Vas Apcher

Vas Apcher (Landeyrat en francés) es una comuna auvernhata, situada dins lo departament del Cantal e la region d'Auvèrnhe-Ròse-Aups, ancianament d'Auvèrnhe.

Vas Apcher
Landeyrat

Cascada des Veyrines (nom francés).

Geografia fisica

Coordenadas

45° 16′ 29″ N, 2° 51′ 54″ E

Superfícia

21,28 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

1 327 m
1 100 m
1 038 m

Geografia politica

Auvèrnhe

França

Murat, ancianament d'Alancha

Intercom
241501022

Hautes Terres Communauté, donc benlèu Tèrras Naltas / Nautas Comunautat 200066637

Cònsol

Jean-Louis Verdier
(2014-2020)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2018)

89 ab.

Evolucion de la populacion

94 ab.

Densitat

4,61 ab./km²

Autras informacions

(en francés)

15160

Geografia

Comunas vesinas

Distanças e posicion relativa

Vas Apcher

Marcenac
(4,5 km)

Pradèirs
(4,7 km)

Vernòls
(5,6 km)

Sent Sadurnin
(5,8 km)

Sent Bonet de Condat
6,0 km)

Segur
(6,5 km)

Alancha
(7,5 km)

Montgralés
(7,9 km)

Perimètre del territòri

Comunas confrontantas de **Vas Apcher**
	Marcenac
Sent Bonet de Condat		Pradèirs
Sent Sadurnin	Vernòls	Alancha

Toponimia

Las fòrmas ancianas son, per luòc:

Landairac - Lhandayrat e Landayrat en 1322, Landayrac al sègle XIV, Landeyracum (latin) en 1386, Landayracum (latin) en 1395, Landerat en 1401, Landeriacum (latin) en 1492, Landeiracus (latin) en 1556, Landeyrac en 1559, Landeyrat en 1623, Lendyrat en 1648, Landeirat en 1677, Landeyrat ou Apcher en 1885 (mapa d'Ad. Joanne)^[1]. Landairac vendriá del nom germanic d'òme Landar, amb lo sufixe -iacum^[2]^,^[3].
Apcher, Apché (en francés) - Apcherium (latin) en 1297, Apch (?) en 1329, Archeyr en 1386, Apcher en 1395^[4], Apcher al sègle XVIII sus la mapa de Cassini^[5], Apcheix al sègle XIX sus la mapa d'Estat Major^[6]. Dauzat parla d'un vialatge de Chantal d'aquel nom, mas n'i a maites, sense parlar dels que son fòra del departament (Sanch Ale dels Apchièrs). L'explica per un nom latin d'òme, Appius (que dona tanben Apchon e Apchac), amel sufixe -arium, « mai d'un » ^[7]. La pluralitat es confirmada per la viala de Losera, o per son chastèl, mas lo semantisme pausa problème e tots los Apchers pòdon dificilament s'explicar per una proprietat d'Appius. De còps qu'i a, lo nom se confond amb Le Chier ( > carium, en bas latin, "luòc rochassut"^[8])^[9]^,^[10]^,^[11], etc. Possiblament Apchèir segon las atestacions ancianas?
Pradas (nom probable; Pradt ou Prades en francés) - Mansus de Pradas en 1329, les Pradas al sègle XVIII sus la mapa de Cassini^[5] Pradt al sègle XIX sus la mapa d'Estat Major^[6]^[12].
Veyrines (nom fr) - Veirina(s) coma las autras Veyrines del Chantal? Veire una autra Veyrines sus DicoTopo.
Prononciacion e usatges lingüistics. Lo nom de la comuna es prononciat [lande'ra] a Pradèirs (per un informator que ditz [pra'de] e pas [pra'dɛj], doncas que simplifica los diftongues). A Sent Sadurnin, un informator ditz [va'zatse] o [vaza'tse] (accentuacion pas neta), vas Apcher, delh nom ancian delh borg^[13] (veire partida Istòria).

