Tula

Tula (Tulle en francés) es una comuna lemosina situada dins lo departament de Corresa e la region de Novela Aquitània, ancianament de Lemosin. Escaissada « la vila de las sèt serras », la ciutat a bastit sa reputacion sus lo desvolopament de son industria e de son artisanat : es venguda un daus centres de fabricacion de la dentela (emb son festenau internacionau), de las armas (Manufactura d'armas) e de l'acordeon (Acordeons Maugein).

Tula
Tulle

Lo centre de Tula.

Armas

Geografia fisica

Coordenadas

45° 16′ 02″ N, 1° 45′ 56″ E

Superfícia

24,44 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

460 m
220 m
185 m

Geografia politica

Lemosin

França

(prefectura)

Tula (chapluòc)

Tula (burèu centralizator), ancianament Chapluòc de deux cantons

Intercom
241927201

Tula Agló

Cònsol

Bernard Combes
(2020 - 2026)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2018)

14 705 ab.

Evolucion de la populacion

15 356 ab.

Densitat

586,05 ab./km²

Autras informacions

tulaud, tulauda

19000

Estirada sus mai de tres quilomètres dins l'estrecha e tortuosa vau de Corresa, Tula escalona sos quartiers vielhs a costat de las serras dominant la ribiera, mentre qu'emergís, dau còr de la ciutat, l'elegant ranquejar de peira de la catedrala Nòstra Dòna.

Geografia

Tula dins lo Lemosin linguistic

Comunas limitròfas

Comunas confrontantas de **Tula**
Navas		Gimel
		Chanac
Chamairac	Senta Fortunada	Las Guenas

Toponimia

Lo nom de la localitat es atestat jos las formas Tutela en 894, in Tutelensi ecclesia pauc après, puei de Tuella en 1030 (dins aquesta darriera forma, lo -t- intervocalic s'es desjà amudit), Tutella en 1180, Tuela en 1186, Tulla en 1346-48^[1].

Queu nom de luec evoca la divinitat romana Tutela, charjada d'assegurar la conservation, la proteccion dau luec, sens dobte au ponch de passatge de Corresa d'una fòrça anciana rota entre Armorica e Mediterranea^[1]. Pasmens, pen una traça de sa veneracion es pas estada trobada sus plaça. D'autra part, lo -t- intervocalic s'es pas amudit dins lo toponime Tudelh (Corresa) que provendriá de l'antroponime latin Tutelius^[2].

Istòria

Antiquitat

Las originas de la vila son encara uei subjectas a debat mas semblariá que l'actuau pueg de Sent Clar, un esperon rocassós daus penjaus escalabrós separant la vau de Corresa de la de Solana, aja constituït un emplaçament ideal per l'establiment d'un oppidum gallés. Dempuei de temps, semblariá que la vila siá estada un caireforc important sus la rota entre Armorica e Mediterranèa e sus 'quela entre Aquitània e lo Massís central que totas doas passavan Corresa per un ga en 'queu luec.

Emb l'ocupacion romana, lo luec seriá estat amainatjat en necropòli e un temple en l'onor de Tutela, poténcia divina romana a la quala se fisava la proteccion de las personas, de las causas e sustot daus luecs, seriá estat bastit. Es d'aquela divessa romana, protectritz daus viatjaires que passavan lo ga, que vendriá lo nom de la vila. Lo temple de Tutela se deviá trobar dins lo quartier dau Trech, que lo nom designa la traversada d'una aiga. Lo real pòl urban de la region se desplacèt qualques quilomètres au nòrd, sus la comuna de Navas e lo site de Tintignac^Tintinhac?, vengut luec de crosament entre las vias romanas reprenent los ancians itineraris de l'epòca cèlta.

Fondacion istorica

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Atge Mejan

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Epòca moderna

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Epòca contemporanea

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Administracion

Lista daus cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
17 de març 2008	2020	Bernard Combes	PS	conselhier general
24 de març 2001	2008	François Hollande	PS	Deputat, Prumier secretari dau Partit socialista, President de la Republica Francesa (2012-2017)
19 de junh 1995	2001	Raymond-Max Aubert	Recampament per la Republica	deputat, ministre
24 de març 1977	1995	Jean Combasteil	PCF	inspector de l'informacion e de l'orientacion, deputat
	1977
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 14323, totala: 15212

9 662

8 097

8 689

9 700

9 669

10 769

11 895

11 653

12 410

12 606

13 680

15 342

16 196

16 277

18 964

17 374

17 412

17 245

15 942

13 732

14 349

15 021

15 617

18 202

19 372

19 084

20 016

20 100

18 880

17 164

15 496

15 734

15 647

15 681
16 565

2009

2010

15 396
16 335

14 923
15 838

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

En 2018 la populacion èra de 14705 abitants.

