Pena (Tarn)

Pels articles omonims, vejatz Pena (omonimia).

Pena^[1]^,^[2]^,^[3]^,^[4] (Penne en francés) es una comuna lengadociana situada dins lo departament de Tarn e de la region d'Occitània, ancianament de Miègjorn-Pirenèus.

Pena
Penne

Lo castèl de Pena.

Armas

Geografia fisica

Coordenadas

44° 04′ 41″ N, 1° 43′ 52″ E

Superfícia

64,04 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

489 m
280 m
93 m

Geografia politica

Lengadòc

França

Occitània

Albi

Carmauç-2 Val de Seron, ancianament Canton de Vaur

Intercom
248100489

Comunautat de comunas del Cordés e del Causse

Cònsol

Jean-Luc Kretz
(2014-2020)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2018)

584 ab.

Evolucion de la populacion

603 ab.

Densitat

9,03 ab./km²

Autras informacions

Còde postal

81140

Còde INSEE

81206

Geografia

Penjat a un puèg rocassut que tresplomba la riba esquèrra d'Avairon, lo vilatge vièlh de Penna es dominat per las roïnas de son castèl.

Perimètre del territòri

Comunas confrontantas de **Pena**
Montricós (Tarn e Garona)	Casals (Tarn e Garona) Sent Antonin (Tarn e Garona)
Borniquèl (Tarn e Garona)		Vaur
La Ròca	Castèlnòu de Montmiralh

Toponimia

Lo nom es atestat Penna, cap a 1070 segon Dauzat, cap a 1109 segon Negre. Lo mot occitan pena a lo sens de « puèg mai o mens ponchut, ròc, pinacle, cresta de montanha, cima, acrin, montanha », mas es d'origina diferenta segon los autors : de penna, mot prelatin, probablament ligur, per Dauzat e Rostaing ^[5]^,^[6], d'una basa pre-indoeuropèa *penna, segon Astor (citat per Bénédicte Boyrie-Fénié). Cossí que siá, es un oronime d'origina prelatina ^[7]. Xavier Delamarre explica que lo mot penno-, ambe un sens de « cap, extremitat », es gallés e a de correspondents dins las autras lengas celticas ^[8].

Protoistòria e istòria

Belaròia de bronze de Pena - Museum de Tolosa

Dempuèi la mitat del sègle XIX, Jean-Baptiste Noulet escavèt l'espeluga dicha Lo Cosòl d'Armand a Pena, datant de l’Edat del Bronze. Los objèctes son conservats al Museum de Tolosa.
En 580, a l'epòca dels primièrs senhors de Pena, una glèisa foguèt bastida patronizada per sant Salvi, evesque d'Albi.

Glèisa de Pena

Al sègle XII e XIII foguèt bastida la glèisa actuala, orientada a l'èst e integrada dins las fortificacions del vilatge. L'absida dominava lo valat que venguèt la plaça actuala.

En 1562, pendent las guèrras de religion, los protestants de Pena e aqueles de Montflanquin vinquèron Charry, un luòctenent de Montluc. Blasi de Montluc, al cap de l’armada reiala e dels catolics, prenguèt la vila e 700 protestants i foguèron massacrats, tanben las femnas qu'avián aparat la vila^[9].

En 1568 lo cap dels protestants Felip de Rabastens prenguèt la vila demorada catolica. La glèisa foguèt en partida destruida^[10].

Quand la patz religiosa tornèt, la glèisa foguèt restaurada dins l'estil gotic occitan. Una pòrta es alara dubèrta a l'èst sul valat uèi aterrit, e la glèisa cambièt d'orientacion cap a l'oèst.

