Borgonuòu

Vila d'Occitània

Borgonuòu (Bourganeuf en francés) es una comuna occitana de Marcha, en Lemosin, situada dins lo departament de Cruesa e la region de Novela Aquitània, ancianament de Lemosin.

Borgonuòu Bourganeuf
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La glèisa, la tor Zizim e lo chasteu.
Armas
Geografia fisica
Coordenadas	45° 57′ 15″ N, 1° 45′ 23″ E
Superfícia	22,54 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	602 m 440 m 380 m
Geografia politica
País	Lemosin
Estat	França
Region 75	Novela Aquitània
Departament 23	Cruesa
Arrondiment 232	Garait
Canton 2307	Borgonuòu (chapluòc, puei burèu centralizator)
Intercom 242320034	CC Cruesa Sud-Oèst (2017 --->)
Cònsol	Jean-Pierre Jouhaud (2014-2020)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	2 487 ab. Evolucion de la populacion 2 700 ab.
Densitat	121,21 ab./km²
Autras informacions
Còde postal	23400
Còde INSEE	23030

Toponimia

Las fòrmas ancianas son Borguet Nou, vers 1140, de Burgueto Novo en 1195. Lo prumier element dau nom es lo mot borg ambeu diminutiu -et, dau latin -ittum . L'origina de la vila èra donc relativament recenta (adjectiu -nou).

La prononciacion actuala [burgu'ɲɔw] (o quauquarren coma 'quò), pòt donar l'impression de la substitucion d'un sufixe per un autre e justificar la grafia bistòrta Borgon Nuòu. Mas, seriá vertadierament aquò ? Aquò sembla pas e lo nom francés es l'indici d'una estapa de l'evolucion. Borguet nòu [bur'get nɔw] s'es probablament viste articulat [burge'nɔw], coma un sol mot e ambe l'amudiment dau -t- davant -n. La grafia francesa, Bourganeuf, testimònia probablament, per la segonda sillaba, d'una prononciacion en [burga-], segonda mudason. Lo vocalisme de la segonda sillaba, qu'es ni tonica nimai iniciala, es especialament fragile, çò qu'explica aqueu chamnhament. Un -a- pretonic se pronóncia sovent [-ɔ-] (o se pòt mudar en [-ɔ-], per la rason dejà dicha). Sem donc a [burgɔ-]. Ambe la perta de la compreension dau sufixe, l'abséncia de sens de l'element borga-, aqueu [-ɔ-] pòt subir la regla generala de barradura en [-u-] de tots los [-o-] pretonics; donc [burgu-]. Pasmens auriá poscut demorar [burgɔ-], mas devem constatar qu'aquò s'es pas passat entau. I a donc pas de sufixe -on (dau latin -onem), çò que fai que la grafia Borgonuòu es la sola acceptabla. Coma que sia, lo remplaçament dau resultat d'un sufixe per lo resultat d'un autre, quò pòt arribar, mas a l'interior d'un nom, i a quauquarren que deuriá interrogar lo mendre lingüista un pauc atentiu...

Lo doctor Queyrat escriviá Bourgounéôou , Borgonueu en grafia classica, ambe la varianta nueu, que, coma nuòu, deriva d'un nòu pus ancian.

Istòria

La vila fuguèt fondada per l'Òrdre daus Espitalièrs de Sent Joan de Jerusalèm, creat en 1104. Dempuei lo segle XII, d'aici a la revolution de 1789, los Chivaliers resteren a Borgonuòu, que coneisset entau una prosperitat e una reputacion qu'egalet jamai après. Borgonuòu èra lo chapluòc de la « venerable lenga d'Auvernhe » d'aici a 1750 ont fuguet desplaçat a Lion. Son poder s'espandiá sus lo centre de la França (en tant qu'estat) : Auvernhe, Marcha, Velai, Lemosin, Berric, Forés, Borbonés, Lionés, Beaujolés, Bugey e Savòia. Au segle XVIII, lo chamin grand Limòtges-Lion, que passava larjament au sud de Borgonuòu, fuguet desplaçat e traverset la vila.

Borgonuòu fuguet chapluòc de districte de 1790 a 1795 e chapluòc d'arrondiment d'aici a 1926.

Administracion

Lista daus maires

Lista daus cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2020	2026	Régis Rigaud	PS	Inspector Generau a l'Educacion Nacionala
2014	2020	Jean-Pierre Jouhaud	PS	provisor, president de l'anciana CC
2001	2014	Jean-Pierre Jouhaud	PS
junh 1995	2001	Jean-Jacques Lozach	PS	senator
	1995
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Demografia

Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 2732, totala: 2988
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
2 062	1 988	1 959	2 203	2 849	2 940	3 080	3 202	3 384
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
3 197	3 222	3 501	3 591	3 620	3 726	3 902	3 863	3 524
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
3 675	3 864	3 875	3 659	3 561	3 364	3 117	3 464	3 308
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
3 310	3 804	3 637	3 738	3 385	3 163	2 980	2 948	2 917 3 148
2009	2010
2 907 3 138	2 910 3 141
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

• En 2018 la populacion èra de 2487 abitants.

Luecs e monuments

• 
  La gleisa de Sant Joan Baptista e l'ostau de vila a dreita.
• 
  L'interior de la gleisa.
• 
  L'ostau de vila.
• 
  La glèisa, la tor Zizim e lo chasteu.
• 
  Lo musèu de l'electrificacion.

Personalitats liadas a la comuna

Djem "Zizim" Prince otoman

Veire tanben

Nòtas e referéncias