Luecs e monuments

Anciana capela Nòstra-Dòna-de-Misericòrdia, apelada a tòrt Sant Jacme, avenguda Victor Hugo, (sègle XVIII) ; faciadas e teuladas inscrichas coma monument istoric.
Anciana capela de l'Escòla daus mainatges de tropa, camin daus Mainatges de Tropa.
Capela dau cementèri Lo Pui-Sent Clar (anciana capela daus penitents blaus).
Capela de l'espitau (anciana capela de la Visitacion) edificada en 1743, inscricha coma monument istoric.
Capela de l'establiment escolar Santa Maria-Joana-d'Arc, carriera Marc Eyrolles.
Ancian convent daus Bernardines (sègle XVI), carriera dau Fouret, uèi ostau particular ; inscrich coma monument istoric.
Glèisa de Sent Joan (anciana capela daus penitents blancs), carriera Pasteur.
Glèisa de Sent Peire de Timme, avenguda de la Bastille, (anciana capèla de las Carmes descauces) (sègle XVII), classada coma monument istoric en 1987.
Glèisa de Sent Josep, carriera d'Arsonval (Solhac).
La sala dau reiaume daus testimònis de jehovah, cai de Rigny.

Espòrts

Dempuèi la debuta de las annadas 2000, mantun equipaments esportius son estat creats o reabilitats. Lo gimnasi Victor Hugo e la plana de juecs son estats restaurats en 2002, un skatepark es estat creat en octobre de 2002, e un centre aquarécreatiu aitau coma un bolodròme cobèrt son estats duberts en 2003.

En 2008, Tula es candidata au challenge de la vila mai esportiva de França. Lo 24 de junh, es estada designada purmera ex æquo emb Tignes.

Sporting club Tula.

Lo Sporting club Tula, club de rugbi de XV fondat en 1904, demòra emblematica dins lo paisatge esportiu teisseire. Lo SCT a evoluat pendent 42 annadas consecutivas en Purmera Division e a comptat demest sos rengs mantun internacional tau coma Michel Yachvili, Jean-Claude Berejnoï, Roger Fite e Jean-Pierre Fauvel. Lo SCT realiza l'esplech, pendent las partidas de galinas dau campionat de França 1965/1966 de ganhar totas las partidas sus son terren mas sustot de daissar pas marcar cap de ponch a sos adversaris.

En 1980, lo SCT arriba aus 1/4 de finala dau campionat de França de 1ra division e ganha contra lo CA Briva (distant de 30 km a pena) a Clermont Ferrand. Lo resultat es de 19-19 a la fin dau temps reglamentari per los dos clubs corresians ! Briva l'emportarà fin finala 22-19 après prolongacions gràcias a un dròp de son plaçaire J.-F. Thiot.

Lo SCT es tanben a l'origina dau Challenge de l'Esperança, competicion lançada en 1955.

De nombroses autres clubs constellent lo paisatge esportiu teisseire, demest los quals :

Union esportiva Tula Corrèze, club de basquet
Caiac Club Tulliste, club plan actiu au près de las escòlas teisseiras
Club de gimnastica La Tulliste
Véloce Club Tulliste, club de ciclisme
Escòla teisseira de judo
Tula Fotbòl Corresa
Tula Triathlon, evoluant en tresena division
Volleyball Tula Naves, equipa femenina en Division Excelléncia
Tula ròller skating
Club daus Arquièrs tullistes, Club e Escòla de tir a l'arc Salle, Federal, Fita
Tula Athlétic Club
Union Ciclista Corrèzienne : club ciclista fondat en 1970 organizator d'espròvas ciclistas e escòla de BTT pels Handbal
Joves Club Tula Corresa
Cercle daus Nadaires Teisseires
Cercle daus Boxaires Teisseires
Club de dança Eve i Dança
Lo Carrèu Teisseire, club de petanca
Club Subaquatique Teisseire
Aeroclub de Tula

Personalitats ligadas emb la comuna

Maximin Delòcha (1817-1900), istorian occitan.
Josèp Ros, eclesiastic e lingüista occitan. Un daus paires de la grafia classica.
François Hollande, politician.
Eric Rohmer, cineasta

Veire tanben

Comunas de Corresa

Ligams extèrnes

Nòtas

↑ ^1,0 et ^1,1 Marcel Villoutreix Les noms de lieux du Limousin (en francés). Limòtges: Association des Antiquités historiques du Limousin.
↑ Marcel Villoutreix, op. cit., p. 65.

Portau de Lemosin

[:0-1] 1,0 et ^1,1 Marcel Villoutreix Les noms de lieux du Limousin (en francés). Limòtges: Association des Antiquités historiques du Limousin.

[2] Marcel Villoutreix, op. cit., p. 65.

[1]

[2]