Toponimia

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Istòria

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Administracion

Lista deus cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
agost 2006	2020	Jean-Luc Kretz
1965	2006	Maurice Boyer	divèrs esquèrra	Conseiller général (1988-2008)
1947	1965	Fernand Verdeille	SFIO	Conselhièr general (1945-1974), Senator (1946-1974)
1944	1947	Paul Basse
1941	1944	Lucien Dufaud
1935	1941	Edmond Icher
1929	1935	Henri Bès
1923	març 1929	Jean Teulières
1908	març 1923	Julien Viguier
mai 1900	1908	Emile Dufaud
1876	mai 1900	Léon Jules Viguier
junh 1876	setembre 1876	François Dieudonné Lévêque
1871	1876	Jean-François Bayol
20 de novembre 1870	mai 1871	Amouroux
1841	1870	Jean-Pierre Viguier
1832	1841	Poux
1828	1832	Jean Boyer
1815	1828	Joseph Savy Arvengas
1795	1814	Antoine Cavaillé ^[11]
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton de Vaur; es ara del canton de Carmaux-2 Vallée du Cérou (en francés), doncas de Carmauç-2 Val de Seron .

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 578, totala: 593

2 000

2 092

2 261

2 174

2 393

2 267

2 243

2 201

2 157

2 150

2 053

2 021

1 883

1 826

1 754

1 693

1 566

1 512

1 305

1 280

1 227

928

868

755

721

696

531

535

504

515

507

516

522

548

552

556
566

2009

2010

559
571

563
579

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

Luòcs e monuments

Vilatge medieval
Glèisa del sègle XIII dins las muralhas.
Espeluga de la Magdelena dels Albis.
Castelar dominant la val d'Avairon.

Plaça de la Glèisa
Pena depuèi de la rota de la selva de Gresinha
Penne dempuèi la RD 33 sul causse

Personnalités liées à la commune

Noel Arnaud (escrivan e editor) comprèt son primièr ostal a Pena a la fin dels an 40. En primièr estivant, s’instalèt dins lo vilatge per i demorar fins a la sa mòrt en 2003.

Nòtas e referéncias

↑ Pojada, Patrici. Repertòri toponimic de las comunas de la region Miègjorn-Pirenèus. Nouvelles Éditions Loubatières, 2009. ISBN 978-2-86266-573-3.
↑ «Toponimia occitana».
↑ Congrès permanent de la lenga occitana. «Top'Òc: Diccionari toponimic occitan».
↑ Institut d'Estudis Occitans. «BdTopoc–Geoccitania».
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 517
↑ Ernest Negre, Les Noms de Lieux du Tarn, 4e ed., Vent Terral, Energues, 81350 Andouque, 1986, p. 63
↑ Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Lot-et-Garonne, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2012, p. 200-201, a prepaus de Pena d'Agenés
↑ Xavier Delamarre, Dictionnaire de la Langue gauloise, ed. Errance, 2na edicion, 2003, p. 248
↑ (fr)Miquel, Guerres de religion, p 234
↑ font : Informacion presenta dins la glèisa.
↑ http://www.annuaire-mairie.fr/ancien-maire-penne.html

Veire tanben

Articles connèxes

Comunas de Tarn

Ligams extèrnes

Vidèo suls trabails de manteniment al castar

Portal de Lengadòc

[1] Pojada, Patrici. Repertòri toponimic de las comunas de la region Miègjorn-Pirenèus. Nouvelles Éditions Loubatières, 2009. ISBN 978-2-86266-573-3.

[2] «Toponimia occitana».

[3] Congrès permanent de la lenga occitana. «Top'Òc: Diccionari toponimic occitan».

[4] Institut d'Estudis Occitans. «BdTopoc–Geoccitania».

[5] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 517

[6] Ernest Negre, Les Noms de Lieux du Tarn, 4e ed., Vent Terral, Energues, 81350 Andouque, 1986, p. 63

[7] Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Lot-et-Garonne, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2012, p. 200-201, a prepaus de Pena d'Agenés

[8] Xavier Delamarre, Dictionnaire de la Langue gauloise, ed. Errance, 2na edicion, 2003, p. 248

[9] (fr)Miquel, Guerres de religion, p 234

[10] t : Informacion presenta dins la glèisa.

[11] ttp://www.annuaire-mairie.fr/ancien-maire-penne.html

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]