Lo Laussó

Vilatge d'Occitània

Lo Laussó (Laussou en francés) es una comuna occitana d'Agenés, situada dins lo departament d'Òut e Garona e la region de Novèla Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Lo Laussó Laussou
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Glèisa de Sent Pèire, al Laussó
Geografia fisica
Coordenadas	44° 34′ 52″ N, 0° 47′ 04″ E
Superfícia	17,15 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	200 m 100 m 75 m
Geografia politica
País	Guiana Agenés
Estat	França
Region 75	Novèla Aquitània
Departament 47	Òut e Garona
Arrondiment 473	Vilanuèva d'Òut
Canton 4724	Lo Naut Agenés Perigòrd (Montflanquin avant 2015)
Intercom 244701371	CC de las Bastidas en Naut Agenés Perigòrd
Cònsol	Max Lemarchand (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	289 ab. Evolucion de la populacion 296 ab.
Densitat	16,91 ab./km²
Autras informacions
Còde postal	47150
Còde INSEE	47141

Geografia

L'altitud de la comuna es globalament bassa e la ribièra de Laussó, riu afluent de Leda que dona son nom a la comuna e que li sèrv de devisa a l'èst, es especialament larga per un riu tan pichon. La RD 272 Montflanquin-Montpasièr l'aprofita e travèrsa la comuna del sud-oèst al nòrd-èst.

Envals e Lo Laussó comprenon una glèisa e dos o tres ostals. Per çò qu'es de las abitacions ancianas, Lo Laurés, bastit sus una tuqueta, èra un brin pus grand; son desvolopament recent (ostal de la comuna, qu'èra abans a Envals, especiariá-tabat, lotejament comunal) se fai aval dins la ribièra de Laussó.

Comunas a l'entorn.

Perimètre del territòri

Comunas confrontantas de Lo Laussó

Sent Estèfe de Vilarial		Devilhac
Sent Estròpi de Bòrn		Paulhac
	Montflanquin

Toponimia

Quand la comuna se creèt pendent la Revolucion, son nom èra Boynet (en francés), lo nom d'un castèl. Pr'amor d'un decret de la Convencion que demandava de cambiar los noms de las municipalitats que remembravan l'Ancian Regime, se cambièt en Laussou (en francés), nom d'una de las parròquias e del riu principal de la comuna. Lo nom usual de la comuna es Lo Laussó [lulaw'su].

Lo Laussó

Las fòrmas ancianas son divergentas : Insol (parr. de ~), en occitan, en 1271 (Saisimentum), Orsol, en occitan en 1271, Lorso, en latin, en 1304, Dorsol (prior ~), en occitan, en 1326, Orsol (capella de ~), en occitan, en 1326, Lorso (Galhardus... prior de ~) en latin, en 1335, Lorsolhio (eccl. Sti Petri de ~) ad priorem de Lorsolhio, en latin, en 1502, e Lorsolh (prior de ~), en 1520. Bénédicte Boyrie-Fénié constata que se la fòrma actuala mena al sufixe -one(m) (> -on), las fòrmas ancianas son en favor del sufixe -olu(m); aquí çò que justifica una finala en -ó. Per Dauzat e Rostaing, lo nom es escur : un derivat de lapsus, « tombada (d'aiga) » o de lapsanu, « caulet salvatge » convenon pas. Per d'autres toponimes d'aparéncias semblablas (Aussou, riu d'Aude, Alzon, Alsou, e autres idronimes, l'explicacion de Negre, citada per B. Boyrie-Fénié, es la raiç idronomica preceltica al-, ambe los sufixes -(i)s-one. Dauzat e Rostaing utilisan tanben l'idronime preceltic aliso- per Aussonce, Auson... Bénédicte Boyrie-Fénié s'orienta cap a l'idronime (nom de riu) *orsa, que pòt donar *ossa per assimilacion (-rs- > -ss-), es qu'es plan espandit en gascon. Un sufixe -olu(m) s'i ajusta e l'article s'aglutina . L'article se podiá donc utilizar emb los noms de rius d'iniciala vocalica tanlèu lo sègle XIV. La question del diftongue -au- demòra a explicar. Se se tractava de l'*Orsa, nom d'aparéncia femenina, òm poiriá imaginar *La Orsa > *Laossa > *Laussa, mas pas ambe *L'Orsòl. Mas, s'agís plan de *L'Orsòl, de *Dorsòl, etc ? Coma la vocalizacion de -l es anormala en Vilanovés, la pèrda de la finala l supausa que l'accent tonic siá sus la primièra sillaba (*L'Órsol, *Dórsol o *L'Òrsol, *Dòrsol, etc); las fòrmas en -lh finala son benlèu a comprene coma de reaccions (foneticas o graficas) a aquel procès d'amudiment de la finala -l. De mai, emb las novèlas abituds articulatòrias de la fin de l'Edat Mejana e dels sègles seguents, un quite -o après l'accent tonic (*Lorso) ven tròp pesuc e la primièra sillaba demanda un esfòrç anormal. Es pas estonable, donc, que se siá renfortida en Laur- (çò qu'es tanben, tecnicament, una dissimilacion). *Laurso passèt rapidament a *Lausso per assimilacion se se vòl, mas sustot per dificultat de prononciar al còp diftongue e grop -rs-. Un avançament de l'accent tonic (*Lausso > Laussó) s'enseguèt, perqué son nombrós los noms acabats per [-u] tonic e rares los que s'acaban per [-u] pòsttonic, donc per analogia. Notem que Xavier Delamarre, que part d'un etime labusāuon, « proprietat de Labusos », coneissiá probablament pas las fòrmas ancianas.

