Usès
|
Vila d'Occitània | 
|
Usès[1],[2] (Uzès en francés) es una comuna occitana dei confinhas de Lengadòc e de Provença, situada dins lo departament de Gard e la region Occitània.
|
Usès
Uzès | ||
|---|---|---|
 | ||
| La catedrala Sant Teodorit e la torre Fenestrèla | ||
| ||
| ||
| Geografia fisica | ||
| ||
| Coordenadas | 44° 00′ 48″ N, 4° 25′ 14″ E | |
| Superfícia | 25,41 km² | |
| Altituds · Maximala · Mejana · Minimala |
274 m 120 m 49 m | |
| Geografia politica | ||
| País | Lengadòc  | |
| Parçan | Garrigas | |
| Estat |  França | |
| Region 76 |
Occitània | |
| Departament 30 |
Gard  | |
| Arrondiment 302 |
Arrondiment de Nimes | |
| Canton 3035 |
Canton d'Usès | |
| Intercom 243000619 |
CC País d'Usès | |
| Cònsol | Jean-Luc Chapon (2020-2026) | |
| Geografia umana | ||
| Populacion Populacion totala (2018) |
8 420 ab.  8 764 ab. | |
| Densitat | 337,39 ab./km² | |
| Autras informacions | ||
| Gentilici | usessenc | |
| Còde postal | 30700 | |
| Còde INSEE | 30334 | |
Segon lei mapas de Cartodialect e de Loís Alibèrt, lo parlar d'Usès es un provençau[3] de transicion vèrs lo lengadocian: se ditz lei per l'article mai castèl e non pas castèu.
Geografia
Toponimia
Leis atestacions ancianas son, per lo luòc:
- Usès - inscripcion Ucetia; moneda merovingiana Uccetio; Uzes (occitan ancian) en 1317; Uzes (occitan ancian) en 1419[4].
La forma etimologica Usèç[5] es pas normativa.
Usètge (en latin pagus Uzeticus)
Usètge es l'encontrada immediata a l'entorn d'Usès. Li dison en latin pagus Uzeticus e en francés l'Uzège o l'Uzégeois.
- (L')Uzège/Uzégeois (noms fr) - Territorium Uceticum en 812; Pagus Uzeticus en 816; Uzecensis en 818; Comitatus Uxeticus en 923; Pagus Uzeticus en 938; Comitatus Uzeticus en 945; Pagus Uzeticus en 963; Comitatus Uzeticus en 1027; Comitatus Uzeticensis en 1031; Civitas Uticensis en 1096; Uzeticensis episcopatus en 1121; Uzetisca civitas en 1146; Uticensis episcopatus en 1156; Uzeticum en 1160; Uticensis diocesis en 1295; Vicaria Ucetici en 1345; Uzeticensis episcopatus en 1378; Uzeticum en 1381; Pays d'Uzége en 1440; Uzeticum ; Civitas Uceciæ ; Uticensis diocesis en 1461; Uticensis metropolitana en [[1512)[6].
Sosdivisions:
Istòria
Usès foguèt lo centre d'un evescat tre lo sègle V e aqueu perdurèt entrò a la Revolucion Francesa. Foguèt abolit definitivament en 1817.
Lo 5 de genier de 1965, lo centre de la ciutat foguèt declarat «sector sauvagardat», çò que permetèt d'entreprene un trabalh de restauracion important e a l'encòp d'òbras considerablas d'urbanizacion. Aquelei transformacions vauguèron a Usès de se ganhar lo títol de «Vila d’art e d'istòria» en novembre de 2008.
Foguèt tanben lo centre d'un vescomtat, puei d'un comtat e d'un ducat. Vejatz la lista dei senhors, vescòmtes e ducs d'Usès.
Administracion
Demografia
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 | 1841 | 1846 | 1851 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 6 150 | 6 350 | 7 274 | 7 215 | 6 934
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1856 | 1861 | 1866 | 1872 | 1876 | 1881 | 1886 | 1891 | 1896 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| - | - | - | - | 5 585 | - | - | - | -
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1901 | 1906 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1946 | 1954 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| - | - | 4 804 | - | - | - | - | - | -
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2008 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 5 649 |
Cercar |
8 007 |
7 935 |
8 088 |
8 213 8 602 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2009 | 2010 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 8 339 8 755 |
8 552 8 979 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fonts | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Luòcs e monuments
- La Torre Fenestrèla es un cloquier cilindric qu'es lo darrier vestigi de l'anciana catedrala romanica de Sant Teodorit (que lei protestants la demoliguèron en 1563).
- lo Palais Ducau.
Personalitats liadas amb la comuna
- Jean Racine: e mai s'aquel escrivan francés foguèsse pas dau país, i demorèt quauque temps en cò d'un oncle. Dins sei Lettres d'Uzès, comentèt las dificultats qu'aguèt per comprene e se far comprene mentre que sejornava dins lo país.
- Pònç Fabre d'Usès, trobador dau sègle XIII.
Veire tanben
Liames extèrnes
Nòtas
- ↑ Segon Loís Alibèrt. . https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Alib%C3%A8rt_-_dialecte_languedocien.tiff
- ↑ Preconizacions del Conselh de la Lenga Occitana, 2007, seccion 5.4, pagina 42.
- ↑ https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Alib%C3%A8rt_-_dialecte_languedocien.tiff
- ↑ http://thalamus.huma-num.fr/index-lieux/lettre-U.html
- ↑ https://www.oocities.org/toponimiaoccitana/30b.html
- ↑ https://dicotopo.cths.fr/places/P74745367
- ↑ https://dicotopo.cths.fr/places/P61180818
