1274[3].

L’istòria civila de Mailís que’s con·hon dab la de Doasit. En efèit, avant la Revolucion, tot lo territòri deu Mailís actuau, qu’èra de la baronia de Doasit, e la màger part d’aqueth territòri, suu nom de « Sauvon » o « Bòsc-Sauvon » que formava l’ua de las 4 mandas (quartièrs) de la comunautat de Doasit, qui elegèn sengles jurats.
Lo nom de « Mailíes », que sembla d’aver designat meilèu la parròpia, qui èra annèxe de Larbei, e despenè deu diocèsi d’Aira.
Tà formar la manda de "Bòsc-Sauvon", Mailís (o Sauvon), qu'èra aplegat dab lo vielèr de Bòsc. Aqueth quartièr de Bòsc qu’èra cobedejat dens las annadas 1950 preu maire de Caupena, qui’u volè restacar a la soa comuna[4].

Dab la creacion de la comuna en 1790, en mei deu vielèr de Bòsc, Mailís que s’agraní d’un troçòt de la parròpia de Sent Joan d’Aulèrs (Doasit), dont la maison de Crabessat, anciana caveria[5]. Puish, que son los quartièrs de Tomina, sus l’arriba dreta de la Guauga, e los de La Veiria e deu Teulèr, gahats sus Sent Aubin, qui’s vienen ajustar a la comuna[6]. La maison « La Veiria » (uei aperada Sent Germain), qu’èra l’ostau de la familha nòbla d’Abadia de Sent German, dempuish au mensh 1612, dinc a la Revolucion[7].

Economia modificar

Administracion modificar

Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
2014 (2026) Anne-Marie Lailheugue divèrs esquèrra ensenhaira
seteme de 2012 2014 Philippe Serra    
març de 2008 seteme 2012 Sylvie Marsan   assistenta familhau
març de 2001 2008 André Noaillan UMP  
Seguida de la lista deus maires
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
         
         
         
         
1904 1911... Raymond Vignes    
1896 1904 Isidore Campagne    
...1892 1896 Fabien Dangoumau    
1876 1889... Jean Vignes    
1874 1876 Étienne Debic    
1871 1874 Pierre Saint-Martin    
1871 1871 Louis Ducamp    
1870 1871 Léopold Saint-Martin    
1868 1870 Pierre Saint-Martin    
1865 1868 Vincent Candau    
1853 1865 Étienne Debic    
1832 1852 Jacques Despouys    
1813 1831 Benoît Saint-Martin    
1809 1812 Bernard Dudés    
1808   Cazaubon    
1807 1808 Benoît Saint-Martin    
an IX 1806 Bernard Dudés   maire
an VIII   Benoît Saint-Martin   maire provisòri
an VI   Bernard Dudés   agent municipau
an IV   Benoît Saint-Martin   agent municipau
an III   Jean Despouys   maire
         
 
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia modificar

modificar « persona »
 v · d · m  		Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 323, totala:
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
231 407 469 482 504 502 489 561 570

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
572 512 481 431 449 451 438 436 413

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
440 461 467 438 419 405 369 400 359

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
369
 369
 337
 329
 338
 330
 334
 334
 334
344
2009 2010
337
347 		340
350
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


Lòcs e monuments modificar

  • La capèra de Nosta Dauna de Mailís. Sègles XII e XIIIau ; Inscriuta Monument Istoric lo 2 de noveme de 1976[8]. Renovada de cap a 1980.
  • La glèisa nava de Nosta Dauna de Mailís : purmèra pèira en 1868 ; acabada en 1875.
  • L'abadia : Monges olivetans, dempuish lo 30 d'aost de 1948.
 
La mongia de Mailís
 
La capèra de Nosta Dauna de Mailís

Pelegrinatge modificar

Cartas de 1548 o 1554[9], que pòrtan testimòni de çò que la gent hasèn paréisher ua devocion tà Nosta Dauna de Mailís, mes finalament briga mei que tà las autas glèisas vesias.
La mencion mei anciana d'ua devocion especiau a Nosta Dauna, dab desplaçament de monde, qu'es de 1640 : "Daubuns lòcs que son hòrt visitats de las gents deus parçans vesins, Mailies, Godòssa, & Sent Genh, per la devocion a Nosta Dauna, lo Mas, per senta Quitèira, Bascons pr'amor de Sent Aman, & quauques auts, on se cuelhen mant bonas aumoinas."[10]
Aquesta descripcion que deisha pensar en practicas espontanèas. Lo vertadèr peregrinatge organizat, eth, que serà aviat en 1658. Enric de Laborde, cronicaire deu sègle XVIIau e purmèr vesin (que damora a mensh de 2 km de la capèra de Mailís), qu'ac ditz clarament : "Ce fut pour lors qu'on commença à parler de tout de bon de faire avec la grâce de Dieu une fort belle dévotion à l'église de Noustre-Dame de Meylis"[11]. Lo màger mestierau que n'estó l'abat Hugues Dufaur vienut de Gondrin au diocèsi d'Aush, aperat tad aquera mission per l'avesque d'Aira Monsenhor Bernard de Sariac.

