Lorda

Vila d'Occitània

Lorda (Lourdes en francés) qu'ei ua vila de Bigòrra en Gasconha, Occitània. Administrativament qu'ei situada dens eth departament deths Hauts Pirenèus e era region d'Occitània, ancianament de Mieidia-Pirenèus.

Lorda Lourdes
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Pelegrinatge de Lorda en estiu dab vista deths santuaris a dreita, deth castèth en fons e deth gave de Pau.
Armas
Geografia fisica
Coordenadas	43° 05′ 42″ N, 0° 02′ 56″ O
Superfícia	36,94 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	960 m m 400 m 343 m m
Geografia politica
País	Gasconha
Parçan	(Bigòrra )
Estat	França
Region 76	Occitània
Departament 65	Hauts Pirenèus
Arrondiment 651	Arrondiment d'Argelèrs de Gasòst
Canton 6598	Burèu centralizator de 2 cantons
Intercom 246500771	CA de Tarba-Lorda-Pirenèus
Cònsol	Thierry Lavit (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	13 210 ab. Evolucion de la populacion 13 529 ab.
Densitat	396,43 ab./km²
Autras informacions
Escais	Eths peirèrs
Gentilici	Lordés, Lourdesa
Còde postal	65100
Còde INSEE	65286

Vista generau deths santuaris.

Segon eths credents, era Verge que seré apareishuda ara senta dera Glèisa Catolica Bernadeta Sobirós ena Tuta de Massavielha per era domandar de bastir ua glèisa e de béver er'aiga dera hont deras vertuts miraclosas e sanadoras. Per aquesta rason Lorda, lòc de romiatge catolic, qu'arcuèlha cada an mei de 6 milions de romieus venguts deth monde sancèr, e, enter eths mantuns malauts e invalids en recèrca de guarison.

Verge e lenga occitana

Eras paraulas occitanas dera Verge marcadas sus era hont

Paraulas dera Verge "Anatz béver ena hont"

Com era lenga mairau de Bernadeta Sobirós b'èra eth occitan deths Pirenèus gascons, qu'ei dens aquesta lenga (segon eths credents) qu'era auré parlat era Verge. Per aquesta rason, qu'ei en occitan qu'ei marcada ara hont miraclosa era frasa Que sòi era immaculada concepcion (dens era grafia originau Que soy era immaculada councepciou). Desempuish era debuta deth sègle XXI, un panèu tradusit en mantuas lengas que cita eras autas paraulas dera Verge : anatz béver ena hont e v'i lavar (escrivudas : Anat béouè en a hount et vi laoüa).

Geografia

Lorda que's situa ath pè deths Pirenèus, en Bigòrra, suu Gave de Pau, ath sud oèst de Tarba. La vila qu'ei bastida ar'entorn d'un lòc arrocalhós que rèsta deth glacèr d'Argelèrs de Gasòst e on que's bastit eth castèth.
Era vila qu'ei en mei desservida entara linha ferroviària de Tolosa a Baiona. Ua via exprès que religa era vila a Tarba cap ath nòrd (en construccion) e Argelèrs de Gasòst ath sud.

.

Autes vilatges e quartièrs : Sauts, Ancladas, Sarsan, eth Monge, Lana-Darrèr, Viscaia.

Comunas a l'entorn.

Toponimia

Era prononciacion qu'ei ['lourdo] (grafia fonetica deths autors). Eras fòrmas ancianas que son : tertiam partem mercati Lurdensis, en latin, enter 1022 e 1036, Lorda, Lorde ath sègle XII, ad Lurdam opidum, en latin, en 1152, Lorde, la biela de Lorda, cap a 1200-1230, Lurdum, en latin, en 1259, ad castrum de Lorde, en latin, en 1284, apud Lordam, en latin, en 1300, Lorde en 1338, De Lurda, en latin, en 1342 e 1379, Lorda en 1429, Lourde en 1790, Lourde (mapa de Cassini, ara fin deth sègle XVIII).

Segon Dauzat, Lorda que vien probablament deth shafre latin Luridus, donc *Lurida (villa). Segon Negre, Lorda que vien deth adjectif gascon lorda (vila) : vila lorda, cascanta, pipauta. Segon R. Aymard, eth nom qu'ei escur, probablament prelatin.

Segon Miquèu Grosclaude, Lorda qu'ei un nom escur, probablament prelatin. L'explicacion per l'adjectiu latin lurida, « cascanta », ei pas qu'un maishant jòc de mots. La dualitat de genre deras fòrmas gasconas Lorda e Lorde que correspón ara dualitat deras latinizacions. Que i a un ligam dab Lorda (Nauta Garona). Véder tanben Lhordat e [1]Llordà.

Administracion

Lista deus cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
julhet de 2020	2026	Thierry Lavit	divèrs esquèrra
març de 2014	2020	Josette Bourdeu	PRG, MRSL	conselhèra generau deu canton de Lorda-èst (2001-2015), conselhèra departamentau deu canton de Lorda-2 (2015-), presidenta de la CC deu País de Lorda 2014-2017, 2nda vice-presidenta de la CA Tarba-Lorda-Pirenèus (2017 → )
heurèr de 2000	2014	Jean-Pierre Artiganave	UMP	comerçant, president de la CC deu País de Lorda 2009-2014
març de 1989	heurèr de 2000 (demission)	Philippe Douste-Blazy	UDF	arrèr-hilh d'Antoine Béguère, cardiològue, ministre delegat a la Santat puish ministre de la Cultura (1993-1997), deputat (2e circ.) (1993 puis 1997-2001), conselhèr generau de Lorda Èst (1994-2001)
març de 1971	1989	François Abadie	PRG	deputat (2e circ.) (1973-1981), senator (1983-2001)
març de 1965	1971	Justin Lacaze		comerçant
deceme de 1960	1965	Noël Viron
deceme de 1952	octobre de 1960 (mort en foncions)	Antoine Béguère		entrepreneire deu bastiment, senator (1959-1960), president deu FC Lorda
	1952
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Demografia

Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 14644, totala: 14973
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
						4 146	-	-
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
-	-	-	-	5 471	-	-	-	-
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
-	-	8 805	-	-	-	-	-	-
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
16 023	17 939	17 870	17 425	16 300	15 203	15 265	15 254	15 410 15 797
2009	2010
15 127 15 491	14 743 15 102
Fonts
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

• En 2018 era populacion èra de 13210 abitants e era densitat èra de 357,61 ab/km².

Véder tanben

• Comunas deths Hauts Pirenèus