Lanjac

Lanjac (AFI: /lãˈdza/;^[1]^[2] en francés: Langeac) z-es una comuna occitana, en Auvèrnhe, situada dins lo parçan de Brivadés; z-es administrada per lo departament de Naut Léger e la region d'Auvèrnhe-Ròse-Aups, ancianament d'Auvèrnhe.

Lanjac
Langeac

Vista de la vila

Armas

Geografia fisica

Coordenadas

45° 06′ 04″ N, 3° 29′ 42″ E

Superfícia

33,94 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

951 m
504 m
488 m

Geografia politica

Auvèrnhe

Brivadés (Lanjadés)

França

Briude

Burèu centralizator de las Gorjas d'Alèir-Gevaudan (chapluòc delh canton de Lanjac davant 2015)

Intercom
244301057

CC de las Ribas delh Naut Alèir (residéncia)

Cònsol

Gérard Beaud
(2020-2026)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2018)

3 575 ab.

Evolucion de la populacion

3 653 ab.

Densitat

112,91 ab./km²

Autras informacions

Gentilici

Langeadois (en francés)

Còde postal

43300

Còde INSEE

43112

Geografia modificar

La vila z-es situada a 500 m d'altitud, dins una petita Limanha, en riba d'Alèir. En posicion d'abric a causa de la Marjarida situada a l'oèst, Lanjac beneficia de precipitacions moderadas : 609 mm (periòde 1971- 2000).
Tanqu'a las annadas 1970, Lanjac èra traversada per un axe relativament segondari, mas a granda circulacion : Orlhac- Lo Puèi de Velai per Murat, Sant Flor e la Marjarida. Aquela rota z-èra lenta a causa delhs contorns nombrós e delh passatge en altitud. L'axe saguèt desviat per Maciac e Briude e las condicions de circulacion fòrtament melhoradas. La RD 590 z-es avòra pusleu una rota toristica o d'interès local. Z-es probablament una de las rasons de l'estagnacion de la vila.

Perimètre delh territòri modificar

Comunas confrontantas de **Lanjac**
Arlet		Maseirac d'Alèir

Talhac		Chanteuges

Toponimia modificar

Las fòrmas ancianas son Illo alode de Laugiaco (compréner Langiaco) quod vocant Sancta Affra en 961, In vicaria de Aurato, in villa vocabulo Langado en 994, Ecclesia quæ vocatur proprio nomine Langat en 1011, Apud Langiacum, in ecclesia Sancti Galli en 1142, Lanjat vès 1198, Lanjac en 1260, Langacum alh secle XIII, Præpositura de Langiaco en 1290, Judæi Langiaci en 1293, Domus Dei de Lenjac en 1294, Castellania Langiaci en 1366, Ecclesia collegiata Sancti Galli de Lengyaco en 1375, Villa de Langhaco in Arvernia en 1388, Prevostage de Langhat en 1401, Lanjac au pays d'Auvergne en 1446, Præceptor domus Langiaci S. Joh. Iher en 1464, etc ^[3].
Segon Dauzat, Lanjac ven del nom galloroman d'òme *Langius, inatestat, inferit delh nom gallic Langos, ambelh sufixe -acum ^[4]. Los Féniés, après Negre, aiman mai Lanius, meime sufixe ^[5] ( > *Lanhac). Xavier Delamarre z-es d'acòrdi amb Dauzat. L'etime z-es *Langiācon, lo nom *Langios es inatestat, mas se justifica per Lango-briga en Espanha ^[6].

Istòria modificar

En 1789, Lanjac dependiá de la província d'Auvernhe, de l'eleccion de Briude, delh presidial de Riam e èra chapluòc de sa subdelegacion. Sa gleisa parochala, diocèsi de Sant Flor e chapluòc d'archipreirat, èra consacrada a Sant Gal; l'abat de La Chaa Dieu presentava a la cura.
La vila èra la capitala d'una anciana baroniá dau Lanjadés, una microregion de Brivadés. Aquela baroniá donèt son nom a un ostal autrescòps famós^[7]. Lo sant patron de la vila es Sant Gal. Eugène Bonnemère conta l'istòria seguenta : « A Lanjac, lo jorn de Sant Gal, patron de la vila, lo senhor de Chilac arribava pujat sus lo sieu carri amb los officiers de la siá justícia, e saludava los abitants en lor tirant d'uòus^[8] ».

La pèira de las fadas es un daus pus importants grops de dolmens descriches en Auvèrnha. Se trobavan sustot als environs de la vila de Lanjac e son descrich dins un manuscrich de l'arqueològ Duranson.

Administracion modificar

Lista daus cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
julhet de 2020	(2026)	Gérard Beaud	sans	ensenhaire, president de la CC
març de 2008	2020	Marie-Thérèse Roubaud	UMP, LR	conselhèira departamentala
març de 1983	2008	Guy Vissac	RPR pueis UMP	senator (1998-2001)
març de 1965	1983	Jacques Chalaye	PS
	1965
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia modificar

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 3832, totala: 3921

1 554

1 807

1 975

1 983

3 109

3 019

3 231

3 207

3 024

3 342

3 491

3 864

3 773

4 552

4 228

4 316

4 318

4 391

4 574

4 955

4 832

4 665

4 276

4 532

4 512

5 225

4 649

4 826

4 934

4 853

4 609

4 195

4 070

3 943

3 960
4 073

2009

2010

3 976
4 091

3 978
4 092

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

En 2018 la populacion èra de 3575 abitants e la densitat èra de 105,33 ab/km².

Luòcs e monuments modificar

Personalitats ligadas amb la comuna modificar

Veire tanben modificar

Ligams extèrnes modificar

Lanjac sobelh site de l'Insee

Nòtas modificar

↑ Atestat dins los Comptes daus Cònsols de Montferrand.[1]
↑ Jean Roux. De la renaissance d’une langue occitane littéraire en Auvergne au début du XXe siècle, au travers des oeuvres de Benezet Vidal et Henri Gilbert.. Linguistique. Université Paul Valéry - Montpellier III, 2020. Français. ⟨NNT : 2020MON30052⟩. ⟨tel-03264341⟩
↑ Augustin Chassaing, Antoine Jacotin Dictionnaire topographique... de la Haute-Loire, 1907, p. 152 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k392965/f201.item
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 384, a Langé
↑ Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 148 e 146
↑ Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 172, 299 e 352
↑ Diccionari universal de la noblesa de França pel Sr. De Courcelles.
↑ Eugène Bonnemère, Istòria dels païsans, dempuèi la fin de l'Edat Mejana fins als nòstres jorns, 1200-1850.[2]

Portal d'Auvèrnhe

[1] Atestat dins los Comptes daus Cònsols de Montferrand.[1]

[2] Jean Roux. De la renaissance d’une langue occitane littéraire en Auvergne au début du XXe siècle, au travers des oeuvres de Benezet Vidal et Henri Gilbert.. Linguistique. Université Paul Valéry - Montpellier III, 2020. Français. ⟨NNT : 2020MON30052⟩. ⟨tel-03264341⟩

[dicto-3] Augustin Chassaing, Antoine Jacotin Dictionnaire topographique... de la Haute-Loire, 1907, p. 152 https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k392965/f201.item

[4] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 384, a Langé

[5] Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 148 e 146

[6] Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 172, 299 e 352

[7] Diccionari universal de la noblesa de França pel Sr. De Courcelles.

[8] Eugène Bonnemère, Istòria dels païsans, dempuèi la fin de l'Edat Mejana fins als nòstres jorns, 1200-1850.[2]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]