Lo prenom "Mailís" modificar

Lo nom de batiòu femenin Mailís, qu'estó balhat peu purmèr còp oficiaument en 1932. Mes qu'èra dejà emplegat com petit nom dens los mitans de la noblessa o borgesia deu parçan[12]. En 2006 en França, que vienè en 194au posicion, dab 339 atribucions[13] dab ua tropa de variantas ortograficas com Maylis, Maïlis, Maïlys, Mailys, Maÿlis,....

L'escaduda d'aqueth prenom que vien màgerment deu jòc de mots suu nom Mailís descompausat en "mair"+"lys"(mot francés), e interpretat com "mair deus liris" qui designaré la Verge Maria. Mes ne cau pas con·hóner un jòc de mots dab ua etimologia.

Que's cau tanben avisar de ne'u pas mesclar dab lo petit nom breton Maelys.

Hèsta modificar

Pr'amor deu ligam popular hèit dab Senta Maria, las Mailís que son hestejadas lo 15 d'aost.
La hèsta de Nosta Dauna de Mailís qu'es lo 25 de març[14].

Honts modificar

  • (fr) Notre Dame de Maylis, Histoire et Pélerinage ; per Cesari Daugèr ; Laffitau et Labonne, Impr. Centrale, Aire-sur-l’Adour ; 1936 ; 190p.
  • (fr) Histoire de N. D. de Maylis ; per A. Labarrère; Bordeaux ; 1864.

Véder tanben modificar

Ligams extèrnes modificar

Nòtas modificar

  1. ↑ http://www.institutoccitan.com/index.php?option=com_content&task=view&id=167&Itemid=0
  2. ↑ 2,0 et 2,1 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes. Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 149
  3. ↑ Recogniciones Feodorum in Aquitania ; Bémont, p.42, n°107.
  4. ↑ L’ahar qu’es evocat dens los libes de las deliberacions deus conselhs municipaus de Mailís e Caupena enter genèr de 1947 e abriu de 1957.
  5. ↑ Arnaut Guilhem de Crebassac, cavèr (miles), mentavut in Recogniciones feodorum in Aquitania, n°68 ; 22 octobre 1273 ou 1274 ; publicat per Charles Bémont ; p.33.
  6. ↑ En 1843, segon David Chabas ; Villes et Villages des Landes ; tome II ; p.260.
  7. ↑ La Paroisse de Saint-Aubin ; Raphaël Lamaignère ; imprimerie Bonne Presse du Midi, Vaison-la-Romaine (Vaucluse) ; 1938 ; chapitre IV.
  8. ↑ Base Mérimée : Maylis
  9. ↑ Abat V.Foix ; Vieux clochers, vieilles ruines ; Tome IX (370 bis, Maylis). A. d. Lanas II F 912.
  10. ↑ Descripcion de l'abescat d'Aira per Pierre Duval ; 1651, segon ua visita hèita en 1640 e 1641.
  11. ↑ Relation veritable... ; Henry de Laborde
  12. ↑ Mailís qu'èra lo petit nom usuau de Mailís de Gorostarzu, deu castèth de Candale a Doasit, vaduda Antoinette Gabrielle Marie Personnaz (Baiona 1908 - Sent Sever 1997) ; o enqüèra, de Mailís de Cardaillac, vaduda au castèth de Fauron a Monthòrt de Shalòssa, e enregistrada com Marie de Cardaillac (Monthòrt 1924 - París 1978).
  13. ↑ RNIPP, INSEE.
  14. ↑ La Croix de la Drôme, 29 mars 1896, p.9.
Sus d'autres projècte de Wikimedia:
 
Commons
 Commons (Galariá)
 
Commons
 Commons (Categoria)  Modèl:Commonscat/categories
Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Mailís&oldid=2296129 »