Lo Laurés

Lo Laurés (Laures en 1259 e 1326) representa l'abitant d'un lòc nommat Laur, vengut del latin o del gallés Laurus, mas Laur es tanben lo laurièr .

Envals

Envals (en latin in, « en, dins » e vallis, « val », mas l'origina es benlèu medievala) poiriá far pensar a una localizacion dins una ribièra. En realitat, lo vilatge es sus la penda d'un planòl entre dos rius . Lo nom es al plural e lo sens seriá donc puslèu « entre vals », coma per tots los Envals, Envaus, etc.

Istòria

Dins la comuna actuala, Durengues plaça tres parròquias :

• Nòstra Dòna d'Envals, ont i agèt tanben un priorat : In archipresbyteratu Fumellensis, Prior de Vallibus, rector ejusdem. En 1789, i aviá pas mai sovenença d'aquel priorat. Los comuniants èran 180, la populacion passava donc los 200 abitants catolics ;
• Sent Pèire de Laussó, qu'èra priorat e rectoria (i aviá un prior e un curat); Nòstra Dòna de Bonanovèla (comuna de Paulhac), qu'èra a l'origina una capèla, bastida aquí ont trobèron miraculosament una estatua de la Verge dins un casse, jamai foguèt pas parròquia, mas èra l'annèxa de Laussó. Pr'aquò, i aviá 170 comuniants a l'annèxa e 50 solament a la matritz (donc una populacion de mai de 60 catolics per Lo Laussó solament) ;
• Sent Miquèl del Laurés, una parròquia de 270 comuniants (mai de 300 abitants catolics) .

Bénédicte Boyrie-Fénié explica que la parròquia originala èra Envals e qu'aviá per annèxas Lo Laussó e Lo Laurés , solament ditz pas a quina epòca.

Administracion

Lista dels cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
novembre de 1998	2026	Max Lemarchand		agricultor
març de 1971	1998	Madeleine Pinaud
1947	1971	René Gervaud
	1947
Totas las donadas son pas encara conegudas.

• Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton de Montflanquin; es adara del canton del Naut Agenés Perigòrd.

Demografia

Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 290, totala: 294
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
831	674	650	634	624	624	600	600	615
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
557	542	505	504	493	526	509	508	468
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
410	410	416	377	368	354	403	363	321
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
312	266	263	208	255	234	252	259	261 263
2009	2010
264 266	278 280
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

• En 1793, la municipalitat es nommada Boynet et Piis, mas Piis es adara dins la comuna de Sent Estròpi de Bòrn. Las populacions fan pensar que lo territòri deviá èsser pus pichon en 1800
• En 2018 la populacion èra de 289 abitants e la densitat èra de 16,85 ab/km².

Veire tanben

• Comunas d'Òut e Garona