Portèths (Gironda)

comuna bordalesa
Vila d'Occitània

Portèth [1] o puslèu Portèths [2] (Portets en francés) es una comuna bordalesa de Guiana, lingüisticament gascona, situada dens lo departament de Gironda de la region de Novèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Portèth
Portets
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
L'ostau de comuna.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 44° 41′ 52″ N, 0° 25′ 23″ O
Superfícia 15,49 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
37 m
16 m
2 m
Geografia politica
País ( Guiana) Bordalés
Parçan La grava
Estat Bandièra de França França
Region
75
Navèra Aquitània
Departament
33
Gironda Escut de la Gironda
Arrondiment
333
Lengon
Canton
3336
Las Landas de las Gravas (Podençac avant 2015)
Intercom
243301538
CC de Convergéncia Garona (2017 --->)
Cònsol Didier Cazimajou
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2019)
2 757 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

2 791 ab.
Densitat 167,33 ab./km²
Autras informacions
Gentilici Portésiens (en francés)
Còde postal 33640
Còde INSEE 33334

Geografia

modificar

Situada sus l'esquèrra deu fluvi de Garona, a 22 km de Bordèu.

 
Mapa de la comuna de Portèths e de las comunas vesinas.

Toponimia

modificar

Las fòrmas ancianas son de Porteto, en latin, aus sègles XI-XIII, de Portellis, en latin, en 1253, in par. de Porteto, en latin, en 1273, Portetum, en latin, en 1281, locus e parochia Portetum, prioratus de Porteto arch. Sarnensis, en latin, en 1326 [1].

Dauzat e Rostaing explican Portèths pr'au latin portus, « pòrt, abric sus mar o sus un flume », damb lo sufixe ellum [3]. Negre (citat per Bénédicte Boyrie-Fénié) supausa [perqué ?] qu'a l'origina lo sufixe diminutiu èra -et [de -ittum] e non pas èt(h), de -ellum, qui seré posterior, atau com lo plurau. Bénédicte Boyrie-Fénié constata que l'etime es portellu(m), « pòrt »; la finala -s seré adventícia e s'expliqueré per una fricatizacion de -t, com dens Castèths [1].

Una fricatizacion tardiva d'un -t finau es probablament quauquarren d'anormau en gascon, mèi dens lo quite gascon bordalés. I a una explicacion pus probabla : com pr'aus noms en -ac venguts -ats (= -acs), lo gentilici (noms daus abitants) èra format (daus uns còps enquèra actualament) dau nom dau lòc simplament seguit de -s : Portèth, *los portèths. E per confusion, lo gentilici prengot sovent la plaça dau nom d'origina : Portèths [2]. I a donc pas cap de rason de refusar la grafia Portèths. Bénédicte Boyrie-Fénié coneishèva pas aqueth fenomèn quand son libre sortit.

Istòria

modificar

Administracion

modificar
Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
març 2014 2026 Didier Cazimajou divèrs dreta quadre superior
març 1989 2014 Marie-France Théron    
març 1977 1989 ? François Jean Déjean    
mai 1945 ? Henri Delamette    
  1945      
Totas las donadas non son pas encara conegudas.
  • Avant la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra dau canton de Podençac; es adara dau canton de Las Landas de las Gravas.

Demografia

modificar
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 2592, totala: 2735
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
1 820 - -

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
- - - - 1 883 - - - -

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
- - 1 827 - - - - - -

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
1 685
1 889
1 997
2 030
2 008
2 001
2 120
2 195
2 258
2 286
2009 2010
2 335
2 361
2 407
2 435
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


Lòcs e monuments

modificar

Personalitats ligadas damb la comuna

modificar

Ligams externes

modificar

Véder tanben

modificar

Ligams extèrnes

modificar
  1. 1,0 1,1 et 1,2 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes. Gironde, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2008, p. 248
  2. 2,0 et 2,1 Miquèu Audoièr, Los gentilicis sense sufixe, in Lo Gai Saber n° 553, prima de 2019, p. 111-112
  3. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 248