Istòria

Lo borg de Landairac, encara marcat amb la gleisa sus la mapa de Cassini ^[14], existís pas mai ^[1]. Lo chapluòc de la comuna saguèt transferit a Apcher, mas la comuna a gardat lo nom tradicional e Apcher es marcat Landeyrat sus las mapas (e, probable, sobre las plancardas). A la plaça delh vialatge ancian, demòran las mencions Montagne de Landeyrat e Ruisseau de Landeyrat. Lo borg primitiu èra pas que leugièrament pus naut qu'Apcher, mas èra combatut de totes los vents.

Administracion

Lista deus cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
març 2001	2020	Jean-Louis Verdier	divèrs dreita	retirat de la foncion publica
	2001
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Davant la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton d'Alancha; es ara del canton de Murat

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 98, totala: 101

408

263

396

368

394

466

459

406

430

455

421

415

372

380

389

394

376

395

380

384

385

341

361

395

391

325

298

247

216

201

174

130

120

Cercar

109

103
104

2009

2010

103
104

102
104

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

Luòcs e monuments

Gleisa de Santa Anna
Sit galloroman de Veyrines^[15] (nom fr)
Anciana gara de Marcenac-Landairac, sus la linha de Bòrt a Nuçargues. Barrada al servici viatjaires en 1990 e al trafic merchandiá en 1991, garda una activitat toristica amel Veloralh del Sejalèir^[16] que circula entre Landairac e Alancha.
Cascada de Veyrines^[15], sul ruisseau d'Apcher (nom fr).
Caòs de Landairac^[17]
Chastèl de Pradas (nom probable; Pradt ou Prades en francés)

Clicatz sus una vinheta per l’agrandir.

La cascada des Veyrines, en limit comunal ame Alancha.
Sit del santuari galloroman des Veyrines.

Personalitats ligadas amb la comuna

Véser tanben

Ligams extèrnes

Nòtas e referéncias

Nòtas

Referéncias

↑ ^1,0 et ^1,1 http://archives.cantal.fr/ark:/16075/a011351496859jmWjQ7
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 383
↑ IEO Cantal, Communes Cantal.xls.pdf
↑ http://archives.cantal.fr/ark:/16075/a0113514968545eYjDs
↑ ^5,0 et ^5,1 «Carte de Cassini». Géoportail.
↑ ^6,0 et ^6,1 «Carte de l'état-major (1820-1866)». Géoportail.
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 22
↑ Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 366
↑ http://archives.cantal.fr/ark:/16075/a011351496855PaDCrp
↑ http://archives.cantal.fr/ark:/16075/a011351496854Z8HC7Z
↑ http://archives.cantal.fr/ark:/16075/a011351496855gS5isT
↑ https://dicotopo.cths.fr/places/P34959661
↑ enquèsta Sivadon, junh 2018
↑ https://www.geoportail.gouv.fr/donnees/carte-de-cassini charchatz a Landeyrat
↑ ^15,0 et ^15,1
↑ Site Vélorail du Cézallier, au départ des gares de Landeyrat et d'Allanche lire en ligne (consulté le 30 août 2020).
↑

Portal d'Auvèrnhe

[archives.cantal.fr-1] 1,0 et ^1,1 http://archives.cantal.fr/ark:/16075/a011351496859jmWjQ7

[2] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 383

[3] IEO Cantal, Communes Cantal.xls.pdf

[4] ttp://archives.cantal.fr/ark:/16075/a0113514968545eYjDs

[MapaCassini-5] 5,0 et ^5,1 «Carte de Cassini». Géoportail.

[MapaEstatMajor-6] 6,0 et ^6,1 «Carte de l'état-major (1820-1866)». Géoportail.

[7] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 22

[8] Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 366

[9] ttp://archives.cantal.fr/ark:/16075/a011351496855PaDCrp

[10] ttp://archives.cantal.fr/ark:/16075/a011351496854Z8HC7Z

[11] ttp://archives.cantal.fr/ark:/16075/a011351496855gS5isT

[12] ttps://dicotopo.cths.fr/places/P34959661

[13] quèsta Sivadon, junh 2018

[14] ttps://www.geoportail.gouv.fr/donnees/carte-de-cassini charchatz a Landeyrat

[veyrines-15] 15,0 et ^15,1

[16] Site Vélorail du Cézallier, au départ des gares de Landeyrat et d'Allanche lire en ligne (consulté le 30 août 2020).

[17] ↑

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]