Francés Totsants Gròs

Francés Totsants Gròs (en francés: François Toussaint Gros; Marselha, 1698 – Lion, 1748) foguèt un poèta provençau.

Retrach de Gròs dins l'edicion de 1841

Tèxte vodat a Pauline de Simane

Biografia

Estudièt a Marselha au collègi de l'Oratòri e entrèt gaireben dins leis òrdres sensa fin finala pronociar seis vòts. Amic de la marquesa Pauline de Simiane (felena de la Marquesa de Sévigné que demorava as Ais de Provença), dedicatriz de quauquei vèrs sieus, visquèt fòrça annadas a París onte se maridèt e aguèt d'enfants ; assagèt de faire de vèrs en francés. Puei, restèt a Lion onte aguèt una foncion administrativa de fermier e onte moriguèt.

Extrach dau prològ au public

[...] Vau respòndre a vòstra charrada.
Vos mespresatz lo provençau,
E mesme me tractatz fòrt mau
De ce qu'augi ne'n faire usatge,
Sachetz que parli lo lengatge
Qu'au brèç ma maire m'a ensenhat,
Que cada lenga a sa beutat ;
Ne'n tròbi sovent dins la mieuna
Qu'un autre porriá pas exprimar dins la sieuna.
Ansin tau la crètz paura, e la ditz un jargon
Que sa prevencion es ben granda,
E son orguelh sensa rason,
Au rèsta, sabètz ti qu'es la Lenga Romanda
Anciana, respectada e maire en mesme temps
De tots lei diferents lengatges
Deis orientaus europencs:
L'espanhòu, l'italian li devon seis omatges,
Tot de mesme que lo francés.
Aqueu francés, dont la doçor vos flata,
Qu'a fòrça d'escurar fan venir bèu coma es
De ma lenga es una sagata.
Lo provençau se parlava autrei fes,
Ai cors d'Anglatèrra e de França,
En Provença s'es fach la premiera aliança
Dau grèc, dau latin, dau gaulois.
Es aquí que la rima es estada inventada.
Tant i a cu tractarà ma lenga de patois
Ieu li farai la petarrada.[...]

Liames extèrnes vèrs d'edicions en linha

• [1] < Recuil de pouesiés prouvençalos >, segonda edicion, 1763.
• [2] Œuvres complètes, 1841.

Literatura occitana deu sègle XVIII

Autors
Bearn : Pèir d'Esbarrebaca • Ciprian Desporrins • Teofil de Bordèu
Lengadòc : Mondonvila • Abat Fabre• Fabre d'Olivet
Roergue : Peiròt
Provença : Còia • d'Agevila • Germain • Gròs • Pelabon
Velai : Clet

Obras
Roman : Istòria de Joan-l’an-pres
Opèra : Dafnís e Alcimadura
Teatre : Lo Nòvi parat • Manicla
Sermon Burlesque : Lo Sermon deu Curé de Vidèren

Antologia e critica
J.F. Achard : Lo Boquet provençau