Capsiuts

comuna francesa
Vilatge d'Occitània

Capsiuts (Captieux en francés) qu'es ua comuna gascona de Vasadés [1] administrada peu departament de Gironda de la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Capsiuts
Captieux
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La glèisa de Capsiuts.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 44° 17′ 34″ N, 0° 15′ 32″ O
Superfícia 119,33 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
136 m
95 m
69 m
Geografia politica
País  Gasconha
Contrada Vasadés (centrau)
Estat Bandièra de França França
Region
75
Navèra Aquitània
Departament
33
Gironda Escut de la Gironda
Arrondiment
333
Arrondiment de Lengon
Canton
3318
Lo Sud Gironda (caplòc deu Canton de Capsiuts avant 2015)
Intercom
243301231
CC de Vasadés
Cònsol Christine Luquedey
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2019)
1 358 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

1 379 ab.
Densitat 10,8 ab./km²
Autras informacions
Gentilici Capsylvains, Capsylvaines (en francés)
Còde postal 33840
Còde INSEE 33095

Geografia modificar

 
Comunas a l'entorn.

Rius modificar

L'arriu de l'Artigaut e la Guanèira son los dus arrius de la comuna.

Perimètre deu territòri modificar

Toponimia modificar

Las fòrmas ancianas son Capseubs, en occitan, en 1255, Capseus (par. Sancti Martini de ~), en occitan peu nom, shens data, Capseus (de ~), en occitan, shens data, Capseus (parrochia de ~), en occitan peu nom, en 1273, Capseus (de ~), en occitan, en 1279, Capsius, en occitan, en 1307-1317, Capseus (capellanus de ~), en occitan peu nom, en 1369-1370, Capsius (datum apud ~), en occitan peu nom, en 1227 (citat per Pèir de Marca), Cappitissilvarum (rector de ~), en latin, en 1533-1537. Meilèu que de caput silvarum, Capsiuts ven probablament de *caput silvosu(m), dab lo medish sens de « cap de bòsc, limit de l'abosquiment ». L'evolucion seré *caput silvosu > *cabo sílb(o)so (reculament de l'accent que causa la sincòpa de la segonda sillaba de sílb(o)so, plaçada donc après l'accent) > *cabsilbs > *cabseubs > [kap'siwts] (assordiment deu prumèir b, dissimilacion deu segond que se muda en -t- e barradura en -i- de -e-). La prononciacion actuala es [kap'siw(t)s] (-t- fragile) [2].

Istòria modificar

Originas e Atge Mièi modificar

L'origina deu borg remonta au mens a l'epòca gallò-romana. Disen d'alhons qu'estèt devastat per Crassus, lòctenent de Cesar. A l'Atge Mièi, la parròpia de Capsiuts es una possession deus vicomtes de Biarn. Lo castèth es confiscat preu rèi d'Anglatèrra quòra Gaston VII refusa de li rénder aumatge, entre 1274 e 1277. Capsiuts es lavetz una vila barralhada, dont los vestigis de las murralhas son encara visibles au XIX° siègle. En 1273, Pèir de Cabanas e Guilhèm de Lugaròssa, de Capsiuts, son tenguts au dever d'estatge decap a son senhor, probable Gaston de Biarn, qu'a d'aquera epòca avè drets senhoriaus en aqueste lòc. En 1299, Guichard de Marciac, comandant l'armada de Guiana per Philippe le Bel, empara lo castèth de Capsiuts contra los Anglés. En 1425, Isabèu, comtessa de Foish, conclutz una trèva dab Jean de Radcliff, senescau de Guiana, en vertut de la quala los Anglés poiràn anar e vir dens sa tèrra de Capsiuts, shens que los abitants n'augin nada crenta. En 1621, pendent la guèrra contra los protestants, acossan los rebèles que corren capvath las Lanas, entre auts aqueths de la garnison de Capsiuts.

Epòca modèrna e Revolucion modificar

En 1660, Loís XIV èra en vesita a Capsius quan la tèrra se botè a tremolar. Una segonda personalitat reiala ho recebuda per la parròpia : la Daufina de França, en 1745.

Edat Contemporanèa modificar

En 1817, Capsiuts fusionè dab Escaudas, qui tornè vir comuna en 1836 [3]. Mentretant, la comuna s'aperava Captieux-et-Escaudes, donc en occitan Capsiuts e Escaudas [4].

Capsiuts a, una certana pausa, coneishut una aviada importanta graça a l'expleitacion de la gema e, mèi recentament, per l'implantacion deu camp militar deu Potèu. Adara, ne damòra pas mèi de tralhas deu castèth ni deus ancians remparts, ni mèi deu convent de cordelèirs dab ospici e capèra, e tanben son anciana glèisa. Anèit, lo vilatge de Capsiuts es una halta importanta suu pelerinatge de Sent-Jacme.

Administracion modificar

Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
2020 2026 Christine Luquedey PS  
octobre 2017 2020 Pascal Calderon shens  
abriu 2015 2017 Denis Berland PS retirat foncion publica
març 2014 abriu 2015 Jean-Luc Gleyze PS president deu conselh departementau de Gironda (2015-), conselhèir generau deu canton de Capsiuts (2004-2015), conselhèir departementau deu canton de Sud Gironda (2015-)
març 2008 2014 Georges Bernard shens  
març 2001 2008 Viviane Durantau PS  
1990 2001 Marc Lalanne PS conselhèir generau deu canton de Capsiuts (1990-2004
1973 1990 (mòrt en foncions) Jean Sango PS conselhèir generau deu canton de Capsiuts (1973-1990)
  1973      
Totas las donadas son pas encara conegudas.
  • Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra caplòc deu canton de Capsiuts; es adara deu canton deu Sud Gironda.

Demografia modificar

modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 1289, totala: 1303
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
1 500 1 152 1 312 1 726 1 970 1 363 1 431 1 550 1 530

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
1 475 1 478 1 561 1 444 1 503 1 479 1 498 1 579 1 534

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
1 583 1 826 1 781 1 704 1 654 1 638 1 591 1 415 1 693

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
1 934
1 646
1 669
1 742
1 707
1 503
1 412
1 399
1 385
1 399
2009 2010
1 416
1 431
1 425
1 441
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


Lòcs e monuments modificar

La glèisa de Sent Martin, neogotica, data de 1869 ; remplaça la glèisa primitiva en partida fortificada. Entre 1989 e 1994, Pierre Rivet fabriquè ua remercabla maqueta en aluquets de la glèisa.

L'ostau de vila, datent de 1870, es d'estile neoclassic.

A l'emplaçament deu castèth de Capsiuts, destruisut au XVII° siègle, estut bastida ua teulèira, adara desafectada. Los horns son bastits en aliòs.

L'anciana usina a gema damorè en activitat de 1928 a 1968.

Hont Senta Germana.


Personalitats ligadas dab la comuna modificar

Véser tanben modificar

Ligams extèrnes modificar

Nòtas modificar

  1. http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k9616679v/f72.item.zoom p. 124
  2. Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Gironde, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2008, p. 101
  3. http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=6891
  4. http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Fgael.gironde.fr%2Fpages%2FHisto_commune.pdf